Proverbes 27
1 Ne te glorifie pas du lendemain, car tu ne sais pas ce qu’enfantera le jour suivant.
Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
2 Qu’un autre te loue, et non ta bouche; un étranger, et non tes lèvres.
Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
3 La pierre est lourde et le sable est pesant: plus que l’un et l’autre pèse la colère de l’insensé.
Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
4 La fureur est cruelle et la colère impétueuse; mais qui pourra tenir devant la jalousie?
Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
5 Mieux vaut une réprimande ouverte qu’une amitié cachée.
Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
6 Les blessures d’un ami sont inspirées par la fidélité, mais les baisers d’un ennemi sont trompeurs.
Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
7 Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, mais à celui qui a faim tout ce qui est amer paraît doux.
Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
8 Comme l’oiseau qui erre loin de son nid, ainsi l’homme qui erre loin de son lieu.
Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
9 L’huile et les parfums réjouissent le cœur; telle la douceur d’un ami dont le conseil vient du cœur.
Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
10 N’abandonne pas ton ami et l’ami de ton père, et n’entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; mieux vaut un voisin proche qu’un frère éloigné.
Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
11 Mon fils, deviens sage et réjouis mon cœur, afin que je puisse répondre à celui qui m’outrage.
Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
12 L’homme prudent voit le mal et se cache; les simples passent et en portent la peine.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
13 Prends son vêtement, car il a répondu pour autrui; demande des gages à cause des étrangers.
Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
14 Bénir son prochain à haute voix et de grand matin est réputé comme une malédiction.
Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
15 Une gouttière continue dans un jour de pluie et une femme querelleuse se ressemblent.
Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
16 Celui qui la retient, retient le vent, et sa main saisit de l’huile.
Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
17 Le fer aiguise le fer; ainsi un homme aiguise un autre homme.
Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
18 Celui qui garde son figuier en mangera les fruits, et celui qui garde son maître sera honoré.
Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
19 Comme dans l’eau le visage répond au visage, ainsi le cœur de l’homme répond à l’homme.
Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
20 Le schéol et l’abîme ne sont jamais rassasiés, de même les yeux de l’homme ne sont jamais rassasiés. (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)
21 Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; que l’homme éprouve de même la louange qu’il reçoit!
Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
22 Quand tu pilerais l’insensé dans un mortier, comme on broie le grain, avec le pilon, sa folie ne se séparerait pas de lui. Prévoyance.
Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
23 Connais bien l’état de tes brebis, applique ton attention à ton troupeau;
Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
24 car la richesse ne dure pas toujours, ni une couronne d’âge en âge.
Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
25 Mais quand l’herbe a paru, que la verdure s’est montrée, que le foin des montagnes est recueilli,
Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
26 tu as des agneaux pour te vêtir, des boucs pour payer un champ;
Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
27 tu as en abondance le lait des chèvres, pour ta nourriture et celle de ta maison, et pour l’entretien de tes servantes.
I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
