Proverbes 15
1 Une réponse douce calme la fureur, Mais une parole dure excite la colère.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 La langue des sages rend la science aimable, Et la bouche des insensés répand la folie.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Les yeux de l’Éternel sont en tout lieu, Observant les méchants et les bons.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 La langue douce est un arbre de vie, Mais la langue perverse brise l’âme.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 L’insensé dédaigne l’instruction de son père, Mais celui qui a égard à la réprimande agit avec prudence.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Il y a grande abondance dans la maison du juste, Mais il y a du trouble dans les profits du méchant.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Les lèvres des sages répandent la science, Mais le cœur des insensés n’est pas droit.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Le sacrifice des méchants est en horreur à l’Éternel, Mais la prière des hommes droits lui est agréable.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 La voie du méchant est en horreur à l’Éternel, Mais il aime celui qui poursuit la justice.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Une correction sévère menace celui qui abandonne le sentier; Celui qui hait la réprimande mourra.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Le séjour des morts et l’abîme sont devant l’Éternel; Combien plus les cœurs des fils de l’homme! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne, Il ne va point vers les sages.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Un cœur joyeux rend le visage serein; Mais quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Un cœur intelligent cherche la science, Mais la bouche des insensés se plaît à la folie.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Tous les jours du malheureux sont mauvais, Mais le cœur content est un festin perpétuel.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Mieux vaut peu, avec la crainte de l’Éternel, Qu’un grand trésor, avec le trouble.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Mieux vaut de l’herbe pour nourriture, là où règne l’amour, Qu’un bœuf engraissé, si la haine est là.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Un homme violent excite des querelles, Mais celui qui est lent à la colère apaise les disputes.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Le chemin du paresseux est comme une haie d’épines, Mais le sentier des hommes droits est aplani.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Un fils sage fait la joie de son père, Et un homme insensé méprise sa mère.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 La folie est une joie pour celui qui est dépourvu de sens, Mais un homme intelligent va le droit chemin.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Les projets échouent, faute d’une assemblée qui délibère; Mais ils réussissent quand il y a de nombreux conseillers.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 On éprouve de la joie à donner une réponse de sa bouche; Et combien est agréable une parole dite à propos!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Pour le sage, le sentier de la vie mène en haut, Afin qu’il se détourne du séjour des morts qui est en bas. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 L’Éternel renverse la maison des orgueilleux, Mais il affermit les bornes de la veuve.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Les pensées mauvaises sont en horreur à l’Éternel, Mais les paroles agréables sont pures à ses yeux.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Celui qui est avide de gain trouble sa maison, Mais celui qui hait les présents vivra.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Le cœur du juste médite pour répondre, Mais la bouche des méchants répand des méchancetés.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 L’Éternel s’éloigne des méchants, Mais il écoute la prière des justes.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Ce qui plaît aux yeux réjouit le cœur; Une bonne nouvelle fortifie les membres.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 L’oreille attentive aux réprimandes qui mènent à la vie Fait son séjour au milieu des sages.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Celui qui rejette la correction méprise son âme, Mais celui qui écoute la réprimande acquiert l’intelligence.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 La crainte de l’Éternel enseigne la sagesse, Et l’humilité précède la gloire.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
