Proverbes 15
1 La colère perd même les sages: une réponse soumise détourne la fureur; un mot odieux l'excite.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 La langue des sages sait ce qui est bon, et la bouche des insensés est messagère du mal.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 En tout lieu, les yeux du Seigneur observent et les méchants et les bons.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Une langue sensée est l'arbre de vie; celui qui la conservera telle sera plein d'esprit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 L'insensé se raille des instructions d'un père; celui qui garde ses commandements est mieux avisé.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Dans une grande justice, il y a une grande force; les impies seront, jusqu'à la racine, effacés de la terre. Dans les maisons des justes, il y a beaucoup de force; les fruits des impies périront.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Les lèvres des sages sont liées par la discrétion; le cœur des insensés n'offre pas de sécurité.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Les victimes des impies sont en abomination au Seigneur; les vœux des cœurs droits Lui sont agréables.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Les voies des impies sont en abomination au Seigneur; Il aime ceux qui suivent la justice.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 L'instruction d'un cœur innocent apparaît même aux yeux des passants; ceux qui haïssent les réprimandes finissent honteusement.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 L'enfer et la perdition sont visibles pour le Seigneur; comment n'en serait-il pas de même du cœur des hommes? (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 L'ignorant n'aime point ceux qui le reprennent; il ne fréquente point les sages.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Le visage fleurit des joies du cœur; il s'assombrit dans la tristesse.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Un cœur droit cherche la doctrine; la bouche des ignorants connaîtra le mal.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Les yeux des méchants ne voient jamais que le mal; ceux des bons sont toujours pleins de sérénité.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Mieux vaut une modeste part, avec la crainte du Seigneur, que de grands trésors sans cette crainte.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Mieux vaut un repas hospitalier, un plat de légumes offert avec bonne grâce et amitié, qu'un bœuf entier servi avec de la haine.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Un homme colère prépare des querelles; un homme patient adoucit même celles qui allaient naître. L'homme patient éteindra les divisions; l'impie les allumera.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Les voies des paresseux sont semées d'épines; celles des hommes forts sont aplanies.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Le fils sage réjouira son père; le fils insensé se moque de sa mère.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Les voies de l'insensé manquent de sagesse; l'homme prudent va droit son chemin.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Ceux qui n'honorent pas l'assemblée des anciens sont en désaccord; le conseil demeure dans le cœur des sages.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Le méchant n'obéit pas à la raison; il ne dira rien qui soit à propos et utile au bien public.
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Le Seigneur abat les maisons des superbes; il affermit l'héritage de la veuve.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Les desseins iniques sont en abomination au Seigneur; les discours des hommes purs sont vénérés.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Il se perd lui-même celui qui se laisse gagner par des présents; celui qui les repousse avec indignation est sauvé; les péchés sont effacés par la foi et l'aumône; tout homme se préserve du mal par la crainte du Seigneur.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 La foi est le sujet des méditations des cœurs justes; de la bouche des impies sortent des paroles coupables. Les voies des hommes justes sont agréables au Seigneur; en les suivant, les ennemis mêmes deviennent amis.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Dieu S'éloigne des méchants; Il exaucera les vœux des justes. Mieux vaut petite récolte avec la justice, que grande abondance avec l'iniquité.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Que le cœur de l'homme ait des pensées de justice, afin que Dieu le fasse cheminer dans la droite voie. L'œil réjouit le cœur par la vue des belles choses, et la bonne renommée engraisse les os.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Celui qui repousse les corrections est ennemi de soi-même; celui qui se rend aux réprimandes aime son âme.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 La crainte du Seigneur est enseignement et sagesse; les plus grands honneurs lui seront rendus.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
