< Jean 6 >

1 Jésus s’en alla ensuite de l’autre côté de la mer de Galilée ou de Tibériade.
Nikwakayinda zintu ezi, Jesu wakayinka bubambene alwizi lwaku Galili, lwambwa kuti lwizi Tebeliyasi.
2 Et une foule nombreuse le suivait, parce qu’elle voyait les miracles qu’il opérait sur ceux qui étaient malades.
Inkamu mpati yakamutobela nkaambo bakabona zitondezyo zyakali kuchita kuli bakachisidwe.
3 Jésus monta sur la montagne, et là il s’assit avec ses disciples.
(Jesu wakaya kuchilundu oko wakaakukkala ansi abasikwiiya bakwe.
4 Or la Pâque, la fête des Juifs, était proche.
Lino Pasika, pobwe lyaba Juda, lyakali aafwifwi.)
5 Jésus donc ayant levé les yeux, et voyant qu’une grande foule venait à lui, dit à Philippe: « Où achèterons-nous du pain pour que ces gens aient à manger? »
Elyo Jesu wakalanga kujulu wakabona makamu makamu aleza kuli nguwe, wakaamba kuti kuuli Filipo,” nkuukuuli nkutunga tulawula chinkwa kuti balye aaba?”
6 Il disait cela pour l’éprouver, car lui, il savait ce qu’il devait faire.
( Pesi Jesu wakaamba ezi kuti asunke Filipo, wee wakalizi kuti niinzi nzyatachite.)
7 Philippe lui répondit: « Deux cents deniers de pain ne suffiraient pas pour que chacun en reçoive un morceau. »
Filipo wakamusandula, “myaanda yobile yampondo tiikokwana pe kuti umwi awumwi ajane nikati kucheya.”
8 Un de ses disciples, André, frère de Simon-Pierre, lui dit:
Umwi wabasikwiiya, Andileya mukulana wa Simoni Pita, wakaamba kuti kuli Jesu,
9 « Il y a ici un jeune homme qui a cinq pains d’orge et deux poissons; mais qu’est-ce que cela pour tant de monde? »
kuli kalombe okiya kalaazinkwa zili musanu zinkwa zyabbali atuswi tubili, pesi niinzi ezi akati kabiingi?”
10 Jésus dit: « Faites les asseoir. » Il y avait beaucoup d’herbe en ce lieu. Ils s’assirent donc, au nombre d’environ cinq mille.
Jesu wakati,” chita kuti bantu bakkale aansi, bakali mweelwe wazyuulu zili musanu.
11 Jésus prit les pains, et ayant rendu grâces, il les distribua à ceux qui étaient assis; il leur donna de même des deux poissons, autant qu’ils en voulurent.
Mpawo Jesu wakabweza zinkwa alimwi naakamana kupa kulumba wakapa abo bakakkede ansi. Wakachita bukozyeniye akunswi, kazili zyiingi mbuuli mbubakayandide.
12 Lorsqu’ils furent rassasiés, il dit à ses disciples: « Recueillez les morceaux qui restent, afin que rien ne se perde. »
Bantu nibakakkuta, wakati kuli basikwiiya bakwe,” amubunganiye bufwefwelenga bwachaala, mpawo kaatakwe buta bulike pe.”
13 Ils les recueillirent, et remplirent douze corbeilles des morceaux qui étaient restés des cinq pains d’orge, après qu’ils eurent mangé.
Mpawo bakabunganiya bufwefwelenga bazuzya nsuwo zili kkumi azibili kuzwa bufwefwelenga bwazinkwa zili musanu zyabbali twachaala nibali kulya.
14 Ces hommes ayant vu le miracle que Jésus avait fait, disaient: « Celui-ci est vraiment le Prophète qui doit venir dans le monde. »
Mpawo, bantu nibakabona ezi zitondeezyo nzyaakachita, bakati, “Akakasimpe kuti musinsimi usikide munyika.”
15 Sachant donc qu’ils allaient venir l’enlever pour le faire roi, Jésus se retira de nouveau, seul, sur la montagne.
Jesu naakaziba kuti baamba kusika kukumujata changuzu akumuchita mwami, wakabweeda kuchilundu alikke.
16 Le soir venu, les disciples descendirent au bord de la mer;
Nilyakaba mansiku, basikwiiya bakwe bakaya munsi aalwizi.
17 et étant montés dans une barque, ils traversaient la mer dans la direction de Capharnaüm. Il faisait déjà nuit, et Jésus ne les avait pas encore rejoints.
Bakanjila mubwaato, bakaya bweenda atala alwizi lwaku Kkapenawumi. kwakali kwasikila kuli cheecho chiindi, alimwi Jesu takayinaasika pe kulimbabo.
18 Cependant la mer, soulevée par un grand vent, était agitée.
Iguwo lili anguzu lyakabawuma, elyo lwizi lwaka yuuntana.
19 Quand ils eurent ramé environ vingt-cinq à trente stades, ils virent Jésus marchant sur la mer et s’approchant de la barque; et ils eurent peur.
Nibakakwasula mamayela asikabe makkumi abili amusanu naa makkumi atatu amamayeli bakabona Jesu Jesu uleenda atala alwizi alimwi kazabuza kubwaato, eelyo bakayoow.
20 Mais il leur dit: « C’est moi, ne craignez point. »
Pesi wakaamba kuti kuli mbabo, “Ndime! mutayoow.”
21 Ils voulurent donc le prendre dans la barque, et aussitôt, la barque se trouva au lieu où ils allaient.
Mpawo bakayandisya kumutambula mubwaat, aboobo bwaato bwakafwambana kuyosika anyika nkubakali kuya.
22 Le jour suivant, la foule qui était restée de l’autre côté de la mer, avait remarqué qu’il n’y avait là qu’une seule barque, et que Jésus n’y était point entré avec ses disciples, mais que ceux-ci étaient partis seuls.
Izuba litobela, inkamu yakayimvwi mumbali aalwizi yakabona kuti takuchikwe bwaato kunze kwabumwi, Jesu mbwatanjila abasikwiiya bakwe pesi basikwiiya bakwe bakayinka abalikke.
23 — D’autres barques, cependant, étaient arrivées de Tibériade près du lieu où le Seigneur, après avoir rendu grâces, leur avait donné à manger. —
Nikuba boobo, kwakali aamwi maato akazwa kuli Tibbeliyasi kubambene abusena nkubakali kuula zinkwa naakamana kupa kulumba mwaami.
24 La foule donc, ayant vu que Jésus n’était pas là, ni ses disciples non plus, entra dans ces barques et se rendit à Capharnaüm pour chercher Jésus.
Nkamu niyakaziba kuti naa Jesu naa basikwiiya bakwe bakaliwo, abalabo bakanjila mubwaato elyo bakaya ku kkapenawume kuya bulanguula Jesu.
25 Et l’ayant trouvé de l’autre côté de la mer ils lui dirent: « Maître, quand êtes-vous venu ici? »
Nibakamujana kubbazu limwi lya lwizi bakaamba kuti kuli nguwe,” Muyiisi, wakasika lili okuno?”
26 Jésus leur repartit et leur dit: « En vérité, en vérité je vous le dis, vous me cherchez, non parce que vous avez vu des miracles, mais parce que vous avez mangé des pains et que vous avez été rassasiés.
Jesu wakabasandula, wati,” kasimpe, mulandilanguula, kutali kuti mwaba zitondeezyo pe, pesi nkaambo kakuti mwakalya zinkwa akukkuta zinkwa alimwi mwaka kkuta.
27 Travaillez, non pour la nourriture qui périt, mais pour celle qui demeure pour la vie éternelle, et que le Fils de l’homme vous donnera. Car c’est lui que le Père, Dieu, a marqué d’un sceau. » (aiōnios g166)
Mutabelekeli kulya kumana, pesi mubelekele kulya kutola kubuumi butamani buumi Mwana a Muntu mbwayomupa, aboobo Leza Taata uyodinda chidindo chakwe alimbabo. (aiōnios g166)
28 Ils lui dirent: « Que devons-nous faire, pour faire les œuvres de Dieu? »
Mpawo bakaamba kuti kulinguwe,” nchinyamaanzi nchitweelede kuchit, kuchitila kuti tuchite mulimu wa Leza?”
29 Jésus leur répondit: « Voici l’œuvre que Dieu demande, c’est que vous croyiez en celui qu’il a envoyé. »
Jesu wakasandula akwaamba kuti kuli mbabo,” Oyu ngumulimu wa Leza: kuti musyome oyo ngwakatuma.”
30 Ils lui dirent: « Quel miracle faites-vous donc afin que nous le voyions et que nous croyions en vous? Quelles sont vos œuvres?
Mpawo bakaamba kuti kuli nguwe,” Nchichili chitondeezyo nchutachite, kuchitila kuti tubone akusyoma? Ulachita buyeni?
31 Nos pères ont mangé la manne dans le désert, ainsi qu’il est écrit: Il leur a donné à manger le pain du ciel. »
BamaTaata bakalya mana munkanda, mbuuli mbukulembedwe, 'wakapa zinkwa kuzwa kujulu kuti balye.
32 Jésus leur répondit: « En vérité, en vérité, je vous le dis, Moïse ne vous a pas donné le pain du ciel; c’est mon Père qui donne le vrai pain du ciel.
Mpawo Jesu wakabasandula wat, “nkasimpe, nkasimpe, tali Mozesi pe wakamupa zinkwa kuzwa kujulu, pesi ngu Taata uumupa zinkwa zinkwa chini chini chizwa kujulu.
33 Car le pain de Dieu, c’est le pain qui descend du ciel et qui donne la vie au monde. »
Aboobo chibunge cha Leza nheecho chisika aansi kuzwa kujulu akupa buumi kunyika.”
34 Ils lui dirent donc: « Seigneur, donnez-nous toujours de ce pain. »
Mpawo bakamwaambila kuti,” Mwaalumi, kotupa chinkwa echi lyoonse.
35 Jésus leur répondit: « Je suis le pain de vie: celui qui vient à moi n’aura jamais faim, et celui qui croit en moi n’aura jamais soif.
Jesu wakabaambila kuti, “ndime chinkwa chabuumi; oyo uuza kulindime tachiyoobi anzala limbi, ayooyo uusyoma mulindime takoyobaa anyota limbi.
36 Mais, je vous l’ai dit, vous m’avez vu, et vous ne croyez point.
Pesi ndamwaambila obu kuti mulindibwene, alimwi tamusyom.
37 Tout ce que le Père me donne viendra à moi, et celui qui vient à moi, je ne le jetterai point dehors;
Boonse mbaandipa Taata balasika kuli ndime abo baza kulindime, tandibasweeli aanzepe.
38 car je suis descendu du ciel pour faire, non ma volonté, mais la volonté de celui qui m’a envoyé.
Ndakasika aansi kuzwa kujuli, pe kuchita luyando lwangu, pesi kuyanda kwayooyo wakandituma.
39 Or la volonté de celui qui m’a envoyé, est que je ne perde aucun de ceux qu’il m’a donnés, mais que je les ressuscite au dernier jour.
Oku nkuyanda kwayooyo wakandituma, kuti nditasweekelwi omwe aabo mbakandipa, pesi ndiyoobabusya kubuzuba bwamamanino.
40 Car c’est la volonté de mon Père [qui m’a envoyé], que quiconque voit le Fils et croit en lui, ait la vie éternelle; et moi je le ressusciterai au dernier jour. » (aiōnios g166)
Eno olu ndoluyando lwa Taata, ikuti umwi awumwi uubona Mwana akusyoma mulinguwe uyooba abumi butamanini alimwi ndiyomubusya mubuzuba bwamamanino. (aiōnios g166)
41 Les Juifs murmuraient à son sujet, parce qu’il avait dit: « Je suis le pain vivant, qui est descendu du ciel. »
Mpawa ba Juda bakatongawuka aatala anguwe nkambo wakamba kuti,” ndichinkwa chakazwa kujulu.”
42 Et ils disaient: « N’est-ce pas là Jésus, le fils de Joseph, dont nous connaissons le père et la mère? Comment donc dit-il: Je suis descendu du ciel? »
Bakaamba kuti,” saa tali ooyu Jesu mwana wa Jozefu, wisi abanyina mbituzi, mpaali mpaambila obo, ' Ndaza aansi kuzwa kujulu?”
43 Jésus leur répondit: « Ne murmurez point entre vous.
Jesu wakasandundulu akubaambila kuti,” amuleke kutongawuka akati kanu
44 Nul ne peut venir à moi, si le Père qui m’a envoyé ne l’attire; et moi, je le ressusciterai au dernier jour.
tawope naba omwe uuza kulindime anukuti Taata wakandituma wamweeta, aboobo ndomubusya mubuzuba bwama maninino.
45 Il est écrit dans les Prophètes: Ils seront tous enseignés par Dieu. Quiconque a entendu le Père et a reçu son enseignement, vient à moi.
Kuli lembedwe mubasinsimi,” ikuti boonse balooyisigwa a Leza. Umwi awumwi wakamvwa akwiiya kuli Taata ulaza kulindime.
46 Ce n’est pas que personne ait vu le Père, sinon celui qui est de Dieu; celui-là a vu le Père.
Taakwe wakabona Taata kunze kwayooyo wakazwa kwa Leza wakabona Taata.
47 En vérité, en vérité, je vous le dis, celui qui croit en moi a la vie éternelle. (aiōnios g166)
Nkasimpe, nkasimpe, ooyo usyoma ulaabumi butamani. (aiōnios g166)
48 Je suis le pain de vie.
Ndichinkwa chabuumi.
49 Vos pères ont mangé la manne dans le désert, et ils sont morts.
Bamawuso bakalya mana munkanda, aboobo bakafwa.
50 Voici le pain descendu du ciel, afin qu’on en mange et qu’on ne meure point.
Echi chinkwa chizwa kujulu, lino kuti muntu wachilya tafwi.
51 Je suis le pain vivant qui est descendu du ciel. Si quelqu’un mange de ce pain, il vivra éternellement; et le pain que je donnerai, c’est ma chair, pour le salut du monde. » (aiōn g165)
Ndichinkwa chabuumi chakaza aansi kuzwa kujulu. Kuti naa umwi wachilya chinkwa eechi, uyoopona lyoonse. Chinkwa nchipa ngomubili wangu bube buumi bwanyika.” (aiōn g165)
52 Là-dessus, les Juifs disputaient entre eux, disant: « Comment cet homme peut-il donner sa chair à manger? »
Bajuda bakanyema akati kabo akukazyania kabaamba kuti,” anga mwaalumi oyu ulatupa buti mubili wakwe kuti tulye?”
53 Jésus leur dit: « En vérité, en vérité, je vous le dis, si vous ne mangez la chair du Fils de l’homme, et ne buvez son sang, vous n’avez point la vie en vous-mêmes.
Mpawo Jesu wakabaambila kuti,” Nkasimpe, nkasimpe, kuti tewalya mubili wa Mwanaamuntu akunywa bulowa bwake, tamukoyooba aabumi pe.
54 Celui qui mange ma chair et boit mon sang a la vie éternelle, et moi, je le ressusciterai au dernier jour. (aiōnios g166)
Kufumbwa uulya mubili wangu akunywa bulowa bwangu uyooba aabumi butamani alimwi ndiyomubusya kubuzuba bwamamanino. (aiōnios g166)
55 Car ma chair est vraiment une nourriture, et mon sang est vraiment un breuvage.
Nkaabo mubili wangu nkulya kwini abulabo bulowa bwachakunywa chinichin.
56 Celui qui mange ma chair et boit mon sang, demeure en moi, et moi en lui.
Umwi awumwi uulya mubili wangu akunywa bulowa bwangu ulakkalilila mulindim, ambebo mulinguwe.
57 Comme le Père qui est vivant m’a envoyé, et que je vis par le Père, ainsi celui qui me mange vivra aussi par moi.
Mbuli Taata mbwakandituma, ambuuli mbupona nkaambo ka Taata, aboobo uundilya me, uyoopona nkambo kandime.
58 C’est là le pain qui est descendu du ciel: il n’en est point comme de vos pères qui ont mangé la manne et sont morts; celui qui mange de ce pain vivra éternellement. » (aiōn g165)
Echi nchinkwa chakaseluka aansi kuzwa kujulu, chitali eecho bamaTaata nchibakalya akufwa. Uulya chinkwa eechi uyopona lyoonse.” (aiōn g165)
59 Jésus dit ces choses, enseignant dans la synagogue à Capharnaüm.
Pesi Jesu wakaamba zintu eezi muchikombelo naakachili kuyiisya mu Kkapenamu.
60 Beaucoup de ses disciples, l’ayant entendu, dirent: « Cette parole est dure, et qui peut l’écouter? »
Mpawo biingi basikwiiya bakwe bakamvwa bakati,” okukwaamba nkuyumu; ngwani uukonzya kukumvwisya?”
61 Jésus, sachant en lui-même que ses disciples murmuraient à ce sujet, leur dit: « Cela vous scandalise?
Jesu, nkaambo wakalizi lwakwe kuti basikwiiya bakwe kuti balokutongawuka azazi, wakabaambila kuti,” zyamukataazya na?
62 Et quand vous verrez le Fils de l’homme monter où il était auparavant?…
Mpawo muyochita buti mwaakubona Mwana a Muntu wayinka oko nkwakabede saansi?
63 C’est l’esprit qui vivifie; la chair ne sert de rien. Les paroles que je vous ai dites sont esprit et vie.
muya uuchita buponi; inyama tiikwe mpindupe. Majwi ngindakamwaambila ngamuuya, alimwi alapona.
64 Mais il y en a parmi vous quelques-uns qui ne croient point. « Car Jésus savait, dès le commencement, qui étaient ceux qui ne croyaient point, et qui était celui qui le trahirait.
Nikuba oobo mpubali bamwi banu batasyomi,” nkaambo Jesu wakalizi kumatalikilo bamwi bakatali kusyoma alimwi bakali basikumwaaba.
65 Et il ajouta: « C’est pourquoi je vous ai dit que nul ne peut venir à moi, si cela ne lui a été donné par mon Père. »
Wakaamba kuti,” nkaambo kazezi nchindaamba kuti taakwe naba omwe uukonzya kusika kuli ndime kuti tapegwa aa Taata.”
66 Dès ce moment, beaucoup de ses disciples se retirèrent, et ils n’allaient plus avec lui.
Nkaambo kazeezi, basikwiiya bakwe biingi bakamwayika alimwi taakwe nibakachilikweenda awe.
67 Jésus donc dit aux Douze: « Et vous, ne voulez-vous pas aussi vous en aller? »
Mpawo jesu wakaambila bali kkumi ababili,” tamundi na kwiinka anywebo, mulayandana?'
68 Simon-Pierre lui répondit: « Seigneur, à qui irions-nous? Vous avez les paroles de la vie éternelle. (aiōnios g166)
'Simoni Pita wakasandula kuti,” mwaami, tulaya kuliini? uuli amajwi aabumi butamani, (aiōnios g166)
69 Et nous, nous avons cru et nous avons connu que vous êtes le Saint de Dieu. »
alimwi twakasyoma akuziba kuti nduwe uusalala wa Leza.”
70 Jésus leur répondit: « N’est-ce pas moi qui vous ai choisis, vous les Douze? Et l’un de vous est un démon. »
Jesu wakabaambila kuti,” teensi ndakamusalana, balikkumi ababili, akati kanu umwi ngu satani?”
71 Il parlait de Judas, fils de Simon Iscariote, car c’était lui qui devait le trahir, lui, l’un des Douze.
lino wakali kwamba Judasi mwana wa Simoni Isikkaliyoti, wakalinguwe, omwe akati kabali kkumi ababili, uutamwabe Jesu.

< Jean 6 >