Proverbes 21
1 Le cœur du roi est comme un ruisseau dans la main de l’Eternel; il le dirige partout où il veut.
Ang kasingkasing sa hari usa ka nagadagayday nga tubig diha sa kamot ni Yahweh; gipasimang niya kini sa bisan asa niya gusto.
2 Aux yeux de l’homme, toutes ses voies paraissent droites, mais Dieu sonde les cœurs.
Ang tagsatagsa ka pamaagi sa tawo matarong sa iyang kaugalingon nga mga mata, apan si Yahweh ang magatimbangtimbang sa mga kasingkasing.
3 Pratiquer la charité et la justice est plus agréable à Dieu que le sacrifice.
Ang pagbuhat sa pagkamatarong ug pagkamakiangayon labi pang dawaton ni Yahweh kay sa halad.
4 Des yeux hautains, un cœur gonflé, tout l’éclat des méchants n’est que péché.
Ang mapahitas-on nga mga mata ug mapasigarbohon nga kasingkasing— ang suga sa daotan— mga sala.
5 Les projets de l’homme actif tournent à son avantage; être impatient de s’enrichir, c’est aboutir au dénuement.
Ang mga laraw sa makugihon mogiya lamang ngadto sa pagkamauswagon, apan ang tagsatagsa nga nagabuhat nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.
6 Les trésors acquis par une langue menteuse sont un souffle qui se dissipe, un piège mortel.
Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa bakakon nga dila usa ka lumalabayng inalisngaw nga aso ug usa ka lit-ag nga makapatay.
7 La violence des méchants les entraîne eux-mêmes, car ils se refusent à pratiquer la justice.
Ang kabangis sa daotan mao ang moguyod kanila palayo, kay nagdumili man sila sa pagbuhat sa katarong.
8 Perverse est la voie de l’homme immoral; l’œuvre de celui qui est pur est droite.
Baliko ang dalan sa tawong sad-an, apan siya nga putli nagabuhat ug matarong.
9 Mieux vaut habiter l’angle d’un toit que de partager sa demeure avec une femme acariâtre.
Mas maayo pa nga mopuyo sa lawak sa ibabaw sa balay kaysa mopuyo sa balay uban ang asawa nga malalison.
10 L’Âme du méchant aspire au mal; même son ami ne trouve pas grâce à ses yeux.
Ang pangpagana sa daotan nangita sa pagkadaotan; walay kaluoy nga makit-an sa iyang mga silingan diha sa iyang mga mata.
11 Punissez le railleur, le niais en sera assagi; instruisez le sage, il fera accueil au savoir.
Sa dihang masilotan na ang matamayon, ang walay alamag mahimong maalamon, ug sa dihang pahamatngonan ang maalamon nga tawo, madugangan ang iyang kahibalo.
12 Un Dieu juste observe la demeure du méchant et culbute les pervers pour leur malheur.
Siya nga nagabuhat ug matarong nagabantay sa balay sa daotan; iyang ipasukamod ang daotan ngadto sa pagkagun-ob.
13 Qui se bouche les oreilles devant les supplications du pauvre, criera à son tour et ne sera pas exaucé.
Siya nga magasampong sa iyang mga igdulungog sa mga pagtuaw sa mga kabos, magatuaw usab siya, apan dili siya patalinghogan.
14 Un présent glissé furtivement fait tomber la colère: un cadeau offert en secret, le plus violent courroux.
Makapahupay sa kasuko ang gasa sa tago ug makapahupay sa hilabihan nga kaligutgot ang gasa sa tago.
15 Pratiquer la justice est une joie pour l’homme de bien et un supplice pour les artisans d’iniquité.
Sa dihang mapahamtang na ang katarong, magdala kini ug kalipay ngadto sa tawo nga nagabuhat sa matarong, apan magdala kini ug kalisang sa nagabuhat ug daotan.
16 L’Homme qui s’égare hors de la voie de la raison ira reposer dans. la troupe des trépassés.
Siya nga nahisalaag gikan sa dalan sa panabot, magapahulay siya ngadto sa tigomanan sa mga patay.
17 Qui aime les plaisirs deviendra besogneux; qui a un faible pour le vin et l’huile ne fera pas fortune.
Bisan kinsa nga nahigugma sa kahilayan mahimo nga kabos; siya nga nahigugma sa bino ug lana dili maadunahan.
18 Le méchant sert de rançon pour le juste; le perfide sera pris pour les hommes droits.
Ang daotan nga tawo maoy lukat alang sa nagabuhat ug matarong, ug ang maluibon maoy lukat alang sa matinud-anon.
19 Mieux vaut demeurer dans un pays désert qu’avec une femme acariâtre et irascible.
Mas maayo pang magpuyo sa kamingawan kay sa uban ang babaye nga tigpasiugda ug kasamok ug hilabihan ka bagulbolan.
20 Dans la maison du sage se conservent trésors précieux et huile; un homme sot engloutit tout.
Adunay bililhon nga bahandi ug lana sa panimalay sa manggialamon, apan usik-usikan lamang kini sa tawong buangbuang.
21 Mettez-vous en quête de la justice et de la bonté: vous trouverez vie, salut et honneur.
Siya nga nagabuhat ug matarong ug manggiluluy-on— kining tawhana makakaplag ug kinabuhi, pagkamatarong, ug kadungganan.
22 Le sage escalade une ville pleine de guerriers et fait tomber la citadelle où elle mettait sa confiance.
Ang tawong maalamon makakatkat sa siyudad sa mga bantogan, ug mapokan niya ang mga salipdanan nga diin ilang gisaligan.
23 Mettre un frein à sa bouche et à sa langue, c’est se préserver de bien des tourments.
Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila magapahilayo sa iyang kaugalingon sa kasamok.
24 Un insolent qui se pavane, son nom est "moqueur"; il agit avec une arrogance sans borne.
Ang mapahitas-on ug mapasigarbohon nga tawo— “Matamayon” ang iyang ngalan— nagabuhat uban ang mapalabilabihon nga garbo.
25 Les désirs du paresseux le tuent, car ses mains se refusent à agir.
Ang tinguha sa tapolan makapatay kaniya, kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagtrabaho.
26 Sans cesse on conçoit de nouveaux désirs; mais le juste donne et ne compte pas.
Sa tibuok adlaw nagatinguha ug nagatinguha pa gayod siya, apan siya nga nagabuhat ug matarong nagahatag ug wala nagatihiktihik.
27 Le sacrifice des impies est une abomination, d’autant plus qu’ils l’offrent avec une arrière-pensée.
Dulomtanan ang halad sa tawong daotan; mas dulomtanan pa gayod kini kung dad-on niya kini uban sa daotan nga mga tinguha.
28 Un témoin mensonger se perd; l’homme qui sait écouter aura toujours le droit de parler.
Mahanaw ang bakakon nga saksi, apan siya nga nagapatalinghog magasulti sa tanang panahon.
29 L’Homme pervers paie d’audace; l’homme de bien choisit avec soin sa direction.
Ang usa ka tawong daotan magapagahi sa iyang panagway, apan ang tawong matinud-anon masaligon mahitungod sa iyang mga paagi.
30 Il n’y a ni sagesse, ni prudence, ni résolution qui vaillent contre l’Eternel.
Wala gayoy kaalam, wala gayoy panabot, ug wala gayoy tambag nga makabarog batok kang Yahweh.
31 On équipe le cheval pour le jour du combat, mais c’est l’Eternel qui est maître de la victoire.
Giandam ang kabayo alang sa adlaw sa pagpakiggubat, apan ang kadaogan iya lamang kang Yahweh.
