Proverbes 27
1 Ne te vante pas du lendemain, Car tu ne sais pas ce qu’un jour peut enfanter.
Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa.
2 Qu’un autre te loue, et non ta bouche, Un étranger, et non tes lèvres.
Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
3 La pierre est pesante et le sable est lourd, Mais l’humeur de l’insensé pèse plus que l’un et l’autre.
Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang.
4 La fureur est cruelle et la colère impétueuse, Mais qui résistera devant la jalousie?
Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?
5 Mieux vaut une réprimande ouverte Qu’une amitié cachée.
Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma.
6 Les blessures d’un ami prouvent sa fidélité, Mais les baisers d’un ennemi sont trompeurs.
Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan mahimong malinlahon ang halok sa usa ka kaaway.
7 Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, Mais celui qui a faim trouve doux tout ce qui est amer.
Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is.
8 Comme l’oiseau qui erre loin de son nid, Ainsi est l’homme qui erre loin de son lieu.
Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.
9 L’huile et les parfums réjouissent le cœur, Et les conseils affectueux d’un ami sont doux.
Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag.
10 N’abandonne pas ton ami et l’ami de ton père, Et n’entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; Mieux vaut un voisin proche qu’un frère éloigné.
Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.
11 Mon fils, sois sage, et réjouis mon cœur, Et je pourrai répondre à celui qui m’outrage.
Pagmaalamon, akong anak, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang motamay kanako.
12 L’homme prudent voit le mal et se cache; Les simples avancent et sont punis.
Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.
13 Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; Exige de lui des gages, à cause des étrangers.
Kuhaa ang bisti kung ang tag-iya niini nagbutang ug salapi alang sa utang sa usa ka dumuduong; ug kuhaa kini kung nagbutang siya ug kwarta alang sa usa ka babaye nga mananapaw.
14 Si l’on bénit son prochain à haute voix et de grand matin, Cela est envisagé comme une malédiction.
Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!
15 Une gouttière continue dans un jour de pluie Et une femme querelleuse sont choses semblables.
Ang malalison nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa ulan sa tibuok adlaw;
16 Celui qui la retient retient le vent, Et sa main saisit de l’huile.
ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.
17 Comme le fer aiguise le fer, Ainsi un homme excite la colère d’un homme.
Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala.
18 Celui qui soigne un figuier en mangera le fruit, Et celui qui garde son maître sera honoré.
Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.
19 Comme dans l’eau le visage répond au visage, Ainsi le cœur de l’homme répond au cœur de l’homme.
Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo.
20 Le séjour des morts et l’abîme sont insatiables; De même les yeux de l’homme sont insatiables. (Sheol h7585)
Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo. (Sheol h7585)
21 Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; Mais un homme est jugé d’après sa renommée.
Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya.
22 Quand tu pilerais l’insensé dans un mortier, Au milieu des grains avec le pilon, Sa folie ne se séparerait pas de lui.
Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.
23 Connais bien chacune de tes brebis, Donne tes soins à tes troupeaux;
Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang panon sa imong mga kanding,
24 Car la richesse ne dure pas toujours, Ni une couronne éternellement.
kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan?
25 Le foin s’enlève, la verdure paraît, Et les herbes des montagnes sont recueillies.
Nahanaw ang sagbot ug mitubo ang bag-o ug sa kabukiran gitigom ang pagkaon alang sa mga baka.
26 Les agneaux sont pour te vêtir, Et les boucs pour payer le champ;
Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magpahinagbo sa bayad sa inyong uma.
27 Le lait des chèvres suffit à ta nourriture, à celle de ta maison, Et à l’entretien de tes servantes.
Adunay gatas sa kanding alang sa imong pagkaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.
