Proverbes 23
1 Quand tu t’assieds pour manger le pain avec un gouverneur, considère bien celui qui est devant toi;
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 et mets un couteau à ta gorge, si tu es gourmand.
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 Ne désire point ses friandises, car c’est un pain trompeur.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 Ne te fatigue pas pour acquérir des richesses, finis-en avec ta prudence.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Jetteras-tu tes yeux sur elles?… Déjà elles ne sont plus; car certes elles se font des ailes, et, comme l’aigle, s’envolent vers les cieux.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 Ne mange point le pain de celui qui a l’œil mauvais, et ne désire pas ses friandises;
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 car comme il a pensé dans son âme, tel il est. Mange et bois, te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 Ton morceau que tu as mangé, tu le vomiras, et tu perdras tes paroles agréables.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 Ne parle pas aux oreilles du sot, car il méprisera la sagesse de ton discours.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 Ne recule pas la borne ancienne, et n’entre pas dans les champs des orphelins;
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 car leur rédempteur est fort, il prendra en main leur cause contre toi.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Applique ton cœur à l’instruction et tes oreilles aux paroles de la connaissance.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 Ne manque pas de corriger le jeune garçon; quand tu l’auras frappé de la verge, il n’en mourra pas.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s’en réjouira, oui, moi-même,
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 et mes reins s’égaieront quand tes lèvres diront des choses droites.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 Que ton cœur n’envie pas les méchants; mais sois tout le jour dans la crainte de l’Éternel;
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 car certainement il y a une fin, et ton attente ne sera pas réduite à néant.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Toi, mon fils, écoute et sois sage, et dirige ton cœur dans le chemin.
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, ni parmi les gourmands;
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et sommeiller revêt de haillons.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Écoute ton père qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère quand elle aura vieilli.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
23 Achète la vérité, et ne la vends point, – la sagesse, et l’instruction, et l’intelligence.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 Le père du juste aura beaucoup de joie, et celui qui a engendré le sage, se réjouira en lui.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t’a enfanté ait de la joie.
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux se plaisent à mes voies;
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 car la prostituée est une fosse profonde, et l’étrangère un puits de détresse:
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 aussi se tient-elle aux embûches comme un voleur, et elle augmente le nombre des perfides parmi les hommes.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 Pour qui les: Hélas? Pour qui les: Malheur à moi? Pour qui les querelles, pour qui la plainte, pour qui les blessures sans cause? Pour qui la rougeur des yeux?
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, qui vont essayer le vin mixtionné.
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 – Ne regarde pas le vin quand il est vermeil, quand il est perlé dans la coupe, et qu’il coule aisément;
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 à la fin, il mord comme un serpent et il pique comme une vipère:
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 tes yeux regarderont les étrangères, et ton cœur dira des choses perverses;
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 et tu seras comme celui qui se coucherait au cœur de la mer, et comme celui qui se coucherait au sommet d’un mât…
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 On m’a frappé, [et] je n’en ai point été malade; on m’a battu, [et] je ne l’ai pas su. Quand me réveillerai-je? J’y reviendrai, je le rechercherai encore!
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
