Proverbes 20
1 Moqueur est le vin, bruyante la boisson fermentée: qui s’en laisse troubler manque de sens.
Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
2 La terreur qu’inspire le roi est comme le rugissement du lion; qui l’irrite compromet sa vie.
Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
3 C’Est l’honneur de l’homme de se tenir loin des disputes; mais tout sot s’y jette à corps perdu.
Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
4 Sous prétexte de froid le paresseux s’abstient de labourer; la moisson venue, il cherche et ne trouve rien.
Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
5 Telles des eaux profondes, les idées abondent dans le cœur humain: l’homme avisé sait y puiser.
Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
6 Nombre d’hommes sont vantés pour leur bonté; mais qui trouvera un homme d’une entière loyauté?
Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
7 Le juste marche dans son intégrité; heureux, ses enfants après lui!
Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
8 Le roi, assis sur le trône de justice, disperse par ses regards tous les malfaiteurs.
Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
9 Qui osera dire: "J’Ai débarrassé mon cœur de toute tache, je suis purifié de mes péchés?"
Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
10 Deux poids et deux mesures sont également en horreur à l’Eternel.
Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
11 Déjà le jeune homme se révèle par ses actes, laissant deviner si son œuvre sera pure et droite.
Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
12 L’Oreille qui entend, l’œil qui voit, l’Eternel les a faits tous deux.
Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
13 N’Aime pas trop le sommeil, sous peine de t’appauvrir; aie les yeux ouverts et tu auras du pain en abondance.
Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
14 "Mauvais, mauvais!" dit l’acheteur: il se retire et s’applaudit du marché.
[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
15 Il existe de l’or, une quantité de perles fines; mais la parure précieuse entre toutes, ce sont des lèvres intelligentes.
Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
16 Quelqu’un s’est-il porté garant pour un étranger, saisis son vêtement; s’il cautionne une inconnue, nantis-toi de son gage.
Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
17 Le pain dû au mensonge peut être agréable à l’homme; finalement, sa bouche est pleine de gravier.
Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
18 Que tes résolutions soient fondées sur la réflexion; fais la guerre suivant un plan habile.
Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
19 Qui colporte des commérages trahit des secrets; n’aie aucun rapport avec le bavard imprudent.
Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
20 Si quelqu’un maudit père et mère, que son flambeau soit comme un lumignon fumeux dans d’épaisses ténèbres!
Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
21 Un héritage souillé dans sa source ne saurait être béni dans la suite.
Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
22 Ne dis pas: "Je veux rendre le mal!" Espère en Dieu, il te prêtera secours.
Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
23 Deux poids sont en horreur à l’Eternel; des balances trompeuses, quelle détestable chose!
Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
24 Les pas de l’homme sont dirigés par Dieu; mais combien l’homme doit considérer sa voie!
Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
25 L’Abus des choses saintes est un piège pour l’homme, comme de prodiguer les vœux.
Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
26 Un roi sage disperse les méchants et fait passer la roue sur eux.
Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
27 L’Âme de l’homme est un flambeau divin, qui promène ses lueurs dans les replis du cœur.
Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
28 La bonté et la vérité protègent le roi; le soutien de son trône, c’est l’amour.
Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
29 La vigueur est la gloire de la jeunesse, les cheveux blancs la parure de la vieillesse.
Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
30 De cuisantes blessures sont comme un onguent pour le méchant, ainsi que des coups qui retentissent jusqu’au fond de l’être.
Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
