Proverbes 16

1 A l'homme de former des projets dans son cœur, mais la réponse de la langue vient de Yahweh.

Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.

2 Toutes les voies de l'homme sont pures à ses yeux, mais Yahweh pèse les esprits.

Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.

3 Recommande tes œuvres à Yahweh, et tes projets réussiront.

Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.

4 Yahweh a tout fait pour son but, et le méchant lui-même pour le jour du malheur.

Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.

5 Quiconque a le cœur hautain est en abomination à Yahweh; sûrement, il ne sera pas impuni.

Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.

6 Par la bonté et la fidélité on expie l'iniquité, et par la crainte de Yahweh on se détourne du mal.

Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.

7 Quand Yahweh a pour agréables les voies d'un homme, il réconcilie avec lui ses ennemis mêmes.

Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.

8 Mieux vaut peu avec la justice, que de grands revenus avec l'injustice.

Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.

9 Le cœur de l'homme médite sa voie, mais c'est Yahweh qui dirige ses pas.

Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.

10 Des oracles sont sur les lèvres du roi; que sa bouche ne pèche pas quand il juge!

Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.

11 La balance et les plateaux justes sont de Yahweh, tous les poids du sac sont son ouvrage.

Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.

12 C'est une abomination pour les rois de faire le mal, car c'est par la justice que le trône s'affermit.

Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.

13 Les lèvres justes jouissent de la faveur des rois, et ils aiment celui qui parle avec droiture.

Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.

14 La fureur du roi est un messager de mort, mais un homme sage l'apaise.

Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.

15 La sérénité du visage du roi donne la vie, et sa faveur est comme la pluie du printemps.

Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.

16 Acquérir la sagesse vaut bien mieux que l'or; acquérir l'intelligence est bien préférable à l'argent.

Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.

17 Le grand chemin des hommes droits, c'est d'éviter le mal; celui-là garde son âme qui veille sur sa voie.

Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.

18 L'orgueil précède la ruine, et la fierté précède la chute.

Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.

19 Mieux vaut être humble avec les petits que de partager le butin avec les orgueilleux.

Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.

20 Celui qui est attentif à la parole trouve le bonheur, et celui qui se confie en Yahweh est heureux.

Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.

21 Celui qui est sage de cœur est appelé intelligent, et la douceur des lèvres augmente le savoir.

Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.

22 La sagesse est une source de vie pour celui qui la possède, et le châtiment de l'insensé, c'est sa folie.

Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.

23 Le cœur du sage donne la sagesse à sa bouche, et sur ses lèvres accroît le savoir.

Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.

24 Les bonnes paroles sont un rayon de miel, douces à l'âme et salutaires au corps.

Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.

25 Telle voie paraît droite à un homme, mais son issue, c'est la voie de la mort.

May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.

26 Le travailleur travaille pour lui, car sa bouche l'y excite.

Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.

27 L'homme pervers prépare le malheur, et il y a sur ses lèvres comme un feu ardent.

Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.

28 L'homme pervers excite des querelles, et le rapporteur divise les amis.

Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.

29 L'homme violent séduit son prochain, et le conduit dans une voie qui n'est pas bonne.

Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.

30 Celui qui ferme les yeux pour méditer la tromperie, celui qui pince les lèvres, commet déjà le mal.

Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.

31 Les cheveux blancs sont une couronne d'honneur; c'est dans le chemin de la justice qu'on la trouve.

Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.

32 Celui qui est lent à la colère vaut mieux qu'un héros; et celui qui domine son esprit, que le guerrier qui prend les villes.

Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.

33 On jette les sorts dans le pan de la robe, mais de Yahweh vient toute décision.

Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.