Proverbes 22
1 Un nom estimé est préférable à la grande richesse: la sympathie est plus précieuse que l’argent et que l’or.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Riche et pauvre sont sur la même ligne: l’Eternel les a faits l’un et l’autre.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 L’Homme avisé aperçoit le danger et se met à l’abri; les niais passent outre et en pâtissent.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 Fruits de l’humilité, de la crainte de Dieu: richesse, honneur et vie!
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Des lacets et des pièges sont semés sur la route du pervers; qui tient à sa vie s’en éloigne.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Donne au jeune homme de bonnes habitudes dès le début de sa carrière; même avancé en âge, il ne s’en écartera point.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche prime les pauvres; le débiteur est prisonnier de son créancier.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Qui sème l’injustice, récolte l’adversité, l’instrument de sa passion sera anéanti.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 Celui qui a bon cœur sera béni, car il partage son pain avec le pauvre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Expulse le persifleur, la discorde décampera avec lui, plus de disputes ni d’injures!
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Un ami au cœur pur, par l’agrément de ses lèvres, gagne l’affection du roi.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Les yeux de l’Eternel protègent le vrai savoir; mais ils renversent les entreprises du perfide.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Le paresseux s’écrie: "Il y a un lion dehors! Je vais être massacré en pleine rue!"
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 La bouche des femmes étrangères est comme un abîme profond; celui que Dieu réprouve y tombe.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La sottise est attachée au cœur de l’adolescent; la verge qui châtie doit l’en arracher.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 On pressure le pauvre, et cela tourne à son profit; on donne au riche, et c’est un appauvrissement pour lui.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Incline ton oreille et écoute les paroles des sages; prête ton attention aux leçons de mon expérience.
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 II sera beau pour toi de les retenir en ton cœur, de les fixer en permanence sur tes lèvres.
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Mets ta confiance en l’Eternel; voilà ce que je t’enseigne à toi-même en ce jour.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 N’Est-ce pas à ton intention que j’ai consigné par écrit d’importantes maximes, en fait de bons conseils et d’expérience,
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 pour t’apprendre ce qu’iI y a de réel dans les dictons de la vérité et te permettre de présenter fidèlement les choses à ceux qui t’envoient?
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Ne dépouille pas le faible parce qu’il est sans défense; n’écrase pas le pauvre à la Porte,
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 car l’Eternel prend en mains leur cause et il traite avec rigueur ceux qui leur infligent des vexations.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne fraye pas avec un homme irascible, ne lie pas société avec quelqu’un qui s’emporte:
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 tu pourrais copier leurs mœurs et t’engager toi-même dans un piège.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Ne sois pas de ceux qui disent: "Touchez-là!" et qui se portent garants pour des emprunts.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Que tu n’aies pas de quoi payer, pourquoi t’exposer à ce que l’on saisisse la couche où tu reposes?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Ne déplace pas les bornes antiques, que tes pères ont posées.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Vois cet homme diligent dans son travail: il pourra paraître devant les rois au lieu de se tenir auprès des gens obscurs.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
