< Proverbes 4 >
1 Écoutez, mes fils, l’instruction d’un père, et soyez attentifs, pour apprendre l’intelligence;
Nagofelali! Dilia ada adi olelesea noga: le nabima! Amasea dili da Bagade Dawa: su Hou ida: iwane gala dawa: mu.
2 car je vous donne une bonne doctrine: n’abandonnez pas mon enseignement.
Na adi olelebe amo da moloi houdafa. Amaiba: le, dili da eso huluane dawa: laloma.
3 Moi aussi j’ai été un fils pour mon père, un fils tendre et unique auprès de ma mère.
Amola na mano fonobahadiga na da na ada ea mano afadafa galu.
4 Il m’instruisait et il me disait: « Que ton cœur retienne mes paroles, observe mes préceptes, et tu vivras.
Amola na ada e da nama moloidafa hou olelesu. E da amane sia: su, “Dawa: ma! Amola na sia: mae gogolema amola na sia: defele hamoma. Amasea, dili da esalusu lamu.
5 Acquiers la sagesse, acquiers l’intelligence; n’oublie pas les paroles de ma bouche, et ne t’en détourne pas.
Bagade Dawa: su Hou hogoi helema. Na sia: mae gogolema amola mae higama!
6 Ne l’abandonne pas, et elle te gardera; aime-la, et elle te conservera.
Dili da Bagade Dawa: su Hou ida: iwane gala amoma mae higama. Amasea, amo hou da dilia gaga: su agoane ba: mu. Bagade Dawa: su Hou asigiwane ba: ma. Amasea, amo hou da dili gaga: mu.
7 Voici le commencement de la sagesse: acquiers la sagesse; au prix de tout ce que tu possèdes, acquiers l’intelligence.
Amola Bagade Dawa: su Hou lamu amo hou da ida: iwanedafa gala. Amola liligi oda amoga Bagade Dawa: su Hou da baligi dagoi.
8 Tiens-la en haute estime, et elle t’exaltera; elle fera ta gloire, si tu l’embrasses.
Bagade Dawa: su Hou amoma hanama amola amane hou hamosea, dili da dunu hahawanedafa esalumu amola asigi dawa: su bagade dawa: su lamu.
9 Elle mettra sur ta tête une couronne de grâce, elle t’ornera d’un magnifique diadème. »
Amo Bagade Dawa: su Hou da dunu huluane ba: ma: ne hamoma, amo hou ida: iwane gala amo ea dilia hou bagade dawa: su ba: mu.
10 Écoute, mon fils, et reçois mes paroles, et les années de ta vie se multiplieront.
Nagofe! Noga: le nabima amola dafawane sia: sa noga: le lalegaguma. Amasea di da osobo bagadega fifi masunu.
11 Je t’enseigne la voie de la sagesse, je te conduis dans les sentiers de la droiture.
Na Bagade Dawa: su Hou olelei amo noga: le dawa: ma. Amasea, di da fifi asi helemu amo logo ganodini.
12 Si tu marches, tes pas ne seront point à l’étroit, et si tu cours, tu ne trébucheras pas.
Dima eno hou hame doaga: mu di moloi ahoanea da. Amola dia hehenasea da hame dafamu.
13 Retiens l’instruction, ne l’abandonne pas; garde-la, car elle est ta vie.
Eso huluane dima hou olelei amoma dawa: ma amola amo da maedafa gogolema amoga dia esalalasu fidimu amola noga: le ouligima.
14 N’entre pas dans le sentier des méchants, et ne marche pas dans la voie des hommes mauvais.
Wadela: le hamosu dunu ilia ahoabe amoga mae masa. Amola wadela: le hamosu dunu ilia hou amoga mae lama.
15 Évite-la, n’y passe point, détourne-t’en et passe.
Amane mae hamoma wadela: i hou amoma gasigama. Amola amoma higale amola dia moloi logoga masa.
16 Car ils ne dorment pas, s’ils ne font le mal; leur sommeil s’enfuit s’ils ne font tomber personne.
Wadela: le hamosu dunu ilia da wadela: le hame hamosea, hamedafa golasa. Ilia da wadela: le hamomusa: nedigili ouesala amola eno dunuma wadela: le hamonanu fawane golasa.
17 Car ils mangent le pain du crime, ils boivent le vin de la violence.
Wadela: i hou amola gegesu hou da ilia ha: i manu amola hano nasu agoai gala.
18 Le sentier des justes est comme la brillante lumière du matin, dont l’éclat va croissant jusqu’à ce que paraisse le jour.
Moloidafa dunu ilia logo da eso mabe defele ba: sa, hahawane bagade. Amola hadigi da misini, dialea, eso dogoa defele ba: sa.
19 La voie des méchants est comme les ténèbres; ils n’aperçoivent pas ce qui les fera tomber.
Be wadela: le hamosu dunu ilia logo da gasi bagade ba: sa amola hedolo dafasa amola ili soi amo da ili hame ba: sa.
20 Mon fils, sois attentif à mes paroles, prête l’oreille à mes discours.
Nagofe! Na sia: dia noga: le nabima.
21 Qu’ils ne s’éloignent pas de tes yeux, garde-les au milieu de ton cœur.
Amo dia maedafa gogolema, eso huluane dawa: loma, dia dogo ganodini.
22 Car ils sont vie pour ceux qui les trouvent, santé pour tout leur corps.
Na sia: da nowa dunu da amo noga: le dawa: sea, amo da esalusu imunu, amola ea da: i fidimu.
23 Garde ton cœur avant toute chose, car de lui jaillissent les sources de la vie.
Dawa: ma! Dia asigiga dawa: su noga: le ouligima. Bai dia esalusu da dia asigi dawa: su dawa: i liligi amo defele ba: mu.
24 Écarte de ta bouche les paroles tortueuses, et éloigne de tes lèvres la fausseté.
Sia: dafawane hame, ogogole maedafa sia: ma. Amola ogogosu hou amoma mae gilisima.
25 Que tes yeux regardent en face, et que tes paupières se dirigent devant toi.
Mae beda: iwane molole ba: le gusuma! Dia da hou moloiwane hamobeba: le, dia dialuma da gogosiane fili sa: imu da defea hame.
26 Fais à tes pieds un chemin uni, et que toutes tes voies soient droites.
Dia adi hamosea, noga: le dawa: lu hamoma amola adi hou dia hamobe amo da bu sinidigili hahawane ba: mu.
27 N’incline ni à droite ni à gauche, et détourne ton pied du mal.
Wadela: i hou dawa: ma! Moloiwane ahoanoma! Amola sadena: ne dafasa: besa: le dawa: ma.