Proverbes 6
1 Mon fils, si tu t’es porté garant pour ton prochain, si tu as engagé ta parole pour un étranger,
Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
2 tu es pris au piège de tes promesses; tu es devenu le prisonnier de ta parole.
Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
3 Fais donc ceci, mon fils, pour recouvrer ta liberté, puisque tu es tombé au pouvoir d’autrui: va, insiste avec énergie et livre un assaut à ton prochain.
hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
4 N’Accorde pas de sommeil à tes yeux ni de repos à tes paupières.
Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
5 Dégage-toi, comme le cerf de la main du chasseur, comme le passereau de la main de l’oiseleur.
Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
6 Va trouver la fourmi, paresseux, observe ses façons d’agir et deviens sage:
Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
7 elle n’a ni maître, ni surveillant, ni supérieur;
Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
8 et elle prépare sa nourriture durant l’été, elle amasse ses provisions au temps de la moisson!
nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
9 Jusqu’à quand, paresseux, resteras-tu couché? Quand sortiras-tu de ton sommeil?
Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
10 "Ah! dormir encore un peu, rester un peu assoupi, entrelacer un peu les mains pour reposer!"
Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
11 Cependant, la pauvreté s’introduit chez toi comme un rôdeur, et la misère comme un guerrier armé.
cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
12 Un personnage ignoble, un homme inique, c’est celui qui a recours au langage tortueux,
Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
13 qui cligne des yeux, frappe des pieds, fait des signes avec ses doigts,
nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
14 et, le cœur plein d’artifices, passe son temps à méditer le mal, à déchaîner la discorde.
Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
15 Aussi le malheur fond-il soudain sur lui; d’un coup, il est brisé et sans retour.
Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
16 Il est six choses que l’Eternel déteste et sept qu’il a en horreur:
Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
17 les yeux hautains, la langue mensongère, les mains qui répandent le sang innocent;
Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
18 le cœur qui ourdit des desseins pervers, les pieds impatients de courir au mal,
lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
19 le faux témoin qui exhale le mensonge, enfin l’homme qui déchaîne la discorde entre frères.
làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
20 Mon fils, sois fidèle aux recommandations de ton père, ne délaisse pas l’enseignement de ta mère.
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
21 Porte-les constamment attachés à ton cœur, noués à ton cou.
Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
22 Qu’ils te guident dans tes marches, veillent sur ton repos et te soient un sujet d’entretien à ton réveil.
Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
23 Car le devoir est un flambeau, la doctrine une lumière, les dictées de la morale un gage de vie.
Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
24 C’Est ainsi que tu seras protégé contre la femme vicieuse, contre la langue mielleuse de l’étrangère.
Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
25 Ne convoite pas sa beauté en ton cœur, ne te laisse pas prendre à la séduction de ses paupières.
Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
26 Car pour une courtisane on peut être réduit à une miche de pain; une femme adultère prend dans ses filets un gibier de prix.
Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
27 Peut-on attiser du feu dans son sein, sans que les vêtements soient consumés?
Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
28 Peut-on marcher sur des charbons ardents, sans se brûler les pieds jusqu’au vif?
Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
29 Il en est ainsi de celui qui approche de la femme de son prochain; il ne restera pas indemne, celui qui la touche.
Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
30 On ne méprise pas le voleur qui commet un larcin pour assouvir sa faim.
Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
31 Mais s’il est pris, il devra payer au septuple, donner tous les biens de sa maison.
Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
32 Commettre un adultère c’est être insensé qui veut se perdre agit ainsi.
Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
33 Il ne recueillera que souffrances et déshonneur; sa honte sera ineffaçable.
Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
34 Car la jalousie exaspère la fureur du mari: il sera sans pitié au jour de la vengeance.
Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
35 Il ne se laissera apaiser par aucune rançon; il se montrera inexorable, dusses-tu prodiguer les présents.
Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
