Proverbes 30
1 Ô mon fils, révère mes paroles; recueille-les et repens-toi. Voici ce que dit un homme à ceux qui se confient en Dieu; mais je m'arrête,
Lời của A-gu-ra, con trai Gia-kê, nói với Y-thi-ên và U-can:
2 car je suis moi-même le plus insensé des hommes, et la sagesse des mortels n'est point en moi
Tôi là người ngu dốt nhất, và cũng không hiểu biết như người thường.
3 mais Dieu m'a enseigné la sagesse, et je connais la doctrine des saints.
Tôi chưa được học sự khôn ngoan, cũng không có sự hiểu biết về Đấng Thánh.
4 Qui donc est monté au ciel et en est descendu? Qui a rassemblé les vents dans un pli de Son manteau? Qui a contenu les eaux comme dans un vêtement? Qui a pouvoir sur les extrémités de la terre? Quel est Son Nom? Quel est le nom de Ses enfants?
Ai đã lên trời, rồi xuống đất? Ai đã góp gió trong tay, bọc biển trong áo, tạo nên vũ trụ? Đấng ấy là Ai? Và Con Trai Ngài tên gì? Xin nói giúp tôi, nếu ngươi biết!
5 Toutes les paroles de Dieu sont des flammes, et Il protège ceux qui Le craignent.
Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh luyện; Ngài là tấm khiên bảo vệ người nương cậy Ngài.
6 N'ajoute rien à Ses paroles, de peur qu'Il ne te reprenne et ne t'accuse de mensonge.
Đừng thêm gì vào lời của Ngài, kẻo Ngài bắt tội, vì người thêm thắt là người nói dối.
7 Seigneur, je Te demande deux choses: Ne me retire pas Ta grâce avant que je meure;
Đức Chúa Trời ôi, trước khi con chết, xin cho con hai điều:
8 éloigne de moi les paroles vaines et le mensonge; ne me donne ni la richesse ni la pauvreté; mais accorde-moi ce qui m'est nécessaire et suffisant;
Giúp con khỏi dối trá, giả hình. Đừng để con nghèo khổ, cũng đừng cho con giàu có. Xin cho con lương thực vừa đủ cần dùng.
9 de peur que, rassasié, je ne devienne trompeur, et ne dise: Qui me voit? ou que, poussé par le besoin, je ne dérobe, et que je ne parjure le Nom du Seigneur.
Nếu giàu có dư dật, con sẽ khước từ Chúa và hỏi: “Chúa Hằng Hữu là ai?” Nếu nghèo khổ, con sẽ trộm cắp, làm ô nhơ Danh Đức Chúa Trời.
10 Ne livre pas l'esclave fugitif à son maître; de peur qu'il ne te maudisse, et que tu ne périsses à ton tour.
Chớ vu khống người đầy tớ với chủ, người sẽ nguyền rủa con vì lỗi con tạo lấy.
11 Une race pervertie maudit son père, et ne bénit pas sa mère.
Có người rủa cha, và không chúc phước cho mẹ.
12 Une race pervertie s'estime juste, et qui pourtant n'a point lavé le devant de sa porte.
Có người tự thấy mình trong trắng, nhưng chưa được rửa sạch ô uế.
13 Une race pervertie a les yeux hautains; l'orgueil est sur ses paupières.
Có người đôi mắt kiêu căng, với cái nhìn khinh người.
14 D'une race pervertie les dents sont des glaives; et ses mâchoires, des couteaux pour détruire et dévorer, sur la terre, les humbles et les pauvres parmi les hommes.
Có người răng sắc như gươm, hàm răng như dao cạo. Họ nhai ngấu nghiến người nghèo, ăn nuốt người thiếu thốn.
15 La sangsue avait trois filles qu'elle aimait d'un tendre amour; et à elles trois, elles ne remplissaient pas son cœur; une quatrième ne suffit pas pour lui faire dire: C'est assez.
Con đỉa có hai miệng hút, chúng kêu gào “Hãy cho, Hãy cho!” Có ba vật chẳng hề thỏa mãn, và bốn loài không biết nói “Đủ rồi!”
16 L'enfer, l'amour d'une femme, une terre qui manque d'eau, l'eau et le feu ne diront jamais: C'est assez. (Sheol h7585)
Âm phủ, lòng dạ son sẻ, đất không bao giờ đủ nước, và ngọn lửa hừng. (Sheol h7585)
17 L'œil qui se moque d'un père et qui n'honore point la vieillesse d'une mère, que les corbeaux du vallon l'arrachent, et que les aiglons le dévorent.
Mắt của người chế nhạo cha, khinh bỉ mẹ, sẽ bị quạ móc đi và phụng hoàng nuốt sống.
18 Il y a trois choses qu'il m'est impossible de comprendre, et une quatrième que j'ignore
Có ba điều quá lạ lùng— không, bốn việc dị kỳ tôi không hiểu thấu:
19 la trace d'un aigle dans les airs, celle d'un serpent dans les rochers, les sentiers d'un ruisseau qui vogue sur l'eau, et les voies d'un homme dans sa jeunesse.
Đường đại bàng bay trên không, lối rắn bò trên đá, đường tàu chạy trên biển, và đường tình ái giữa nam nữ.
20 Telle est la voie de la femme adultère, qui, après ce qu'elle a fait, se lave, et dit n'avoir rien fait d'inconvenant.
Còn thêm một điều nữa: Người đàn bà ngoại tình, phạm tội xong, chùi miệng nói: “Tôi có làm gì đâu.”
21 Trois choses troublent la terre; il en est une quatrième qu'elle ne peut supporter
Có ba điều làm đất rung chuyển— không, bốn việc khiến đất không chịu nổi:
22 un esclave devenu roi; un insensé regorgeant de biens;
Người nô lệ làm vua, người ngu xuẩn no đầy, thịnh vượng,
23 une servante qui a supplanté sa maîtresse, et une méchante femme réunie à un bon mari.
người đàn bà ghen ghét lấy được chồng, đứa tớ gái lên làm bà chủ.
24 Il y a sur la terre quatre êtres bien petits, et ils sont plus sages que les sages
Có bốn loài vật tuy nhỏ bé nhưng lại khôn ngoan lạ đời:
25 la fourmi, qui n'a point de force, et prépare en été sa nourriture;
Con kiến là loài yếu ớt, dự trữ thực phẩm suốt mùa hạ.
26 le hérisson, peuple débile, qui fait sa demeure sur les rochers;
Con chồn ít năng lực, nhưng lại biết ẩn mình trong hốc đá.
27 la sauterelle, qui n'a point de roi et marche comme une armée en bon ordre, au commandement d'une seule;
Con châu chấu tuy không có vua, nhưng chúng bay thành đội ngũ.
28 et le lézard moucheté, qui se tient droit, et, quoique facile à prendre, habite les forteresses des rois.
Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được, lại ở trong cung vua.
29 Il y a trois êtres dont la démarche est belle, et un quatrième dont le maintien est majestueux
Có ba dã thú dáng đi hùng dũng đẹp đẽ— không, bốn loài có nước bước oai phong lẫm liệt:
30 le lionceau, le plus fort des animaux, qui ne recule devant rien, et ne redoute aucune bête;
Con sư tử, chúa sơn lâm, chẳng lùi bước trước loài nào cả,
31 le coq, qui se promène, plein d'ardeur, parmi les poules; et le bouc qui conduit le troupeau, et le roi qui gouverne une nation.
con công, con dê đực, và vị vua khi đi duyệt binh.
32 Si tu t'es laissé aller à la joie, et que tu étendes les mains pour te disculper, tu seras confondu.
Nếu con vì ngu dại mà tự kiêu hoặc mưu đồ việc ác, phải biết xấu hổ, lấy tay che miệng lại.
33 Trais le lait avec trop de force, il deviendra du beurre; blesse-toi les narines, il en sortira du sang; cherche querelle, il s'ensuivra des rixes et des procès.
Đánh sữa ra bơ và đấm mũi gây chảy máu, cũng vậy, chọc giận sinh cãi nhau.
