Proverbes 23
1 Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
Jika engkau duduk makan dengan seorang pembesar, ingatlah siapa dia.
2 Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d’avidité.
Bila engkau mempunyai nafsu makan yang besar, tahanlah keinginanmu itu.
3 Ne convoite pas ses friandises: C’est un aliment trompeur.
Jangan rakus akan makanan enak yang dihidangkannya, barangkali ia hendak menjebak engkau.
4 Ne te tourmente pas pour t’enrichir, N’y applique pas ton intelligence.
Janganlah bersusah payah untuk menjadi kaya. Batalkanlah niatmu itu.
5 Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l’aigle, elle prend son vol vers les cieux.
Sebab, dalam sekejap saja hartamu bisa lenyap, seolah-olah ia bersayap dan terbang ke angkasa seperti burung rajawali.
6 Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
Jangan makan bersama orang kikir. Jangan pula ingin akan makanannya yang lezat.
7 Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son cœur n’est point avec toi.
Sebab, ia akan berkata, "Mari makan; silakan tambah lagi," padahal maksudnya bukan begitu. Ia bermulut manis, tapi hati lain.
8 Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
Nanti apa yang sudah kautelan kaumuntahkan kembali, dan semua kata-katamu yang manis kepadanya tak ada gunanya.
9 Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
Janganlah menasihati orang bodoh; ia tidak akan menghargai nasihatmu itu.
10 Ne déplace pas la borne ancienne, Et n’entre pas dans le champ des orphelins;
Jangan sekali-kali memindahkan batas tanah warisan atau mengambil tanah kepunyaan yatim piatu.
11 Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
Sebab, TUHAN adalah pembela yang kuat dialah yang akan membela mereka melawan engkau.
12 Ouvre ton cœur à l’instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
Perhatikanlah ajaran gurumu dan belajarlah sebanyak mungkin.
13 N’épargne pas la correction à l’enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Janganlah segan-segan mendidik anakmu. Jika engkau memukul dia dengan rotan, ia tak akan mati,
malah akan selamat. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, Mon cœur à moi sera dans la joie;
Anakku, aku senang sekali kalau engkau bijaksana.
16 Mes entrailles seront émues d’allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
Aku bangga bila mendengar engkau mengucapkan kata-kata yang tepat.
17 Que ton cœur n’envie point les pécheurs, Mais qu’il ait toujours la crainte de l’Éternel;
Janganlah iri hati kepada orang berdosa. Taatlah selalu kepada Allah
18 Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
supaya masa depanmu terjamin, dan harapanmu tidak hilang.
19 Écoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton cœur dans la voie droite.
Dengarkan, anakku! Jadilah bijaksana. Perhatikanlah sungguh-sungguh cara hidupmu.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
Janganlah bergaul dengan pemabuk atau orang rakus,
21 Car l’ivrogne et celui qui se livre à des excès s’appauvrissent, Et l’assoupissement fait porter des haillons.
sebab mereka akan menjadi miskin. Jika engkau tidur saja, maka tak lama lagi engkau akan berpakaian compang-camping.
22 Écoute ton père, lui qui t’a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
Taatilah ayahmu; sebab, tanpa dia engkau tidak ada. Apabila ibumu sudah tua, tunjukkanlah bahwa engkau menghargai dia.
23 Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l’instruction et l’intelligence.
Ajaran yang benar, hikmat, didikan, dan pengertian--semuanya itu patut dibeli, tetapi terlalu berharga untuk dijual.
24 Le père du juste est dans l’allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
Seorang ayah akan gembira kalau anaknya mempunyai budi pekerti yang baik; ia akan bangga kalau anaknya bijaksana.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
Semoga ayah ibumu bangga terhadapmu; semoga bahagialah wanita yang melahirkan engkau.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
Perhatikanlah baik-baik dan contohilah hidupku, anakku!
27 Car la prostituée est une fosse profonde, Et l’étrangère un puits étroit.
Perempuan nakal yang melacur adalah perangkap yang berbahaya.
28 Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
Mereka menghadang seperti perampok dan membuat banyak laki-laki berzinah.
29 Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?
Tahukah engkau apa yang terjadi pada orang yang minum anggur terlalu banyak, dan sering mengecap minuman keras? Orang itu sengsara dan menderita. Ia selalu bertengkar dan mengeluh. Matanya merah dan badannya luka-luka, padahal semuanya itu dapat dihindarinya.
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
31 Ne regarde pas le vin qui paraît d’un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
Janganlah membiarkan anggur menggodamu, sekalipun warnanya sangat menarik dan nampaknya berkilauan dalam gelas serta mengalir masuk dengan nikmat ke dalam tenggorokan.
32 Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
Esok paginya engkau merasa seperti telah dipagut ular berbisa.
33 Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton cœur parlera d’une manière perverse.
Matamu berkunang-kunang, pikiranmu kacau dan mulutmu mengoceh.
34 Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d’un mât:
Engkau merasa seperti berada pada ujung tiang kapal di tengah lautan; kepalamu pusing dan engkau terhuyung-huyung.
35 On m’a frappé, … je n’ai point de mal!… On m’a battu, … je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… J’en veux encore!
Lalu kau akan berkata, "Rupanya aku dipukul dan ditampar orang, tetapi aku tak dapat mengingat apa yang telah terjadi. Aduh, aku ngantuk sekali! Aku perlu minum lagi!"
