Proverbes 3

1 Mon fils, n’oublie pas mon enseignement; que ton cœur retienne mes recommandations.

Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:

2 Car ils te vaudront de longs jours, des années de vie et de paix.

Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.

3 Que la bonté et la vérité ne te quittent jamais: attache-les à ton cou, inscris-les sur les tablettes de ton cœur,

Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:

4 et tu trouveras faveur et bon vouloir aux yeux de Dieu et des hommes.

Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.

5 Confie-toi en l’Eternel de tout cœur, mais ne te repose pas sur ton intelligence.

Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:

6 Dans toutes tes voies, songe à lui, et il aplanira ta route.

Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.

7 Ne te prends pas pour un sage: crains l’Eternel et fuis le mal;

Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:

8 ce sera la santé pour ton corps; une sève généreuse pour tes membres.

Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.

9 Honore l’Eternel avec tes biens, avec les prémices de tous tes produits;

Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:

10 alors tes celliers regorgeront d’abondance et tes pressoirs déborderont de vin.

Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.

11 Ne rejette pas l’admonestation de l’Eternel, ne t’insurge pas contre sa réprimande;

Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:

12 car celui qu’il aime, l’Eternel le châtie, tel un père le fils qui lui est cher.

Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.

13 Heureux l’homme qui a atteint la sagesse, le mortel qui met en œuvre la raison!

Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.

14 Car le trafic en vaut plus que celui de l’argent, et les fruits qu’elle donne l’emportent sur l’or fin.

Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.

15 Elle est plus précieuse que les perles, tes plus chers trésors ne la valent point.

Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.

16 Elle porte la longévité en sa droite, et en sa gauche la richesse et l’honneur.

Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.

17 Ses voies sont des voies pleines de délices, et tous ses sentiers aboutissent au bonheur.

Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.

18 Elle est un arbre de vie pour ceux qui s’en rendent maîtres: s’y attacher, c’est s’assurer la félicité.

Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.

19 L’Eternel, par la sagesse, a fondé la terre; par l’intelligence, il a affermi les cieux.

Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.

20 Par sa science, les abîmes s’entrouvrent, et les nuées ruissellent de rosée.

Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.

21 Mon fils, ne les laisse pas s’éclipser à tes yeux, reste fidèle à la vérité, et à la réflexion.

Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:

22 Elles seront un gage de vie pour ton âme, un ornement gracieux pour ton cou.

Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.

23 Dès lors, tu suivras en sécurité ta route, et ton pied ne bronchera pas.

Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.

24 Lorsque tu te livreras au repos, tu n’éprouveras aucune crainte, tu te coucheras et goûteras un doux sommeil.

Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo, ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.

25 Tu ne seras pas exposé à des terreurs soudaines ni au malheur qui fond sur le méchant.

Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:

26 Car l’Eternel sera l’objet de ton espoir; il préservera ton pied des embûches.

Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.

27 Ne refuse pas un bienfait à ceux qui y ont droit, alors qu’il est en ton pouvoir de l’accorder.

Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.

28 Ne dis pas à ton prochain: "Va, tu reviendras; demain je donnerai", quand tu as de quoi.

Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.

29 Ne médite pas de mal contre ton prochain, tandis qu’il demeure sans défiance auprès de toi.

Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.

30 Ne cherche pas de vaine querelle à l’homme qui ne t’a fait aucun rital.

Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.

31 Ne porte envie à aucun homme injuste et n’adopte aucun de ses procédés.

Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.

32 Car l’Eternel a en horreur les gens tortueux, mais les justes jouissent de son intimité.

Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.

33 La malédiction de l’Eternel repose sur la maison du méchant, mais la demeure du juste est bénie.

Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.

34 Se trouve-t-il en présence de railleurs, il leur oppose la raillerie, mais il accorde sa bienveillance aux humbles.

Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.

35 L’Honneur sera le lot des sages, mais les sots seront mis en vedette par leur honte.

Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.