Proverbes 4

1 Ecoutez, enfants, la morale d’un père; soyez attentifs, pour faire connaissance avec la raison!

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Car je vous donne d’utiles leçons: n’abandonnez pas mon enseignement.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Lorsque j’étais, moi aussi, un enfant au regard de mon père, un fils tendrement et uniquement aimé par ma mère,

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 il m’instruisait en me disant: "Que ton cœur s’attache à mes paroles; garde mes préceptes et tu vivras!"

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Acquiers de la sagesse, acquiers de la raison; n’oublie pas, ne délaisse pas les paroles de ma bouche.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 Ne l’abandonne pas, la sagesse, et elle te gardera; aime-la et elle te protégera.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 Le principe de la sagesse, c’est d’acquérir la sagesse; au prix de tous tes biens, rends-toi possesseur de la raison.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Exalte-la, et elle t’élèvera; elle te vaudra de l’honneur, si tu t’attaches à elle.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Elle posera sur ta tête un diadème de grâce, elle te ceindra d’une couronne de gloire.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Ecoute, mon fils, accueille mes paroles, et nombreuses seront les années de ta vie.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Je t’enseigne le chemin de la sagesse, je te dirige dans les sentiers de la droiture.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Aussi quand tu marcheras, ne te sentiras-tu pas à l’étroit, et si tu cours, ne buteras-tu point.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Tiens-toi fermement à la morale sans jamais faiblir, sois-lui fidèle, car elle est ta vie.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 N’Entre pas dans la voie des impies; ne foule pas le chemin des méchants.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Evite-le, ne t’y aventure pas; détourne-toi et passe outre.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Car ceux-là ne peuvent dormir qu’ils n’aient fait du mal; le sommeil les fuit, s’ils n’ont causé quelque chute.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 II faut qu’ils mangent le pain de l’iniquité, qu’ils boivent le vin de l’injustice.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Tandis que la voie des justes est comme la lumière du matin, dont l’éclat va croissant jusqu’en plein jour,

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 le chemin des pervers est sombre comme les ténèbres; ils ne savent pas ce qui les fait trébucher.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Mon fils, sois, attentif à mes paroles, incline l’oreille à mes discours.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Qu’ils ne s’écartent pas de tes yeux, conserve-les au fond de ton cœur.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Car ils sont un gage de vie pour qui les accueille, un gage de santé pour tout le corps.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Plus que tout trésor garde ton cœur, car de là jaillissent des flots de vie.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Ecarte de ta bouche toute parole tortueuse, éloigne de tes lèvres tout langage pervers.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Que tes yeux regardent bien en face, que tes paupières s’ouvrent droit devant toi.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Aplanis avec soin le sentier que foule ton pied, pour pouvoir cheminer en sûreté.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 Ne dévie ni à droite ni à gauche; éloigne tes pas du mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.