Proverbes 15
1 Une réponse douce détourne la fureur, mais la parole blessante excite la colère.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 La langue des sages fait valoir la connaissance, mais la bouche des sots fait jaillir la folie.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Les yeux de l’Éternel sont en tout lieu, regardant les méchants et les bons.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 La bénignité de la langue est un arbre de vie, mais la perversité en elle est un brisement d’esprit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Le fou méprise l’instruction de son père, mais celui qui a égard à la répréhension devient avisé.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Dans la maison du juste il y a un grand trésor, mais dans le revenu du méchant il y a du trouble.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Les lèvres des sages répandent la connaissance, mais le cœur des sots ne fait pas ainsi.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Le sacrifice des méchants est en abomination à l’Éternel, mais la prière des hommes droits lui est agréable.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 La voie du méchant est en abomination à l’Éternel, mais il aime celui qui poursuit la justice.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Une discipline fâcheuse attend celui qui abandonne le [droit] sentier; celui qui hait la correction mourra.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Le shéol et l’abîme sont devant l’Éternel, combien plus les cœurs des fils des hommes! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Le moqueur n’aime pas celui qui le reprend; il ne va pas vers les sages.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Le cœur joyeux égaie le visage, mais par le chagrin du cœur l’esprit est abattu.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Le cœur de l’homme intelligent cherche la connaissance, mais la bouche des sots se repaît de folie.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Tous les jours du malheureux sont mauvais, mais le cœur heureux est un festin continuel.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Mieux vaut peu, avec la crainte de l’Éternel, qu’un grand trésor avec du trouble.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Mieux vaut un repas d’herbes, et de l’amour, qu’un bœuf engraissé, et de la haine.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 L’homme violent excite la querelle, mais celui qui est lent à la colère apaise la dispute.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 La voie du paresseux est comme une haie d’épines, mais le sentier des hommes droits est aplani.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Un fils sage réjouit son père, mais l’homme insensé méprise sa mère.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 La folie est la joie de celui qui est dépourvu de sens, mais l’homme intelligent règle ses pas.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Les projets échouent là où il n’y a point de conseil, mais, par la multitude des conseillers, ils réussissent.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Il y a de la joie pour un homme dans la réponse de sa bouche; et une parole [dite] en son temps, combien elle est bonne!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Le sentier de la vie est en haut pour les intelligents, afin qu’ils se détournent du shéol, en bas. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 L’Éternel démolit la maison des orgueilleux, mais il rend ferme la borne de la veuve.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Les machinations de l’inique sont en abomination à l’Éternel, mais les paroles pures [lui] sont agréables.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Celui qui cherche le gain déshonnête trouble sa maison, mais celui qui hait les dons vivra.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Le cœur du juste réfléchit pour répondre, mais la bouche des méchants fait jaillir les choses mauvaises.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 L’Éternel est loin des méchants, mais il écoute la prière des justes.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Ce qui éclaire les yeux réjouit le cœur; une bonne nouvelle engraisse les os.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 L’oreille qui écoute la répréhension de vie logera au milieu des sages.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Celui qui rejette l’instruction méprise sa vie; mais celui qui écoute la répréhension acquiert du sens.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 La crainte de l’Éternel est la discipline de la sagesse, et l’abaissement va devant la gloire.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
