Proverbes 4
1 Ecoutez, enfants, la morale d’un père; soyez attentifs, pour faire connaissance avec la raison!
Pamatia, mga anak ko, ang pahamatngon sa usa ka amahan, Ug matngoni ang pagkahibalo sa pagsabut:
2 Car je vous donne d’utiles leçons: n’abandonnez pas mon enseignement.
Kay ako nagahatag kaninyo ug maayong pagtulon-an; Ayaw ninyo pagbiyai ang akong balaod.
3 Lorsque j’étais, moi aussi, un enfant au regard de mon père, un fils tendrement et uniquement aimé par ma mère,
Kay ako usa ka anak nga lalake sa akong amahan, Batan-on ug mao ray pinalangga sa panan-aw sa akong inahan.
4 il m’instruisait en me disant: "Que ton cœur s’attache à mes paroles; garde mes préceptes et tu vivras!"
Ug iyang gitudloan ako, ug mi-ingon kanako: Patipigi sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; Bantayi ang akong mga sugo, ug mabuhi ka;
5 Acquiers de la sagesse, acquiers de la raison; n’oublie pas, ne délaisse pas les paroles de ma bouche.
Batoni ang kaalam, batoni ang pagsabut; Ayaw hikalimti, ni pag-ayran mo ang mga pulong nga gikan sa akong baba;
6 Ne l’abandonne pas, la sagesse, et elle te gardera; aime-la et elle te protégera.
Ayaw siya pagbiyai, ug siya magapanalipod kanimo; Higugmaa siya, ug siya magabantay kanimo.
7 Le principe de la sagesse, c’est d’acquérir la sagesse; au prix de tous tes biens, rends-toi possesseur de la raison.
Ang kaalam maoy labaw nga butang; busa batoni ang kaalam; Oo, uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batoni ang pagsabut.
8 Exalte-la, et elle t’élèvera; elle te vaudra de l’honneur, si tu t’attaches à elle.
Ipahitaas siya, ug siya magapauswag kanimo; Siya magadala kanimo ngadto sa kadungganan, kong ikaw mogakus kaniya.
9 Elle posera sur ta tête un diadème de grâce, elle te ceindra d’une couronne de gloire.
Siya magahatag kanimo sa usa ka purongpurong nga bulak sa gracia; Usa ka purongpurong sa katahum iyang igahatag kanimo.
10 Ecoute, mon fils, accueille mes paroles, et nombreuses seront les années de ta vie.
Pamati, Oh anak ko, ug dawata ang akong mga ipamulong; Ug ang mga katuigan sa imong kinabuhi magadaghan.
11 Je t’enseigne le chemin de la sagesse, je te dirige dans les sentiers de la droiture.
Ako nagtudlo kanimo sa dalan sa kaalam; Ako nagmando kanimo sa mga alagianan sa katul-iran.
12 Aussi quand tu marcheras, ne te sentiras-tu pas à l’étroit, et si tu cours, ne buteras-tu point.
Kong ikaw magalakaw, ang imong mga lakang dili pagamub-on; Ug kong ikaw magadalagan, dili ka mahisokamod.
13 Tiens-toi fermement à la morale sans jamais faiblir, sois-lui fidèle, car elle est ta vie.
Hawiri gayud ang pagpahamangno; ayaw siya pagbuhii: Bantayi siya; kay siya mao ang imong kinabuhi.
14 N’Entre pas dans la voie des impies; ne foule pas le chemin des méchants.
Ayaw pagsulod sa alagianan sa dautan, Ug ayaw paglakat sa dalan sa mga tawong dautan.
15 Evite-le, ne t’y aventure pas; détourne-toi et passe outre.
Likayi kini, ayaw pag-agi haduol niini; Tumipas ka gikan niini, ug padayon.
16 Car ceux-là ne peuvent dormir qu’ils n’aient fait du mal; le sommeil les fuit, s’ils n’ont causé quelque chute.
Kay sila dili matulog, gawas kong sila makabuhat ug dautan; Ug ang ilang pagkatulog mawala, gawas kong sila makapahulog sa uban.
17 II faut qu’ils mangent le pain de l’iniquité, qu’ils boivent le vin de l’injustice.
Kay sila magakaon sa tinapay sa kadautan, Ug magainum sa vino sa pagpanlupig.
18 Tandis que la voie des justes est comme la lumière du matin, dont l’éclat va croissant jusqu’en plein jour,
Apan ang alagianan sa matarung ingon sa banagbanag sa kahayag, Nga nagakasanag sa kahayag ngadto sa pagkahingpit sa adlaw.
19 le chemin des pervers est sombre comme les ténèbres; ils ne savent pas ce qui les fait trébucher.
Ang dalan sa tawong dautan ingon sa kangitngit: Sila dili manghibalo kong usa ang ilang napangdolan.
20 Mon fils, sois, attentif à mes paroles, incline l’oreille à mes discours.
Anak ko, pagmatngon sa akong mga pulong; Ikiling ang imong igdulungog sa akong mga gipamulong.
21 Qu’ils ne s’écartent pas de tes yeux, conserve-les au fond de ton cœur.
Ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Tipigi sila sa kinataliwad-an sa imong kasingkasing.
22 Car ils sont un gage de vie pour qui les accueille, un gage de santé pour tout le corps.
Kay sila kinabuhi alang niadtong nanagpangita kanila, Ug kaayohan sa ilang tibook nga unod.
23 Plus que tout trésor garde ton cœur, car de là jaillissent des flots de vie.
Ampingi ang imong kasingkasing sa tanang pagsingkamot; Kay gikan niini magagula ang dagkung butang sa kinabuhi.
24 Ecarte de ta bouche toute parole tortueuse, éloigne de tes lèvres tout langage pervers.
Isalikway gikan kanimo ang usa ka masinalaagon nga baba, Ug ipahilayo gikan kanimo ang mga ngabil nga masukihon.
25 Que tes yeux regardent bien en face, que tes paupières s’ouvrent droit devant toi.
Itutok ang pagtan-aw sa imong mga mata sa unahan, Ug itutok ang imong mga tabon-tabon sa atubangan nimo.
26 Aplanis avec soin le sentier que foule ton pied, pour pouvoir cheminer en sûreté.
Pataga ang alagianan sa imong mga tiil, Ug tukora sa matul-id gayud ang tanan mong mga dalan.
27 Ne dévie ni à droite ni à gauche; éloigne tes pas du mal.
Ayaw pagliso sa too mong kamot ni sa wala: Kuhaa ang imong tiil gikan sa dautan.
