Proverbes 17
1 Mieux vaut un morceau sec et la paix, qu’une maison pleine de viandes de sacrifices et des querelles.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 Un serviteur sage gouvernera le fils qui fait honte, et il aura part à l’héritage au milieu des frères.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; mais l’Éternel éprouve les cœurs.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 Celui qui fait le mal est attentif à la lèvre d’iniquité; le menteur prête l’oreille à la langue pernicieuse.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 Qui se moque du pauvre outrage celui qui l’a fait; qui se réjouit de la calamité ne sera pas tenu pour innocent.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 La couronne des vieillards, ce sont les fils des fils, et la gloire des fils, ce sont leurs pères.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 La parole excellente ne convient point à un homme vil; combien moins [sied] à un prince la lèvre menteuse.
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 Le présent est une pierre précieuse aux yeux de celui qui le possède; de quelque côté qu’il se tourne, il réussit.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 Celui qui couvre une transgression cherche l’amour, mais celui qui répète une chose divise les intimes amis.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 La répréhension fait plus d’impression sur l’homme intelligent que 100 coups sur le sot.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 L’inique ne cherche que rébellion; mais un messager cruel sera envoyé contre lui.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 Qu’un homme rencontre une ourse privée de ses petits, plutôt qu’un sot dans sa folie!
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 Le mal ne quittera point la maison de celui qui rend le mal pour le bien.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 Le commencement d’une querelle, c’est comme quand on laisse couler des eaux; avant que la dispute s’échauffe, va-t’en.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 Celui qui justifie le méchant et celui qui condamne le juste sont tous deux en abomination à l’Éternel.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 Pourquoi donc le prix dans la main d’un sot pour acheter la sagesse, alors qu’il n’a point de sens?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 L’ami aime en tout temps, et un frère est né pour la détresse.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 L’homme dépourvu de sens frappe dans la main, s’engageant comme caution vis-à-vis de son prochain.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 Qui aime les contestations aime la transgression; qui hausse son portail cherche la ruine.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 Celui qui est pervers de cœur ne trouve pas le bien; et celui qui use de détours avec sa langue tombe dans le mal.
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 Celui qui engendre un sot [l’engendre] pour son chagrin; et le père d’un homme vil ne se réjouira pas.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 Le cœur joyeux fait du bien à la santé, mais un esprit abattu dessèche les os.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 Le méchant prend de [son] sein un présent pour faire dévier les sentiers du jugement.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 La sagesse est en face de l’homme intelligent, mais les yeux du sot sont au bout de la terre.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 Un fils insensé est un chagrin pour son père et une amertume pour celle qui l’a enfanté.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 Il n’est pas bon de punir le juste, et de frapper les nobles à cause de [leur] droiture.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 Celui qui a de la connaissance retient ses paroles, et un homme qui a de l’intelligence est d’un esprit froid.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Même le fou qui se tait est réputé sage, – celui qui ferme ses lèvres, un homme intelligent.
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
