Proverbes 12

1 Qui aime la réprimande aime la science; mais qui hait les remontrances est un sot.

ئەوەی حەز لە تەمبێکردن بکات حەز لە زانیاری دەکات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە سەرزەنشت بێت دەبەنگە.

2 L’Homme bon s’attire la bienveillance de l’Eternel, l’homme artificieux sa réprobation:

پیاوچاک ڕەزامەندی یەزدان بەدەستدەهێنێت، بەڵام کەسی تەڵەکەباز تاوانبار دەکرێت.

3 On ne se maintient pas par l’iniquité; mais les justes jettent des racines inébranlables.

مرۆڤ بە بەدکاری ناچەسپێت، ڕیشەی ڕاستودروستانیش نالەقێت.

4 Une femme vertueuse est la couronne de son époux; une dévergondée, c’est la carie dans ses os.

ئافرەتی خانەدان تاجی سەری مێردەکەیەتی، بەڵام ئافرەتی شەرمەزار وەک کلۆرییە لەناو ئێسقانەکانی.

5 Les justes ne rêvent que justice, les méchants ne combinent que tromperies.

پلانی ڕاستودروستان دادپەروەرییە، بەڵام ڕاوێژی بەدکاران هەڵخەڵەتێنەرە.

6 Les méchants ne parlent que de dresser des embûches meurtrières; mais la bouche des justes ne s’applique qu’à sauver.

قسەی بەدکاران بۆسەی خوێنڕشتنە، دەمی سەرڕاستان فریایان دەکەوێت.

7 Une secousse, et les méchants ne sont plus! Mais la demeure des justes est stable.

بەدکاران وەردەگەڕێنەوە و نامێنن، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان دەچەسپێت.

8 En proportion de son intelligence, l’homme mérite des éloges; mais les cœurs obliques sont un objet de mépris.

مرۆڤ بەپێی وریاییەکەی ستایش دەکرێت، بەڵام ئەوەی دڵخراپە ڕیسوا دەبێت.

9 Mieux vaut être dédaigné et posséder un esclave, que de faire le grand et manquer de pain.

باشترە ساکار بیت و خزمەتکارت هەبێت لەوەی خۆت گەورە دەربخەیت بەڵام نانت نەبێت.

10 Le juste a le souci du bien-être de ses bêtes; mais les entrailles des méchants ne connaissent pas la pitié.

کەسی ڕاستودروست بایەخ بە ئاژەڵەکەی دەدات، بەڵام بەزەیی بەدکاران دڵڕەقییە.

11 Celui qui cultive sa terre a du pain à satiété; celui qui poursuit des frivolités manque de sens.

ئەوەی ئیش لە زەوی خۆیدا بکات، تێر نان دەبێت، بەڵام ئەوەی دوای هیچوپووچی بکەوێت، تێنەگەیشتووە.

12 L’Impie convoite ce qui devient un piège pour les méchants; mais la racine des justes est généreuse en fruits.

بەدکار حەز لە قازانجی خراپەکاران دەکات، ڕیشەی ڕاستودروستان بەروبووم دەدات.

13 Les lèvres criminelles constituent un piège funeste; mais le juste échappe à la peine.

خراپەکار دەکەوێتە تەڵەی زمانە یاخییەکەی، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە تەنگانە دەرباز دەبێت.

14 L’Homme doit à l’usage de la parole le bien dont il jouit; on paie à chacun le prix de ses œuvres.

مرۆڤ لە بەروبوومی دەمی تێر چاکە دەبێت، پاداشتی ماندووبوونی دەستەکانی وەردەگرێتەوە.

15 La voie de l’insensé paraît droite à ses yeux; mais écouter des conseils, c’est être sage.

ڕێگای گێل لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام دانا گوێگری ئامۆژگارییە.

16 Le sot, sur l’heure, manifeste son dépit; un habile homme sait dévorer un affront.

گێل دەستبەجێ تووڕەیی دەردەبڕێت، بەڵام داپۆشەری سووکایەتی ژیرە.

17 Celui qui est épris de loyauté expose fidèlement les faits; le témoin mensonger les dénature.

ئەو شایەتەی کە بە ڕاستگۆیی دەدوێت، ڕاستودروستی ڕادەگەیەنێت، بەڵام شایەتی ناڕاست درۆ دەکات.

18 Il en est dont la parole blesse comme des coups d’épée, mais, le langage des sages est un baume bienfaisant.

قسەی هەڵەشانە وەک زەبری شمشێرە، بەڵام زمانی دانایان چاکبوونەوەیە.

19 La vérité est éternelle; le mensonge dure un clin d’œil.

لێوی ڕاستگۆ هەتاهەتایە دەچەسپێت، بەڵام زمانی درۆ هەتا چاوتروکانێکە.

20 Dans le cœur de ceux qui méditent le mal s’il n’y a que perfidie; chez ceux qui donnent des conseils salutaires, il n’y a que joie.

ساختە لە دڵی ئەوانەیە کە پیلانی خراپە دەنێنەوە، بەڵام دڵخۆشی بۆ ڕاوێژکارانی ئاشتییە.

21 Aucune calamité ne surprend le juste; mais les méchants sont accablés de maux.

کەسی ڕاستودروست تووشی هیچ ناخۆشییەک نابێت، بەڵام بەدکاران پڕ دەبن لە خراپە.

22 L’Eternel a horreur des lèvres mensongères; mais il aime ceux qui agissent avec loyauté.

قێزی یەزدان لە لێوی درۆیە، بەڵام ئەوانەی بە ڕاستگۆیی کار دەکەن جێی ڕەزامەندی ئەون.

23 Un homme avisé ne fait pas montre de son savoir; les esprits sots crient leur sottise.

مرۆڤی ژیر زانیارییەکەی دەپارێزێت، دڵی گێلەکانیش گێلایەتی دەردەبڕێت.

24 La main diligente assure le pouvoir; la main négligente paie tribut.

دەستی تێکۆشەر فەرمانڕەوایەتی دەکات، بەڵام دەستی تەمبەڵ لەژێر بێگاریدا دەبێت.

25 Le souci abat le cœur de l’homme; mais une bonne parole y ramène la joie.

نیگەرانی لە دڵی مرۆڤدا دەیچەمێنێتەوە، بەڵام قسەی خۆش شادمانی دەکات.

26 Supérieur à tous est le juste; les méchants suivent un chemin qui les égare.

کەسی ڕاستودروست ڕاوێژی چاک دەداتە هاوڕێکەی، بەڵام ڕێگای خراپەکاران گومڕایان دەکات.

27 La paresse évite de mettre son gibier sur le feu; mais l’activité est un trésor précieux pour l’homme.

مرۆڤی تەمبەڵ نێچیری خۆی ناگرێت، بەڵام مرۆڤی تێکۆشەر نرخی سامانەکەی دەدات.

28 Sur le chemin de la vertu se trouve la vie, et son sentier aboutit à l’immortalité.

لە ڕێچکەی ڕاستودروستی ژیان هەیە، ڕێگای ڕێڕەوەکانی بەرەو نەمرییە.