Proverbes 23

1 Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.

۱ چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

2 Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d’avidité.

۲ و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

3 Ne convoite pas ses mets délicats, c’est un aliment trompeur. Ne pas se tourmenter pour s’enrichir.

۳ به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

4 Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d’ y appliquer ton intelligence.

۴ برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

5 Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s’évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l’aigle, elle s’envole vers les cieux. Éviter la table de l’envieux.

۵ آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

6 Ne mange pas le pain de l’homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;

۶ نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

7 car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.

۷ زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

8 Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles. L’insensé méprise la sagesse.

۸ لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

9 Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours. Respect des bornes.

۹ به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

10 Ne déplace pas la borne antique, et n’entre pas dans le champ des orphelins.

۱۰ حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

11 Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi. Instruction et correction.

۱۱ زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

12 Applique ton cœur à l’instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.

۱۲ دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

13 N’épargne pas la correction à l’enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.

۱۳ از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

14 Tu le frappes de la verge, et tu délivres son âme du schéol. Le sage fait le bonheur de qui l’instruit. (Sheol h7585)

۱۴ پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.

۱۵ ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

16 Mes entrailles tressailliront d’allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit. Récompense de la crainte de Yahweh.

۱۶ و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

17 Que ton cœur n’envie pas les pécheurs, mais qu’il reste toujours dans la crainte de Yahweh;

۱۷ دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

18 car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie. Contre la gourmandise.

۱۸ زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

19 Écoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.

۱۹ پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;

۲۰ از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

21 car le buveur et le gourmand s’appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons. Sagesse des enfants, bonheur des parents.

۲۱ زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

22 Écoute ton père, lui qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.

۲۲ پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

23 Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l’instruction et l’intelligence.

۲۳ راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

24 Le père du juste est dans l’allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.

۲۴ پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

25 Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse! Dangers de la courtisane.

۲۵ پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:

۲۶ ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

27 car la courtisane est une fosse profonde, et l’étrangère un puits étroit.

۲۷ چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

28 Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.

۲۸ او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

29 Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?…

۲۹ وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.

۳۰ آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

31 Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil, comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.

۳۱ به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

32 Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.

۳۲ اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

33 Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.

۳۳ چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

34 Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d’un mât.

۳۴ و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

35 « On m’a frappé… Je n’ai point de mal! On m’a battu… Je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… Il m’en faut encore! »

۳۵ و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.