Proverbes 15
1 La colère perd même les sages: une réponse soumise détourne la fureur; un mot odieux l'excite.
Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
2 La langue des sages sait ce qui est bon, et la bouche des insensés est messagère du mal.
La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
3 En tout lieu, les yeux du Seigneur observent et les méchants et les bons.
Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
4 Une langue sensée est l'arbre de vie; celui qui la conservera telle sera plein d'esprit.
Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
5 L'insensé se raille des instructions d'un père; celui qui garde ses commandements est mieux avisé.
Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
6 Dans une grande justice, il y a une grande force; les impies seront, jusqu'à la racine, effacés de la terre. Dans les maisons des justes, il y a beaucoup de force; les fruits des impies périront.
En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
7 Les lèvres des sages sont liées par la discrétion; le cœur des insensés n'offre pas de sécurité.
La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
8 Les victimes des impies sont en abomination au Seigneur; les vœux des cœurs droits Lui sont agréables.
Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
9 Les voies des impies sont en abomination au Seigneur; Il aime ceux qui suivent la justice.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
10 L'instruction d'un cœur innocent apparaît même aux yeux des passants; ceux qui haïssent les réprimandes finissent honteusement.
Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
11 L'enfer et la perdition sont visibles pour le Seigneur; comment n'en serait-il pas de même du cœur des hommes? (Sheol h7585)
Ŝeol kaj la abismo estas antaŭ la Eternulo: Tiom pli la koroj de la homidoj. (Sheol h7585)
12 L'ignorant n'aime point ceux qui le reprennent; il ne fréquente point les sages.
Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
13 Le visage fleurit des joies du cœur; il s'assombrit dans la tristesse.
Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
14 Un cœur droit cherche la doctrine; la bouche des ignorants connaîtra le mal.
La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
15 Les yeux des méchants ne voient jamais que le mal; ceux des bons sont toujours pleins de sérénité.
Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
16 Mieux vaut une modeste part, avec la crainte du Seigneur, que de grands trésors sans cette crainte.
Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
17 Mieux vaut un repas hospitalier, un plat de légumes offert avec bonne grâce et amitié, qu'un bœuf entier servi avec de la haine.
Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
18 Un homme colère prépare des querelles; un homme patient adoucit même celles qui allaient naître. L'homme patient éteindra les divisions; l'impie les allumera.
Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
19 Les voies des paresseux sont semées d'épines; celles des hommes forts sont aplanies.
La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
20 Le fils sage réjouira son père; le fils insensé se moque de sa mère.
Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
21 Les voies de l'insensé manquent de sagesse; l'homme prudent va droit son chemin.
Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
22 Ceux qui n'honorent pas l'assemblée des anciens sont en désaccord; le conseil demeure dans le cœur des sages.
Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
23 Le méchant n'obéit pas à la raison; il ne dira rien qui soit à propos et utile au bien public.
Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
La vojo de la vivo por saĝulo iras supren, Por ke li evitu Ŝeolon malsupre. (Sheol h7585)
25 Le Seigneur abat les maisons des superbes; il affermit l'héritage de la veuve.
La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
26 Les desseins iniques sont en abomination au Seigneur; les discours des hommes purs sont vénérés.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
27 Il se perd lui-même celui qui se laisse gagner par des présents; celui qui les repousse avec indignation est sauvé; les péchés sont effacés par la foi et l'aumône; tout homme se préserve du mal par la crainte du Seigneur.
Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
28 La foi est le sujet des méditations des cœurs justes; de la bouche des impies sortent des paroles coupables. Les voies des hommes justes sont agréables au Seigneur; en les suivant, les ennemis mêmes deviennent amis.
La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
29 Dieu S'éloigne des méchants; Il exaucera les vœux des justes. Mieux vaut petite récolte avec la justice, que grande abondance avec l'iniquité.
La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
30 Que le cœur de l'homme ait des pensées de justice, afin que Dieu le fasse cheminer dans la droite voie. L'œil réjouit le cœur par la vue des belles choses, et la bonne renommée engraisse les os.
Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
32 Celui qui repousse les corrections est ennemi de soi-même; celui qui se rend aux réprimandes aime son âme.
Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
33 La crainte du Seigneur est enseignement et sagesse; les plus grands honneurs lui seront rendus.
La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.
