Proverbes 23
1 Si tu t'assieds pour dîner à la table d'un prince, fais bien attention à ce qui te sera présenté
Khi con ngồi ăn uống với người quyền thế, hãy để ý cẩn thận người ngồi trước mặt con.
2 puis étends la main, sachant qu'il convient qu'on te serve de tels mets; toutefois, même si tu as grand appétit,
Nếu con ham ăn, hãy để con dao nơi họng con.
3 ne convoite point leur repas; car c'est là une vie factice.
Chớ thèm các món cao lương mỹ vị, vì của ngon rượu ngọt là cạm bẫy giăng.
4 Si tu es pauvre, n'aspire pas à la richesse; repousse-la même en pensée.
Đừng nhọc công khổ trí làm giàu. Hãy sáng suốt khôn ngoan biết lúc phải dừng lại.
5 Si tu fixes ton regard sur elle, tu la vois disparaître; car elle a, comme l'aigle, des ailes prêtes à s'envoler, et retourne à la maison de son premier maître.
Con có liếc mắt nhìn sự giàu sang, thì giàu có phù du hết rất mau, như đại bàng vỗ cánh bay mất.
6 Ne dîne pas avec un homme envieux; ne désire rien de sa table;
Chớ ăn của người có lòng keo kiệt; cũng đừng thèm cao lương mỹ vị họ mời.
7 car il mange et il boit comme on avalerait un cheveu. Ne l'introduis pas chez toi, et ne mange pas un morceau avec lui;
Miệng mời nhưng lòng họ chẳng muốn con ăn, điều họ nghĩ mới chính thật con người của họ.
8 car il le vomirait et souillerait tes meilleures paroles.
Con sẽ phải nôn hết món ăn ra, và phí cả lời khen tặng con đã nói.
9 Ne dis rien à l'insensé, de peur que peut-être il ne tourne en dérision tes sages discours.
Đừng tốn công nói với người dại, vì hắn sẽ khinh thường lời khôn ngoan của con.
10 Ne dépasse pas les bornes anciennes, et n'entre pas dans le champ de l'orphelin;
Chớ dời ranh giới cũ; và đừng chiếm đoạt đất người mồ côi.
11 car il est fort celui que le Seigneur rachète; et, si tu es en procès avec lui, Dieu plaidera sa cause.
Vì Đấng Cứu Chuộc họ là Đấng năng quyền; sẽ bênh vực họ và khép tội con.
12 Livre ton cœur à la discipline, et prépare ton oreille aux paroles de la doctrine.
Chuyên lòng tiếp nhận dạy dỗ; lắng tai đón nghe tri thức.
13 Ne cesse de corriger un enfant; car si tu le frappes de verges, il n'en mourra pas.
Đừng bỏ qua việc sửa dạy con cái. Roi vọt không làm nó chết đâu.
Người dùng roi sửa dạy con, là cứu linh hồn nó khỏi hư vong. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, tu réjouiras aussi mon cœur;
Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan, thì chính lòng ta cũng vui mừng;
16 et si tes lèvres sont droites, elles converseront avec mes lèvres.
Phải, lòng dạ ta sẽ mừng rỡ, khi miệng con nói điều ngay thẳng.
17 Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais sois toujours dans la crainte de Dieu.
Chớ hiềm tị vì người gian được may mắn, nhưng đem lòng kính sợ Chúa Hằng Hữu ngày đêm.
18 Car si tu observes ces choses, tu auras des descendants, et ton espérance ne sera pas trompée.
Tương lai con sẽ trong sáng; hy vọng thành đạt là điều chắc chắn.
19 Écoute, mon fils, et sois sage; et maintiens droites les pensées de ton cœur.
Con ơi, hãy lắng nghe và trở nên khôn ngoan: Hãy hướng lòng con vào đường chính đáng.
20 Ne sois pas buveur de vin; évite les longs banquets et la profusion des viandes.
Chớ kết bạn với người nghiện rượu, hoặc với người ham ăn,
21 Car l'ivrogne et le débauché mendieront; le paresseux sera revêtu de haillons en lambeaux.
vì tương lai họ khó khăn, cơ hàn, và người mê ngủ sẽ rách rưới tơi bời.
22 Écoute, mon fils, le père qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère parce qu'elle a vieilli.
Lắng tai nghe lời khuyên dạy của cha, khi mẹ yếu già, con chớ khinh khi.
Phải mua chân lý và đừng bao giờ bán nó; cũng đừng bán khôn ngoan, học thức, và lương tri.
24 Un père juste élève bien ses enfants, et la sagesse d'un fils réjouit son âme.
Có con ngay lành, lòng cha mừng rỡ. Có con khôn ngoan, vui lòng hớn hở.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent en toi, et que celle qui t'a enfanté soit heureuse.
Nguyện cha và mẹ con vui mừng! Nguyện người sinh ra con được rạng rỡ vui mừng.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur; que tes yeux gardent mes voies.
Con hãy dâng lòng con cho cha. Để mắt con chăm chú đường lối cha.
27 La maison étrangère est comme un tonneau percé; il est étroit le puits de l'étranger.
Vì gái điếm là hố sâu, dâm phụ là giếng thẳm.
28 Celui qui les recherche périra bientôt, et tout pécheur sera détruit.
Nó rình rập mồi ngon, gây cho số người bất nghĩa gia tăng.
29 Pour qui les gémissements? Pour qui le trouble? Pour qui les contestations? Pour qui les ennuis et les entretiens frivoles? Pour qui les repentirs inutiles? Pour qui les yeux livides?
Ai phiền muộn? Ai đau khổ? Ai tranh cạnh? Ai thở than? Mắt đỏ ngầu, mình thương tích?
30 N'est-ce pas pour ceux qui passent leur temps dans l'ivresse et qui hantent les lieux où l'on boit?
Đó là người chè chén, la cà, nhấm nháp các thứ rượu pha.
31 Ne vous enivrez pas; mais faites votre société des hommes justes, et fréquentez-les publiquement. Car si vos yeux s'arrêtent sur les fioles et les coupes, plus tard vous marcherez plus nu qu'un pilon à mortier.
Chớ mê mẩn nhìn ly rượu hồng, nó đỏ đẹp thật, nó óng ánh làm sao; tuôn chảy dễ dàng.
32 L'homme ivre finit par s'étendre comme si un serpent l'avait mordu; le venin se répand sur lui comme de la dent d'un reptile.
Nhưng rồi ra con sẽ bị rượu cắn như rắn; nọc độc nó như rắn lục.
33 Si tes yeux regardent une femme étrangère, la langue aussitôt divaguera,
Mắt con sẽ thấy những điều kỳ lạ, và lòng con đầy dẫy điều xấu xa.
34 et tu seras gisant comme au sein de la mer, et comme un pilote au milieu de l'orage.
Con sẽ như người đi giữa biển cả, dập dồi như thể leo lên cột buồm.
35 Et tu diras: On m'a frappé, et je n'en ai pas souffert; on s'est joué de moi, et je ne m'en suis pas douté; quand viendra l'aurore, pour m'en aller encore chercher des hommes avec qui je puisse me retrouver?
Con nói: “Họ đánh tôi, nhưng sao tôi chẳng đau. Tôi không cảm biết khi bị họ đánh. Bao giờ tôi tỉnh lại đây để tôi còn tìm uống nữa?”
