Proverbes 22
1 La bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses, et l'estime a plus de prix que l'argent et que l'or.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Le riche et le pauvre se rencontrent; Yahweh est leur auteur à tous deux.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 L'homme prudent voit le mal et se cache, mais les simples passent outre et en portent la peine.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 Le fruit de l'humilité, c'est la crainte de Yahweh; c'est la richesse, la gloire et la vie.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Des épines et des pièges sont sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s'en éloigne.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; et, même lorsqu'il sera vieux, il ne s'en détournera pas.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche domine sur les pauvres, et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Celui qui sème l'injustice moissonne le malheur, et la verge de sa colère disparaît.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 L'homme au regard bienveillant sera béni, parce qu'il donne de son pain au pauvre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; la dispute et l'outrage cesseront.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Celui qui aime la pureté du cœur, et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Les yeux de Yahweh gardent la science, mais il confond les paroles du pervers.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué au milieu des places! »
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui Yahweh est irrité y tombera.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La folie est attachée au cœur de l'enfant; la verge de la discipline l'éloignera de lui.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 Opprimer un pauvre, c'est l'enrichir; donner à un riche, c'est l'appauvrir.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Prête l'oreille et écoute les paroles des sages, applique ton cœur à mon enseignement.
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Car c'est une chose agréable, si tu les gardes au dedans de toi: puissent-elles toutes demeurer sur tes lèvres!
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Afin que ta confiance repose sur Yahweh, c'est toi que je veux instruire aujourd'hui.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 N'ai-je pas, plusieurs fois déjà, mis pour toi par écrit des conseils et des enseignements?
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Pour t'enseigner la vérité des choses certaines, afin que tu répondes par des paroles vraies à eux qui t'envoient.
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Ne dépouille pas le pauvre parce qu'il est pauvre, et n'opprime pas le malheureux à la porte.
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Car Yahweh prendra en main leur cause, et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne lie pas société avec l'homme colère, et ne va pas avec l'homme violent,
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 de peur que tu n'apprennes ses voies, et que tu ne prépares un piège à ton âme.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Ne sois pas de ceux qui prennent des engagements, de ceux qui se portent caution pour dettes.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Si tu n'as pas de quoi payer, pourquoi t'exposer à ce qu'on enlève ton lit de dessous toi?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Ne déplace pas la borne ancienne, que tes pères ont posée.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Vois-tu un homme habile dans son ouvrage? Il demeurera auprès des rois, il ne demeurera pas auprès des gens obscurs.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
