Proverbes 23
1 Quand tu t’assieds pour manger le pain avec un gouverneur, considère bien celui qui est devant toi;
Bila engkau makan bersama seorang pembesar, pertimbangkanlah baik-baik apa yang akan engkau makan.
2 et mets un couteau à ta gorge, si tu es gourmand.
Kuasailah dirimu supaya tidak rakus, meskipun hidangan itu sangat menggugah selera. Jangan tergoda oleh sajiannya, sebab bisa jadi makanan itu adalah alat untuk mengujimu.
3 Ne désire point ses friandises, car c’est un pain trompeur.
4 Ne te fatigue pas pour acquérir des richesses, finis-en avec ta prudence.
Jangan bekerja mati-matian demi mendapat kekayaan. Bekerjalah dengan bijak, yakni tahu kapan engkau harus berhenti.
5 Jetteras-tu tes yeux sur elles?… Déjà elles ne sont plus; car certes elles se font des ailes, et, comme l’aigle, s’envolent vers les cieux.
Untuk apa mengejar kekayaan yang fana? Karena kekayaan bisa lenyap dalam sekejap, bagai rajawali yang merentangkan sayapnya lalu terbang menghilang ke angkasa.
6 Ne mange point le pain de celui qui a l’œil mauvais, et ne désire pas ses friandises;
Jangan memakan hidangan yang disediakan oleh orang kikir, dan jangan tergoda oleh sajiannya yang lezat.
7 car comme il a pensé dans son âme, tel il est. Mange et bois, te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
Memang dia berkata, “Silakan makan dan minum,” tetapi sesungguhnya hatinya tidak rela. Orang kikir selalu menghitung berapa banyak yang engkau makan.
8 Ton morceau que tu as mangé, tu le vomiras, et tu perdras tes paroles agréables.
Sesudahnya justru engkau akan merasa mual karena makanan itu dan menyesal karena sudah memuji-muji hidangannya.
9 Ne parle pas aux oreilles du sot, car il méprisera la sagesse de ton discours.
Jangan berusaha mengajar orang bebal karena dia hanya akan meremehkan perkataanmu yang bijak.
10 Ne recule pas la borne ancienne, et n’entre pas dans les champs des orphelins;
Janganlah memindahkan batas tanah yang sudah ditetapkan sejak dulu, dan jangan merampas hak milik tanah anak-anak yatim.
11 car leur rédempteur est fort, il prendra en main leur cause contre toi.
Karena TUHAN Penebus dan Pembela mereka sangat berkuasa, dan Dia akan melawan engkau!
12 Applique ton cœur à l’instruction et tes oreilles aux paroles de la connaissance.
Bukalah hatimu dan pasanglah telingamu untuk mendengar didikan dan menerima pengetahuan.
13 Ne manque pas de corriger le jeune garçon; quand tu l’auras frappé de la verge, il n’en mourra pas.
Jangan segan-segan mendidik anakmu. Sekalipun dia menangis kesakitan, dia tidak akan mati bila engkau memukulnya.
Justru bila engkau menghajar dia, engkau melindunginya agar tidak mati sia-sia. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s’en réjouira, oui, moi-même,
Anakku, jika hatimu bijaksana, maka hatiku pun berbahagia.
16 et mes reins s’égaieront quand tes lèvres diront des choses droites.
Dan aku akan bersukacita bila engkau menjadi orang jujur.
17 Que ton cœur n’envie pas les méchants; mais sois tout le jour dans la crainte de l’Éternel;
Anakku, jangan iri terhadap orang-orang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN sepanjang waktu.
18 car certainement il y a une fin, et ton attente ne sera pas réduite à néant.
Bersabarlah, karena engkau masih muda, masa depanmu masih panjang, dan cita-citamu akan terwujud.
19 Toi, mon fils, écoute et sois sage, et dirige ton cœur dans le chemin.
Hai anakku, dengarkanlah aku supaya engkau menjadi bijaksana dan menjaga dirimu di jalan yang benar.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, ni parmi les gourmands;
Janganlah berkumpul bersama para pemabuk dan orang-orang yang rakus akan daging.
21 car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et sommeiller revêt de haillons.
Karena kebiasaan mabuk dan rakus membuat mereka banyak tidur dan tidak bekerja, sehingga mereka jatuh miskin hingga pakaian mereka compang-camping.
22 Écoute ton père qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère quand elle aura vieilli.
Dengarkanlah perkataan ayahmu, karena dialah yang membuatmu ada, dan jangan meremehkan ibumu pada masa tuanya.
23 Achète la vérité, et ne la vends point, – la sagesse, et l’instruction, et l’intelligence.
Semahal apa pun harganya, carilah ajaran yang benar serta didikan dan pemahaman yang bijak. Jangan pernah engkau melepaskannya.
24 Le père du juste aura beaucoup de joie, et celui qui a engendré le sage, se réjouira en lui.
Seorang ayah akan sangat bangga dan bersukacita bila anaknya bijaksana dan hidup dengan benar.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t’a enfanté ait de la joie.
Jadi buatlah ayahmu bersukacita dan ibumu berbahagia.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux se plaisent à mes voies;
Anakku, berilah hatimu sepenuhnya untuk mengikuti teladanku dan bimbinganku.
27 car la prostituée est une fosse profonde, et l’étrangère un puits de détresse:
Karena pelacur ibarat lubang perangkap yang dalam, dan berzina dengan istri orang sama seperti menjerumuskan diri ke sumur yang sempit.
28 aussi se tient-elle aux embûches comme un voleur, et elle augmente le nombre des perfides parmi les hommes.
Perempuan nakal ibarat perampok yang mengintai dari tempat persembunyiannya, dan membuat semakin banyak lelaki tidak setia.
29 Pour qui les: Hélas? Pour qui les: Malheur à moi? Pour qui les querelles, pour qui la plainte, pour qui les blessures sans cause? Pour qui la rougeur des yeux?
Perhatikanlah orang-orang yang tersiksa oleh penderitaan ini: luka-luka memar di seluruh tubuh, mata merah, sering mengeluh, sering berkelahi, dan terpuruk dalam kesedihan.
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, qui vont essayer le vin mixtionné.
Penyebabnya adalah minum-minum anggur sampai lewat tengah malam dan mabuk-mabukan dengan berbagai minuman keras.
31 – Ne regarde pas le vin quand il est vermeil, quand il est perlé dans la coupe, et qu’il coule aisément;
Maka janganlah tergoda ketika melihat anggur! Anggur tampak menarik di dalam gelas dan terasa sedap saat diminum.
32 à la fin, il mord comme un serpent et il pique comme une vipère:
Namun sesudah engkau menelannya, sesungguhnya anggur itu akan merusak, seperti racun ular yang mematikanmu.
33 tes yeux regarderont les étrangères, et ton cœur dira des choses perverses;
Lalu pikiranmu menjadi kacau, matamu melihat hal-hal aneh. Engkau akan berbicara seperti orang gila,
34 et tu seras comme celui qui se coucherait au cœur de la mer, et comme celui qui se coucherait au sommet d’un mât…
dan merasa pusing serta limbung seperti terombang-ambing di tengah ombak laut.
35 On m’a frappé, [et] je n’en ai point été malade; on m’a battu, [et] je ne l’ai pas su. Quand me réveillerai-je? J’y reviendrai, je le rechercherai encore!
Kemudian engkau akan berkata, “Mereka memukul dan meninju aku, tetapi aku tidak merasakan apa-apa. Biarlah aku segera bangun dari tidur nyenyak ini, supaya aku mencari anggur lagi!”
