Proverbes 3

1 Mon fils, n’oublie pas mon enseignement, et que ton cœur garde mes commandements;

Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:

2 car ils t’ajouteront un prolongement de jours, et des années de vie, et la paix.

Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.

3 Que la bonté et la vérité ne t’abandonnent pas; lie-les à ton cou, écris-les sur la tablette de ton cœur,

Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:

4 et tu trouveras la faveur et la bonne sagesse aux yeux de Dieu et des hommes.

Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.

5 Confie-toi de tout ton cœur à l’Éternel, et ne t’appuie pas sur ton intelligence;

Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:

6 dans toutes tes voies connais-le, et il dirigera tes sentiers.

Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.

7 Ne sois pas sage à tes propres yeux; crains l’Éternel et éloigne-toi du mal:

Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:

8 ce sera la santé pour ton nombril, et un arrosement pour tes os.

Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.

9 Honore l’Éternel de tes biens et des prémices de tout ton revenu;

Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:

10 et tes greniers se rempliront d’abondance, et tes cuves regorgeront de moût.

Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.

11 Mon fils, ne méprise pas l’instruction de l’Éternel, et n’aie pas en aversion sa réprimande;

Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:

12 car celui que l’Éternel aime, il le discipline, comme un père le fils auquel il prend plaisir.

Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.

13 Bienheureux l’homme qui trouve la sagesse, et l’homme qui obtient l’intelligence!

Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.

14 car son acquisition est meilleure que l’acquisition de l’argent, et son revenu [est meilleur] que l’or fin.

Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.

15 Elle est plus précieuse que les rubis, et aucune des choses auxquelles tu prends plaisir ne l’égale:

Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,

16 longueur de jours est dans sa droite, dans sa gauche richesse et honneur;

Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.

17 ses voies sont des voies agréables, et tous ses sentiers sont paix.

Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.

18 Elle est un arbre de vie pour ceux qui la saisissent; et qui la tient ferme est rendu bienheureux.

Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.

19 L’Éternel a fondé la terre par la sagesse, il a établi les cieux par l’intelligence.

Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.

20 Par sa connaissance les abîmes se fendirent, et les nuées distillent la rosée.

Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.

21 Mon fils, que [ces choses] ne s’éloignent point de tes yeux: garde le sain conseil et la réflexion,

Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;

22 et ils seront la vie de ton âme et la grâce de ton cou.

Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.

23 Alors tu iras ton chemin en sécurité, et ton pied ne se heurtera point.

Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.

24 Si tu te couches tu n’auras point de crainte; mais tu te coucheras et ton sommeil sera doux.

Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.

25 Ne crains pas la frayeur subite, ni la ruine des méchants quand elle surviendra;

Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:

26 car l’Éternel sera ta confiance, et il gardera ton pied d’être pris.

Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.

27 Ne refuse pas le bien à celui à qui il est dû, quand il est au pouvoir de ta main de le faire.

Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.

28 Ne dis pas à ton prochain: Va et reviens, et je te le donnerai demain, quand tu as la chose par-devers toi.

Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.

29 Ne machine pas du mal contre ton prochain, puisqu’il habite en sécurité près de toi.

Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.

30 Ne conteste pas sans sujet avec un homme, s’il ne t’a pas fait de tort.

Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.

31 Ne porte pas envie à un homme violent, et ne choisis aucune de ses voies;

Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.

32 Car l’Éternel a en abomination le pervers, et son secret est avec les hommes droits.

Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.

33 La malédiction de l’Éternel est dans la maison du méchant, et il bénit l’habitation des justes.

Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.

34 Certes il se moque des moqueurs, et il donne la grâce aux débonnaires.

Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.

35 Les sages hériteront la gloire, mais la honte est l’élévation des sots.

Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.