Proverbes 24

1 N’envie pas les hommes qui font le mal, et ne désire pas d’être avec eux,

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

2 car leur cœur médite la destruction, et leurs lèvres parlent de tourment.

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

3 Par la sagesse la maison est bâtie, et elle est établie par l’intelligence;

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

4 et par la connaissance les chambres sont remplies de tous les biens précieux et agréables.

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

5 L’homme sage a de la force, et l’homme de connaissance affermit sa puissance;

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

6 car sous une [sage] direction tu feras ta guerre, et le salut est dans le grand nombre des conseillers.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

7 La sagesse est trop haute pour le fou, il n’ouvrira pas la bouche dans la porte.

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

8 Celui qui pense à mal faire, on l’appellera intrigant.

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

9 Le plan de la folie est péché, et le moqueur est en abomination aux hommes.

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

10 Si tu perds courage au jour de la détresse, ta force est mince.

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

11 Délivre ceux qui sont menés à la mort, et ne te retire pas de ceux qui chancellent vers une mort violente.

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

12 Si tu dis: Voici, nous n’en savions rien; celui qui pèse les cœurs, lui ne le considérera-t-il pas? et celui qui garde ton âme, lui le sait; et il rend à l’homme selon son œuvre.

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

13 Mon fils, mange du miel, car il est bon; et un rayon de miel est doux à ton palais.

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

14 Ainsi connais pour ton âme la sagesse: si tu l’as trouvée, il y a un avenir, et ton attente ne sera point réduite à néant.

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

15 Méchant, ne mets pas des embûches contre l’habitation du juste, ne dévaste pas son gîte.

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

16 Car le juste tombe sept fois, et se relève; mais les méchants trébuchent [pour tomber] dans le malheur.

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

17 Si ton ennemi tombe, ne te réjouis pas; et s’il trébuche, que ton cœur ne s’égaie pas;

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

18 de peur que l’Éternel ne le voie, et que cela ne soit mauvais à ses yeux, et qu’il ne détourne de dessus lui sa colère.

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

19 Ne t’irrite pas à cause de ceux qui font le mal, n’envie pas les méchants;

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

20 car il n’y a pas d’avenir pour l’inique: la lampe des méchants s’éteindra.

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

21 Mon fils, crains l’Éternel et le roi; ne te mêle pas avec les gens remuants,

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

22 car leur calamité surgira tout à coup; et qui sait la ruine des uns et des autres?

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

23 Ces choses aussi viennent des sages: Faire acception des personnes dans le jugement n’est pas bien.

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

24 Celui qui dit au méchant: Tu es juste, les peuples le maudiront, les peuplades seront indignées contre lui;

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

25 mais ceux qui le reprennent seront agréables, et une bénédiction de bien viendra sur eux.

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

26 Celui qui répond des paroles justes embrasse les lèvres.

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

27 Prépare ton ouvrage au-dehors, et mets en état ton champ, et après, bâtis ta maison.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

28 Ne sois pas témoin, sans motif, contre ton prochain; voudrais-tu donc tromper de tes lèvres?

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

29 Ne dis pas: Comme il m’a fait, je lui ferai; je rendrai à l’homme selon son œuvre.

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

30 J’ai passé près du champ de l’homme paresseux et près de la vigne de l’homme dépourvu de sens,

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

31 et voici, tout y était monté en chardons; les orties en avaient couvert la surface, et sa clôture de pierres était démolie.

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

32 Et je regardai, j’y appliquai mon cœur; je vis, [et] je reçus instruction.

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

33 Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, un peu croiser les mains pour dormir…,

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

34 et ta pauvreté viendra [comme] un voyageur, et ton dénuement comme un homme armé.

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.