Proverbes 1
1 Proverbes de Salomon, fils de David, roi d’Israël:
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Grâce à eux, on apprend à connaître la sagesse et la morale, à goûter le langage de la raison;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 à accueillir les leçons du bon sens, la vertu, la justice et la droiture.
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Ils donnent de la sagacité aux simples, au jeune homme de l’expérience et de la réflexion.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 En les entendant, le sage enrichira son savoir, et l’homme avisé acquerra de l’habileté.
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 On saisira mieux paraboles et sentences, les paroles des sages et leurs piquants aphorismes.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 La crainte de l’Eternel est le principe de la connaissance; sagesse et morale excitent le dédain des sots.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Ecoute, mon fils, les remontrances de ton père, ne délaisse pas les instructions de ta mère;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 car elles forment un gracieux diadème pour ta tête et un collier pour ton cou.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Mon fils, si des criminels cherchent à t’entraîner, ne leur cède point;
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 s’ils disent: "Viens donc avec nous, nous allons combiner des meurtres, attenter sans motif à la vie de l’innocent;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 comme le Cheol nous les engloutirons vivants, tout entiers comme ceux qui descendent dans la tombe. (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 Nous ferons main basse sur tout objet de prix; nous remplirons nos maisons de butin.
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Tu associeras ton sort au nôtre: nous ferons tous bourse commune,"
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 mon fils, ne fraye pas avec eux, écarte tes pas de leur sentier;
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 car leurs pieds se précipitent vers le mal, ils ont hâte de répandre le sang.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Certes les filets paraissent dressés sans aucun but aux yeux de la gent ailée:
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 eux aussi en veulent à leur propre sang, et c’est à eux-mêmes qu’ils dressent un piège.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Tel est le sort auquel court quiconque poursuit le lucre: il coûte la vie à ceux qui l’ambitionnent.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 La sagesse prêche dans la rue; sur les voies publiques elle élève la voix.
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 Elle appelle à elle au milieu des bruyants carrefours, à l’entrée des portes. En pleine ville, elle fait entendre ses discours:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 "Jusqu’à quand, niais, aimerez-vous la sottise, et vous, persifleurs, aurez-vous du goût pour la moquerie? Jusqu’à quand, insensés, haïrez-vous le savoir?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Cédez à mes remontrances; voici, je veux vous ouvrir les sources de mon esprit, vous enseigner mes paroles.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Puisque j’ai appelé et que vous avez refusé de m’entendre; puisque j’ai tendu la main et que personne n’y a fait attention;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 puisque vous avez repoussé tous mes conseils et que vous n’avez pas voulu de mes remontrances,
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 en retour je rirai, moi, de votre malheur, je vous raillerai quand éclatera votre épouvante;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 oui, quand éclatera votre épouvante, pareille à une tempête, et votre malheur, tel qu’un ouragan, quand fondront sur vous détresse et angoisse.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Alors on m’appellera et je ne répondrai point, on me cherchera, mais on ne me trouvera pas.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Aussi bien, ils ont détesté le savoir, ils n’ont eu aucun goût pour fa crainte de l’Eternel.
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Ils n’ont pas voulu de mes conseils, n’ont eu que du dédain pour toutes mes réprimandes.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Qu’ils se nourrissent donc du fruit de leur conduite, qu’ils se rassasient de leurs résolutions!
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Assurément, la rébellion des niais les perdra, et la fausse quiétude des sots causera leur ruine.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Mais quiconque m’écoute demeurera en sécurité, exempt de la crainte du malheur."
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
