Proverbes 13
1 Le fils habile obéit à son père; le fils indocile marche à sa perte.
Ang matalinong anak ay nakikinig sa tagubilin ngunit ang manunuya ay hindi makikinig sa pagtutuwid.
2 L'homme bon se nourrit des fruits de la justice; les âmes des pécheurs périront avant le temps.
Mula sa bunga ng kaniyang bibig, sa mga mabubuting bagay ang isang tao ay nasisiyahan, pero ang gana ng taksil ay para sa karahasan.
3 Veiller sur sa bouche, c'est garder son âme; avoir les lèvres téméraires, c'est se préparer des sujets de crainte.
Ang binabantayan ang kaniyang bibig ay pinapangalagaan ang kaniyang buhay, pero sisirain ang sarili nang nagbubukas ng labi ng maluwang.
4 L'oisif est toujours dans les regrets; les mains de l'homme fort sont diligentes.
Ang gana ng taong tamad ay nananabik nang labis pero walang makukuha, pero ang gana ng mga taong masisipag ay masisiyahan nang masagana.
5 Le juste hait les paroles injustes; l'impie sera confondu, et n'aura pas la liberté.
Napopoot sa mga kasinungalingan ang siyang gumagawa ng tama, pero ang isang masamang tao ay ginagawang kamuhi-muhi ang sarili, at ginagawa niya kung ano ang kahiya-hiya.
6 La justice protège les hommes intègres, mais l'impiété entraîne les méchants dans le péché.
Silang walang kapintasan sa kanilang landas ay ipinagtatanggol ng katuwiran, ngunit ang kasamaan ay inililigaw ang mga gumagawa ng kasalanan.
7 Les uns se donnent pour riches, et n'ont rien; et d'autres se font humbles avec une grande richesse.
May isang tao na pinayayaman ang sarili, pero halos walang-wala, at may isang tao na pinamimigay ang lahat ng bagay, pero siyang tunay na masagana.
8 La richesse d'un homme est la rançon de sa vie; le pauvre ne réside pas à une menace.
Ang taong mayaman ay maaaring tubusin ang kaniyang buhay sa pamamagitan ng kaniyang mga ari-arian, pero ang taong mahirap ay hindi makatatanggap ng ganiyang uri ng pagbabanta kailanman.
9 La lumière brille perpétuellement sur les justes; la lumière des impies s'éteint. Les âmes artificieuses s'égarent dans le péché, tandis que les justes sont compatissants et miséricordieux.
Ang ilaw nang gumagawa ng matuwid ay nagsasaya, pero papatayin ang lampara ng masama.
10 Le méchant fait le mal avec orgueil; pouvoir se juger soi-même, c'est être sage.
Ang pagmamataas ay nagbubunga lamang ng pag-aaway-away, pero mayroong karunungan para sa mga nakikinig ng mabuting payo.
11 La richesse rapidement acquise par le péché décroît; celui qui amasse avec piété s'enrichira. le juste est compatissant, et il prête au pauvre.
Ang kayamanan ay nauubos kapag mayroong labis na kalayawan, pero ang siyang kumikita ng salapi sa pamamagitan ng pagtatrabaho gamit ang kaniyang kamay ay mapapalago ang kaniyang salapi.
12 Mieux vaut d'abord aider de bon cœur que promettre et donner de l'espérance. Un bon désir est un arbre de vie.
Kapag ang pag-asa ay ipinagpaliban, dinudurog nito ang puso, pero ang isang natupad na pananabik ay isang puno ng buhay.
13 Celui qui dédaigne une affaire sera dédaigné par elle; celui qui vénère les commandements aura la santé de l'âme. Au fils artificieux il n'arrivera rien de bon; au serviteur sage toute chose réussira; et sa voie sera constamment droite.
Ang nagsasawalang-bahala ng tagubilin ay magiging sakop pa rin nito, pero ang nagpaparangal sa utos ay gagantimpalaan.
14 La loi du sage est une source de vie; l'insensé mourra pris au piège.
Ang katuruan ng isang matalinong tao ay bukal ng buhay, ilalayo ka mula sa patibong ng kamatayan.
15 Un bon discernement attire la grâce; connaître la loi est d'une saine intelligence; la mépriser, c'est suivre une voie de perdition.
Kagandahang-loob ang tinatamo ng mabuting pananaw, pero ang daan ng taksil ay walang katapusan.
16 Tout homme habile sait ce qu'il fait; l'insensé déploie sur lui-même le malheur.
Ang taong marunong ay kumikilos sa bawat pagpapasya mula sa kaalaman, pero pinapangalandakan ng isang mangmang ang kaniyang kamangmangan.
17 Un roi téméraire tombera dans l'adversité; un sage ministre le sauvera.
Ang isang masamang tagapagbalita ay nahuhulog sa gulo, pero ang isang tapat na sugo ay nagdadala ng pagkakasundo.
18 La discipline éloigne la pauvreté et le déshonneur; celui qui est attentif aux réprimandes sera glorifié.
Magkakaroon ng kahirapan at kahihiyan ang hindi pumapansin sa disiplina, pero karangalan ang darating sa kaniya na natututo mula sa pagtutuwid.
19 Les désirs des hommes pieux charment l'âme; les œuvres des impies sont loin de la doctrine.
Ang pananabik na nakamit ay matamis sa gana ng panlasa, pero ang mangmang ay nasusuklam na tumalikod mula sa masama.
20 En marchant avec les sages, tu seras sage; celui qui marche avec les insensés se fera bientôt reconnaître.
Lumakad kasama ang mga matatalinong tao at ikaw ay magiging matalino, pero ang kasamahan ng mga mangmang ay magdurusa ng kapamahakan.
21 Les calamités poursuivront les pécheurs; les justes sont maîtres de tous les biens.
Sakuna ang humahabol sa mga makasalanan, pero silang mga gumagawa ng tama ay gagantimpalaan ng kabutihan.
22 L'homme bon laissera pour héritiers les fils de ses fils; les richesses des impies sont des trésors pour les justes.
Nag-iiwan ng mana para sa kaniyang mga apo ang taong mabuti, pero ang kayamanan ng makasalanan ay inipon para sa gumagawa ng matuwid.
23 Les justes passeront beaucoup d'années dans la richesse; les injustes périront rapidement.
Ang hindi pa nabubungkal na bukirin na pag-aari ng mahirap ay maaaring magbunga ng maraming pagkain, pero ito ay natangay dahil sa kawalan ng katarungan.
24 Celui qui épargne le bâton n'aime pas son fils; celui qui l'aime le châtie à propos.
Ang hindi dinidisiplina ang kaniyang anak ay napopoot dito, pero ang nagmamahal sa kaniyang anak ay maingat na disiplinahin ito.
25 Le juste en mangeant rassasie son âme; les âmes des impies sont toujours à jeun.
Ang gumagawa ng tama ay kumakain hanggang masiyahan ang kaniyang gana, pero laging nagugutom ang tiyan ng masama.
