Proverbes 27
1 Ne te glorifie pas du jour de demain, car tu ne sais pas ce qu’un jour enfantera.
Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
2 Qu’un autre te loue, et non ta bouche, – un étranger, et non tes lèvres.
Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
3 La pierre est pesante et le sable est lourd; mais l’humeur d’un fou est plus pesante que tous les deux.
Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
4 La fureur est cruelle et la colère déborde, mais qui subsistera devant la jalousie?
Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
5 Mieux vaut une réprimande ouverte qu’un amour caché.
Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
6 Les blessures faites par un ami sont fidèles, mais les baisers de celui qui hait sont fréquents.
Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
7 L’âme rassasiée foule aux pieds les rayons de miel, mais pour l’âme qui a faim tout ce qui est amer est doux.
Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
8 Comme un oiseau erre çà et là loin de son nid, ainsi est l’homme qui erre loin de son lieu.
Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
9 L’huile et le parfum réjouissent le cœur, et la douceur d’un ami est [le fruit] d’un conseil qui vient du cœur.
Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
10 N’abandonne point ton ami, ni l’ami de ton père, et n’entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta calamité. Mieux vaut un voisin proche qu’un frère éloigné.
Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
11 Mon fils, sois sage et réjouis mon cœur, afin que j’aie de quoi répondre à celui qui m’outrage.
Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
12 L’homme avisé voit le mal [et] se cache; les simples passent outre [et] en portent la peine.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
13 Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; et prends de lui un gage, à cause de l’étrangère.
Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
14 À celui qui bénit son ami à haute voix, se levant le matin de bonne heure, on le lui comptera comme une malédiction.
Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
15 Une gouttière continuelle en un jour de pluie, et une femme querelleuse, cela se ressemble.
Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
16 Qui l’arrête, arrête le vent, et sa droite trouve de l’huile.
Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
17 Le fer s’aiguise par le fer, et un homme ranime le visage de son ami.
Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
18 Celui qui soigne le figuier mange de son fruit, et celui qui veille sur son maître sera honoré.
Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
19 Comme dans l’eau le visage répond au visage, ainsi le cœur de l’homme répond à l’homme.
Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)
21 Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or, ainsi l’homme, pour la bouche qui le loue.
Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
22 Quand tu broierais le fou dans un mortier, au milieu du grain, avec un pilon, sa folie ne se retirerait pas de lui.
Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
23 Connais bien la face de ton menu bétail, veille sur tes troupeaux;
Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
24 car l’abondance n’est pas pour toujours, et une couronne [dure-t-elle] de génération en génération?
Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
25 Le foin disparaît, et l’herbe tendre se montre, et l’on ramasse les herbes des montagnes.
Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
26 Les agneaux sont pour ton vêtement, et les boucs pour le prix d’un champ,
Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
27 et l’abondance du lait de tes chèvres pour ta nourriture, pour la nourriture de ta maison, et pour la vie de tes servantes.
I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
