Proverbes 23
1 Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
| وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی. |
2 Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d’avidité.
| اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار |
3 Ne convoite pas ses friandises: C’est un aliment trompeur.
| و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد. |
4 Ne te tourmente pas pour t’enrichir, N’y applique pas ton intelligence.
| عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن، |
5 Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l’aigle, elle prend son vol vers les cieux.
| زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود. |
6 Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
| از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش، |
7 Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son cœur n’est point avec toi.
| چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید. |
8 Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
| لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت. |
9 Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
| آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد. |
10 Ne déplace pas la borne ancienne, Et n’entre pas dans le champ des orphelins;
| حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن، |
11 Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
| زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید. |
12 Ouvre ton cœur à l’instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
| وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده. |
13 N’épargne pas la correction à l’enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
| از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت. |
| او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585) |
15 Mon fils, si ton cœur est sage, Mon cœur à moi sera dans la joie;
| پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد |
16 Mes entrailles seront émues d’allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
| و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد. |
17 Que ton cœur n’envie point les pécheurs, Mais qu’il ait toujours la crainte de l’Éternel;
| به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛ |
18 Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
| زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت. |
19 Écoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton cœur dans la voie droite.
| ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار |
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
| و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن، |
21 Car l’ivrogne et celui qui se livre à des excès s’appauvrissent, Et l’assoupissement fait porter des haillons.
| زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد. |
22 Écoute ton père, lui qui t’a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
| نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار. |
23 Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l’instruction et l’intelligence.
| در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده. |
24 Le père du juste est dans l’allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
| فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی. |
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
| ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر. |
27 Car la prostituée est une fosse profonde, Et l’étrangère un puits étroit.
| بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است. |
28 Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
| او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند. |
29 Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?
| مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟ |
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
| کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود. |
31 Ne regarde pas le vin qui paraît d’un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
| پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛ |
32 Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
| زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید. |
33 Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton cœur parlera d’une manière perverse.
| چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد. |
34 Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d’un mât:
| مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد. |
35 On m’a frappé, … je n’ai point de mal!… On m’a battu, … je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… J’en veux encore!
| خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟» |
