Proverbes 24

1 Ne jalouse pas les hommes d’iniquité; ne souhaite pas de frayer avec eux;

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

2 car leur cœur machine des ruines, et leurs lèvres débitent l’injustice.

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

3 C’Est par la sagesse que s’édifie la maison c’est par la raison qu’elle se consolide.

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

4 Grâce à l’intelligence, le logis se remplit de toute sorte de biens rares et précieux.

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

5 Le sage est armé d’énergie, et l’homme d’expérience voit doubler sa force.

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

6 C’Est en suivant un plan habile que tu dois entreprendre la guerre; la victoire est assurée par la multitude des conseillers.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

7 Les données de la sagesse sont inaccessibles au sot; à la Porte, il n’ouvre pas la bouche.

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

8 Qui médite de faire le mal, on l’appelle l’homme aux noirs projets.

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

9 Le péché est une conception de la folie, et les gens ont horreur du persifleur.

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

10 Il faiblit au jour de la détresse: c’est que ton courage a l’haleine courte.

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

11 Sauve ceux qu’on traîne à la mort, ne manque pas de défendre ceux qui vont au supplice.

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

12 Tu diras peut-être: "Cet homme là, nous ne le connaissons pas!" Mais celui qui pénètre au. fond des cœurs comprend; celui qui veille sur ta vie sait, et il rétribue chacun selon ses œuvres.

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

13 Mange du miel, mon fils, car c’est bon; les rayons en seront doux à ton palais.

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

14 Telle est, sache-le bien, la sagesse pour ton âme; si tu t’en rends maître, il y a de l’avenir pour toi, ton espoir ne sera pas anéanti.

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

15 Méchant, pas de machination secrète contre la demeure du juste! Pas d’entreprises contre le lieu de sa résidence!

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

16 Car le juste tombe sept fois, et se relève; mais les méchants sont culbutés par le malheur.

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

17 Lorsque ton ennemi tombe, ne te réjouis point; s’il succombe, que ton cœur ne jubile pas!

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

18 L’Eternel verrait cela de mauvais œil, et il détournerait de lui sa colère.

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

19 Ne porte pas envie aux malfaiteurs, ne jalouse pas les méchants;

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

20 car le méchant n’a pas d’avenir: la lumière des impies est fumeuse.

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

21 Crains l’Eternel, mon fils, ainsi que le roi: ne te mêle pas aux novateurs;

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

22 car soudain, le désastre fond sur eux: qui peut mesurer les coups que leur réservent l’un et l’autre?

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

23 Les sentences suivantes émanent également des sages: Faire acception de personnes en justice n’est pas une bonne chose.

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

24 Celui qui prononce sur le coupable en disant: "Tu es acquitté!" les peuples le maudissent, les gens l’exècrent.

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

25 Mais on est bienveillant pour ceux qui le répriment, et il leur vient des souhaits de bonheur.

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

26 C’Est comme un baiser des lèvres que de répliquer par dés paroles équitables.

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

27 Prépare-toi une occupation au dehors, déploie ton activité dans ton champ, puis, tu édifieras ta maison.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

28 Ne témoigne pas sans motif contre ton prochain: prétendrais-tu exercer une séduction par tes lèvres?

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

29 Ne dis pas: "Comme il m’a traité, je le traiterai; je rends à chacun selon ses œuvres."

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

30 J’Ai passé près du champ d’un paresseux, près du vignoble d’un homme privé de sens.

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

31 Et voilà qu’il était tout envahi par l’ivraie; les ronces en recouvraient la surface, l’enclos de pierres était en ruines.

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

32 Je contemplai ce spectacle, j’y donnai mon attention, et de cette vue je tirai une leçon:

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

33 "Ah! dormir encore un peu, rester un peu assoupi, entrelacer un peu les mains pour reposer!"

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

34 "Cependant, la pauvreté s’introduit chez toi comme un rôdeur, et la misère comme un guerrier armé!"

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.