Proverbes 8

1 La sagesse ne crie-t-elle pas, l’intelligence n’élève-t-elle pas sa voix?

Wala ba nagtawag ang kaalam? Wala ba gipatugbaw sa panabot ang iyang tingog?

2 C’est au sommet des hauteurs, sur la route, à la jonction des chemins, qu’elle se place;

Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam.

3 près des portes, aux abords de la ville, à l’entrée des portes, elle fait entendre sa voix:

Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.

4 « Hommes, c’est à vous que je crie, et ma voix s’adresse aux enfants des hommes.

“Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo.

5 Simples, apprenez la prudence; insensés, apprenez l’intelligence.

Kamong mga uyamot, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.

6 Écoutez, car j’ai à dire des choses magnifiques, et mes lèvres s’ouvrent pour enseigner ce qui est droit.

Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong—

7 « Car ma bouche proclame la vérité, et mes lèvres ont l’iniquité en horreur.

kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.

8 Toutes les paroles de ma bouche sont justes; il n’y a en elles rien de faux ni de tortueux.

Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; walay gituis o makapahisalaag niini.

9 Toutes sont justes pour celui qui est intelligent, et droites pour ceux qui ont trouvé la science.

Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.

10 Recevez mon instruction plutôt que l’argent, et la science plutôt que l’or pur.

Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan.

11 Car la sagesse vaut mieux que les perles, et les objets les plus précieux ne l’égalent pas.

Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.

12 « Moi, la sagesse, j’habite avec la prudence, et je possède la science de la réflexion.

Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon.

13 La crainte de Yahweh, c’est la haine du mal; l’arrogance et l’orgueil, la voie du mal et la bouche perverse, voilà ce que je hais.

Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.

14 Le conseil et le succès m’appartiennent; je suis l’intelligence, la force est à moi.

Aduna akoy maayong panambagon ug maayo nga kaalam; ako ang panghunahuna; akoa ang kusog.

15 Par moi les rois règnent, et les princes ordonnent ce qui est juste.

Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo.

16 Par moi gouvernent les chefs, et les grands, — tous les juges de la terre.

Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.

17 J’aime ceux qui m’aiment, et ceux qui me cherchent avec empressement me trouvent.

Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.

18 Avec moi sont les richesses et la gloire, les biens durables et la justice.

Ania kanako ang mga bahandi ug ang kadungganan, ang malungtaron nga bahandi ug ang pagkamatarong.

19 Mon fruit vaut mieux que l’or, que l’or pur, et ce qui vient de moi mieux que l’argent éprouvé.

Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, mas maayo pa bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong mahatag labaw pa kaysa lunsay nga plata.

20 Je marche dans le chemin de la justice, au milieu des sentiers du jugement,

Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong,

21 pour donner des biens à ceux qui m’aiment, et combler leurs trésors.

busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.

22 « Yahweh m’a possédée au commencement de ses voies, avant ses œuvres les plus anciennes.

Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan—ang nahiuna sa iyang mga binuhat sa karaang kapanahonan.

23 J’ai été fondée dès l’éternité, dès le commencement, avant les origines de la terre.

Gikan sa dugay na nga mga katuigan gipahimutang na ako—gikan sa una, gikan sa sinugdanan sa kalibotan.

24 Il n’y avait point d’abîmes quand je fus enfantée, point de sources chargées d’eaux.

Kaniadto sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig,

25 Avant que les montagnes fussent affermies, avant les collines, j’étais enfantée,

sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.

26 lorsqu’il n’avait encore fait ni la terre, ni les plaines, ni les premiers éléments de la poussière du globe.

Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan.

27 Lorsqu’il disposa les cieux, j’étais là, lorsqu’il traça un cercle à la surface de l’abîme,

Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang kapunawpunawan ibabaw sa kinahiladman.

28 lorsqu’il affermit les nuages en haut, et qu’il dompta les sources de l’abîme,

Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman.

29 lorsqu’il fixa sa limite à la mer, pour que les eaux n’en franchissent pas les bords, lorsqu’il posa les fondements de la terre.

Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.

30 J’étais à l’œuvre auprès de lui, me réjouissant chaque jour, et jouant sans cesse en sa présence,

Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya.

31 jouant sur le globe de sa terre, et trouvant mes délices parmi les enfants des hommes.

Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.

32 « Et maintenant, mes fils, écoutez-moi; heureux ceux qui gardent mes voies!

Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan.

33 Écoutez l’instruction pour devenir sages; ne la rejetez pas.

Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway.

34 Heureux l’homme qui m’écoute, qui veille chaque jour à mes portes, et qui en garde les montants!

Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.

35 Car celui qui me trouve a trouvé la vie, et il obtient la faveur de Yahweh.

Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh.

36 Mais celui qui m’offense blesse son âme; tous ceux qui me haïssent aiment la mort. »

Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon.”