Proverbes 6

1 Mon fils, si tu t'es rendu caution pour ton ami, si tu t'es engagé pour un étranger,

ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد،

2 si tu es lié par les paroles de ta bouche, si tu es pris par les paroles de ta bouche,

ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت،

3 fais donc ceci, mon ami: dégage-toi! Puisque tu es tombé aux mains de ton prochain, va, prosterne-toi et presse-le vivement!

ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە.

4 Ne donne ni sommeil à tes yeux, ni assoupissement à tes paupières;

خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن.

5 dégage-toi, comme la gazelle de la main du chasseur, comme l'oiseau de la main de l'oiseleur.

وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی.

6 Va vers la fourmi ô paresseux; considère ses voies et deviens sage.

ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا.

7 Elle qui n'a ni chef, ni inspecteur de travaux, ni souverain,

بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت،

8 elle amasse en été de quoi manger, elle recueille pendant la moisson sa nourriture.

بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە.

9 Jusques à quand, ô paresseux, seras-tu couché, quand te lèveras-tu de ton sommeil?

ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟

10 « Un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, un peu croiser les mains sur son lit. »

کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

11 Et ta pauvreté viendra comme un voyageur, et ta disette comme un homme en armes!

ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

12 Un homme pervers, un homme inique, marche la perversité dans la bouche;

کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات،

13 il cligne les yeux, gratte du pied, fait des signes avec les doigts.

چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت،

14 La perversité est dans son cœur, il médite le mal en tout temps, il suscite des querelles.

فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت.

15 Aussi sa ruine viendra subitement; il sera brisé tout d'un coup et sans remède.

لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە.

16 Il y a six choses que hait Yahweh, il y en a sept qu'il a en horreur:

شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای:

17 les yeux altiers, la langue menteuse, les mains qui font couler le sang innocent,

چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت،

18 le cœur qui médite des projets coupables, les pieds empressés à courir au mal,

دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات،

19 le faux témoin qui profère des mensonges, et celui qui sème la discorde entre frères.

شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان.

20 Mon fils, garde le précepte de ton père, et ne rejette pas l'enseignement de ta mère.

ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە.

21 Lie-les constamment sur ton cœur, attache-les à ton cou.

هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە.

22 Il te dirigera dans ta marche, il te gardera dans ton sommeil; à ton réveil, il conversera avec toi.

لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن،

23 Car le précepte est une lampe, et la loi une lumière, et les avertissements qui instruisent sont le chemin de la vie.

چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە،

24 Ils te préserveront de la femme perverse, de la langue doucereuse de l'étrangère.

بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس.

25 Ne convoite pas sa beauté dans ton cœur, et qu'elle ne te séduise pas par ses paupières.

لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات،

26 Car pour la courtisane on se réduit à un morceau de pain, et la femme mariée prend au piège une vie précieuse.

چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات.

27 Se peut-il qu'un homme mette du feu dans son sein, sans que ses vêtements s'enflamment?

ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟

28 Ou bien un homme marchera-t-il sur des charbons ardents sans que ses pieds soient brûlés?

یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟

29 Ainsi en est-il de celui qui va vers la femme de son prochain: quiconque la touche ne saurait rester impuni.

ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت.

30 On ne méprise pas un voleur qui dérobe pour satisfaire sa faim, quand il n'a rien à manger:

سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە.

31 surpris, il rend sept fois autant, il donne tout ce qu'il a dans sa maison.

هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت.

32 Mais celui qui corrompt une femme est dépourvu de sens; il se perd lui-même, celui qui agit de la sorte;

بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت.

33 il ne recueille que plaie et ignominie, et son opprobre ne s'effacera pas.

تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە،

34 Car la jalousie excite la fureur de l'homme outragé; il est sans pitié au jour de la vengeance;

چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە،

35 il n'a égard à aucune rançon; il n'en veut pas, quand même tu multiplierais les présents.

چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت.