Proverbes 23
1 Si tu t'assieds pour dîner à la table d'un prince, fais bien attention à ce qui te sera présenté
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 puis étends la main, sachant qu'il convient qu'on te serve de tels mets; toutefois, même si tu as grand appétit,
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 ne convoite point leur repas; car c'est là une vie factice.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 Si tu es pauvre, n'aspire pas à la richesse; repousse-la même en pensée.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Si tu fixes ton regard sur elle, tu la vois disparaître; car elle a, comme l'aigle, des ailes prêtes à s'envoler, et retourne à la maison de son premier maître.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 Ne dîne pas avec un homme envieux; ne désire rien de sa table;
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 car il mange et il boit comme on avalerait un cheveu. Ne l'introduis pas chez toi, et ne mange pas un morceau avec lui;
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 car il le vomirait et souillerait tes meilleures paroles.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 Ne dis rien à l'insensé, de peur que peut-être il ne tourne en dérision tes sages discours.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 Ne dépasse pas les bornes anciennes, et n'entre pas dans le champ de l'orphelin;
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 car il est fort celui que le Seigneur rachète; et, si tu es en procès avec lui, Dieu plaidera sa cause.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Livre ton cœur à la discipline, et prépare ton oreille aux paroles de la doctrine.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 Ne cesse de corriger un enfant; car si tu le frappes de verges, il n'en mourra pas.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, tu réjouiras aussi mon cœur;
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 et si tes lèvres sont droites, elles converseront avec mes lèvres.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais sois toujours dans la crainte de Dieu.
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 Car si tu observes ces choses, tu auras des descendants, et ton espérance ne sera pas trompée.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Écoute, mon fils, et sois sage; et maintiens droites les pensées de ton cœur.
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 Ne sois pas buveur de vin; évite les longs banquets et la profusion des viandes.
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 Car l'ivrogne et le débauché mendieront; le paresseux sera revêtu de haillons en lambeaux.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Écoute, mon fils, le père qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère parce qu'elle a vieilli.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 Un père juste élève bien ses enfants, et la sagesse d'un fils réjouit son âme.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent en toi, et que celle qui t'a enfanté soit heureuse.
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur; que tes yeux gardent mes voies.
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 La maison étrangère est comme un tonneau percé; il est étroit le puits de l'étranger.
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 Celui qui les recherche périra bientôt, et tout pécheur sera détruit.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 Pour qui les gémissements? Pour qui le trouble? Pour qui les contestations? Pour qui les ennuis et les entretiens frivoles? Pour qui les repentirs inutiles? Pour qui les yeux livides?
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 N'est-ce pas pour ceux qui passent leur temps dans l'ivresse et qui hantent les lieux où l'on boit?
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 Ne vous enivrez pas; mais faites votre société des hommes justes, et fréquentez-les publiquement. Car si vos yeux s'arrêtent sur les fioles et les coupes, plus tard vous marcherez plus nu qu'un pilon à mortier.
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 L'homme ivre finit par s'étendre comme si un serpent l'avait mordu; le venin se répand sur lui comme de la dent d'un reptile.
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 Si tes yeux regardent une femme étrangère, la langue aussitôt divaguera,
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 et tu seras gisant comme au sein de la mer, et comme un pilote au milieu de l'orage.
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 Et tu diras: On m'a frappé, et je n'en ai pas souffert; on s'est joué de moi, et je ne m'en suis pas douté; quand viendra l'aurore, pour m'en aller encore chercher des hommes avec qui je puisse me retrouver?
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
