Proverbes 13

1 Un fils sage écoute l’instruction de son père, Mais le moqueur n’écoute pas la réprimande.

Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.

2 Par le fruit de la bouche on jouit du bien; Mais ce que désirent les perfides, c’est la violence.

Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,

3 Celui qui veille sur sa bouche garde son âme; Celui qui ouvre de grandes lèvres court à sa perte.

Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.

4 L’âme du paresseux a des désirs qu’il ne peut satisfaire; Mais l’âme des hommes diligents sera rassasiée.

Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.

5 Le juste hait les paroles mensongères; Le méchant se rend odieux et se couvre de honte.

Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.

6 La justice garde celui dont la voie est intègre, Mais la méchanceté cause la ruine du pécheur.

Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.

7 Tel fait le riche et n’a rien du tout, Tel fait le pauvre et a de grands biens.

May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.

8 La richesse d’un homme sert de rançon pour sa vie, Mais le pauvre n’écoute pas la réprimande.

Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.

9 La lumière des justes est joyeuse, Mais la lampe des méchants s’éteint.

Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.

10 C’est seulement par orgueil qu’on excite des querelles, Mais la sagesse est avec ceux qui écoutent les conseils.

Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.

11 La richesse mal acquise diminue, Mais celui qui amasse peu à peu l’augmente.

Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.

12 Un espoir différé rend le cœur malade, Mais un désir accompli est un arbre de vie.

Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.

13 Celui qui méprise la parole se perd, Mais celui qui craint le précepte est récompensé.

Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.

14 L’enseignement du sage est une source de vie, Pour détourner des pièges de la mort.

Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.

15 Une raison saine a pour fruit la grâce, Mais la voie des perfides est rude.

Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.

16 Tout homme prudent agit avec connaissance, Mais l’insensé fait étalage de folie.

Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.

17 Un envoyé méchant tombe dans le malheur, Mais un messager fidèle apporte la guérison.

Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.

18 La pauvreté et la honte sont le partage de celui qui rejette la correction, Mais celui qui a égard à la réprimande est honoré.

Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.

19 Un désir accompli est doux à l’âme, Mais s’éloigner du mal fait horreur aux insensés.

Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.

20 Celui qui fréquente les sages devient sage, Mais celui qui se plaît avec les insensés s’en trouve mal.

Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.

21 Le malheur poursuit ceux qui pèchent, Mais le bonheur récompense les justes.

Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.

22 L’homme de bien a pour héritiers les enfants de ses enfants, Mais les richesses du pécheur sont réservées pour le juste.

Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.

23 Le champ que défriche le pauvre donne une nourriture abondante, Mais tel périt par défaut de justice.

Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.

24 Celui qui ménage sa verge hait son fils, Mais celui qui l’aime cherche à le corriger.

Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.

25 Le juste mange et satisfait son appétit, Mais le ventre des méchants éprouve la disette.

Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.