Proverbes 27

1 Ne te vante pas du lendemain, Car tu ne sais pas ce qu’un jour peut enfanter.

Ne fanfaronu pri la morgaŭa tago; Ĉar vi ne scias, kion naskos la tago.

2 Qu’un autre te loue, et non ta bouche, Un étranger, et non tes lèvres.

Alia vin laŭdu, sed ne via buŝo; Fremdulo, sed ne viaj lipoj.

3 La pierre est pesante et le sable est lourd, Mais l’humeur de l’insensé pèse plus que l’un et l’autre.

Peza estas ŝtono, kaj sablo estas ŝarĝo; Sed kolero de malsaĝulo estas pli peza ol ambaŭ.

4 La fureur est cruelle et la colère impétueuse, Mais qui résistera devant la jalousie?

Kolero estas kruelaĵo, kaj furiozo estas superakvego; Sed kiu sin tenos kontraŭ envio?

5 Mieux vaut une réprimande ouverte Qu’une amitié cachée.

Pli bona estas riproĉo nekaŝita, Ol amo kaŝita.

6 Les blessures d’un ami prouvent sa fidélité, Mais les baisers d’un ennemi sont trompeurs.

Fidelkoraj estas la batoj de amanto; Sed tro multaj estas la kisoj de malamanto.

7 Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, Mais celui qui a faim trouve doux tout ce qui est amer.

Sata animo malŝatas mieltavolon, Sed por malsata animo ĉio maldolĉa estas dolĉa.

8 Comme l’oiseau qui erre loin de son nid, Ainsi est l’homme qui erre loin de son lieu.

Kiel birdo, kiu forlasis sian neston, Tiel estas homo, kiu forlasis sian lokon.

9 L’huile et les parfums réjouissent le cœur, Et les conseils affectueux d’un ami sont doux.

Oleo kaj odorfumaĵo ĝojigas la koron, Kaj la konsilo de amiko estas dolĉaĵo por la animo.

10 N’abandonne pas ton ami et l’ami de ton père, Et n’entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; Mieux vaut un voisin proche qu’un frère éloigné.

Ne forlasu vian amikon kaj la amikon de via patro, Kaj en la domon de via frato ne iru en la tago de via mizero; Pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima.

11 Mon fils, sois sage, et réjouis mon cœur, Et je pourrai répondre à celui qui m’outrage.

Estu saĝa, mia filo, kaj ĝojigu mian koron; Kaj mi havos kion respondi al mia insultanto.

12 L’homme prudent voit le mal et se cache; Les simples avancent et sont punis.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

13 Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; Exige de lui des gages, à cause des étrangers.

Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.

14 Si l’on bénit son prochain à haute voix et de grand matin, Cela est envisagé comme une malédiction.

Kiu frue matene benas sian proksimulon per laŭta voĉo, Tiu estos opiniata malbenanto.

15 Une gouttière continue dans un jour de pluie Et une femme querelleuse sont choses semblables.

Defluilo en pluva tago Kaj malpacema edzino estas egalaj.

16 Celui qui la retient retient le vent, Et sa main saisit de l’huile.

Kiu ŝin retenas, tiu retenas venton Kaj volas kapti oleon per sia dekstra mano.

17 Comme le fer aiguise le fer, Ainsi un homme excite la colère d’un homme.

Fero akriĝas per fero, Kaj homon akrigas la rigardo de lia proksimulo.

18 Celui qui soigne un figuier en mangera le fruit, Et celui qui garde son maître sera honoré.

Kiu gardas figarbon, tiu manĝos ĝiajn fruktojn; Kaj kiu gardas sian sinjoron, tiu estos honorata.

19 Comme dans l’eau le visage répond au visage, Ainsi le cœur de l’homme répond au cœur de l’homme.

Kiel en la akvo vizaĝo speguliĝas al vizaĝo, Tiel la koro de homo estas kontraŭ alia koro.

20 Le séjour des morts et l’abîme sont insatiables; De même les yeux de l’homme sont insatiables. (Sheol h7585)

Ŝeol kaj la abismo neniam satiĝas; Kaj ankaŭ la okuloj de homo neniam satiĝas. (Sheol h7585)

21 Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; Mais un homme est jugé d’après sa renommée.

Kiel fandujo por arĝento kaj forno por oro, Tiel estas por homo la buŝo de lia laŭdanto.

22 Quand tu pilerais l’insensé dans un mortier, Au milieu des grains avec le pilon, Sa folie ne se séparerait pas de lui.

Se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, Lia malsaĝeco de li ne apartiĝos.

23 Connais bien chacune de tes brebis, Donne tes soins à tes troupeaux;

Bone konu viajn ŝafojn, Atentu viajn brutarojn.

24 Car la richesse ne dure pas toujours, Ni une couronne éternellement.

Ĉar riĉeco ne daŭras eterne, Kaj krono ne restas por ĉiuj generacioj.

25 Le foin s’enlève, la verdure paraît, Et les herbes des montagnes sont recueillies.

Aperas herbo, montriĝas verdaĵo, Kaj kolektiĝas kreskaĵoj de la montoj.

26 Les agneaux sont pour te vêtir, Et les boucs pour payer le champ;

Ŝafidoj estas, por vesti vin, Kaj kaproj, por doni al vi la eblon aĉeti kampon.

27 Le lait des chèvres suffit à ta nourriture, à celle de ta maison, Et à l’entretien de tes servantes.

Estas sufiĉe da kaprina lakto, por nutri vin, por nutri vian domon, Kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj.