Proverbes 23
1 Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d’avidité.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Ne convoite pas ses friandises: C’est un aliment trompeur.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Ne te tourmente pas pour t’enrichir, N’y applique pas ton intelligence.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l’aigle, elle prend son vol vers les cieux.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son cœur n’est point avec toi.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Ne déplace pas la borne ancienne, Et n’entre pas dans le champ des orphelins;
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Ouvre ton cœur à l’instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 N’épargne pas la correction à l’enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, Mon cœur à moi sera dans la joie;
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 Mes entrailles seront émues d’allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Que ton cœur n’envie point les pécheurs, Mais qu’il ait toujours la crainte de l’Éternel;
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Écoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton cœur dans la voie droite.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 Car l’ivrogne et celui qui se livre à des excès s’appauvrissent, Et l’assoupissement fait porter des haillons.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Écoute ton père, lui qui t’a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l’instruction et l’intelligence.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Le père du juste est dans l’allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 Car la prostituée est une fosse profonde, Et l’étrangère un puits étroit.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Ne regarde pas le vin qui paraît d’un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton cœur parlera d’une manière perverse.
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d’un mât:
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 On m’a frappé, … je n’ai point de mal!… On m’a battu, … je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… J’en veux encore!
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
