< Proverbes 6 >
1 Mon fils, si tu t’es rendu caution pour ton ami, si tu t’es engagé pour un étranger,
Anakko, no nangilasinka iti kuartam kas pammatalged iti utang ti kaarrubam, no nagkarika para iti utang ti maysa a tao a saanmo nga am-ammo,
2 si tu es lié par les paroles de ta bouche, si tu es pris par les paroles de ta bouche,
nangipakatka ngarud iti palab-og ti bagim babaen iti karim, ket natiliwka babaen kadagiti sasaom.
3 fais donc ceci, mon ami: dégage-toi! Puisque tu es tombé aux mains de ton prochain, va, prosterne-toi et presse-le vivement!
Iti kasta ngarud, anakko, aramidem daytoy ket isalakanmo ti bagim, ta addaka iti babaen ti asi ti kaarrubam. Mapanmo ipakumbaba ti bagim ket ipakaasim iti kaarrubam a wayawayaannaka.
4 Ne donne ni sommeil à tes yeux, ni assoupissement à tes paupières;
Saanmo nga iridridep dagiti matam ken saanmo pagkidemen dagiti kalub ti matam.
5 dégage-toi, comme la gazelle de la main du chasseur, comme l’oiseau de la main de l’oiseleur.
Isalakanmo ti bagim a kas iti ugsa manipud iti ima ti mangnganup, kas iti billit manipud iti ima ti sumisilo.
6 Va vers la fourmi ô paresseux; considère ses voies et deviens sage.
Kitaem ti kuton, sika a sadut a tao, utobem dagiti wagasna ket agmasiribka.
7 Elle qui n’a ni chef, ni inspecteur de travaux, ni souverain,
Awan ti mangidadaulo iti daytoy, opisial wenno turay,
8 elle amasse en été de quoi manger, elle recueille pendant la moisson sa nourriture.
ngem mangisagsagana daytoy iti taraon iti kalgaw, ken kabayatan ti panagapit ket mangiduldulin daytoy iti kanennanto.
9 Jusques à quand, ô paresseux, seras-tu couché, quand te lèveras-tu de ton sommeil?
Kasano pay aya a kabayag ti pannaturogmo, sika sadut a tao? Kaanokanto pay a mariing manipud iti pannaturogmo?
10 « Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, un peu croiser les mains sur son lit. »
“Iturogko pay bassit, iridepko laeng iti mabiit, idalikepkepko pay biit”-
11 Et ta pauvreté viendra comme un voyageur, et ta disette comme un homme en armes!
ket umayto ti kinakurapaymo a kas iti agtatakaw ket dagiti kasapulam a kasla nakaarmas a suldado.
12 Un homme pervers, un homme inique, marche la perversité dans la bouche;
Ti awan pategna a tao - ti nadangkes a tao - ket agbibiag babaen iti kinaulbodna,
13 il cligne les yeux, gratte du pied, fait des signes avec les doigts.
a kumanidday, sumanenyas babaen kadagiti sakana, ken agitudo-tudo babaen kadagiti ramayna.
14 La perversité est dans son cœur, il médite le mal en tout temps, il suscite des querelles.
Iti pusona ket agpangpanggep isuna iti dakes babaen iti panangallilaw; kanayon isuna a mangparnuay iti riri.
15 Aussi sa ruine viendra subitement; il sera brisé tout d’un coup et sans remède.
Ngarud, apagdarikmatto a kamaten isuna ti pannakadidigrana; apagkanitonto a madadael isuna ket saanen nga umimbag.
16 Il y a six choses que hait Yahweh, il y en a sept qu’il a en horreur:
Adda innem a banag a kagurgura ni Yahweh, adda pito a makarimon kenkuana:
17 les yeux altiers, la langue menteuse, les mains qui font couler le sang innocent,
Dagiti mata ti napalangguad a tao, dila nga agul-ulbod, im-ima a mangpaspasayasay iti dara dagiti inosente a tattao,
18 le cœur qui médite des projets coupables, les pieds empressés à courir au mal,
puso a mangparpartuat kadagiti dakes a panggep, saksaka a napartak a tumaray a mapan agaramid iti dakes,
19 le faux témoin qui profère des mensonges, et celui qui sème la discorde entre frères.
saksi a mangibagbaga kadagiti inuulbod, ken ti agparparnuay iti riri kadagiti agkakabsat.
20 Mon fils, garde le précepte de ton père, et ne rejette pas l’enseignement de ta mère.
Anakko, tungpalem ti bilin ti amam, ken saanmo a baybay-an ti sursuro ti inam.
21 Lie-les constamment sur ton cœur, attache-les à ton cou.
Arigna nga igaluttmo a kanayon dagitoy iti pusom; arigna nga igalutmo dagitoy iti tengngedmo.
22 Il te dirigera dans ta marche, il te gardera dans ton sommeil; à ton réveil, il conversera avec toi.
Tunggal magnaka, idalandaka; tunggal maturogka, bantayandaka; ken tunggal agriingka, isurodaka.
23 Car le précepte est une lampe, et la loi une lumière, et les avertissements qui instruisent sont le chemin de la vie.
Ta dagiti bilbilin ket arigna ti maysa a pagsilawan, ken ti panangisuro ket arigna ti maysa a silaw; dagiti panangilinteg ti pannakadisiplina ket isu ti dalan ti panagbiag.
24 Ils te préserveront de la femme perverse, de la langue doucereuse de l’étrangère.
Iyadayonaka daytoy manipud iti narugit a babai, manipud iti nalamuyot a sasao ti mannakimalala.
25 Ne convoite pas sa beauté dans ton cœur, et qu’elle ne te séduise pas par ses paupières.
Saanmo a paggarteman iti pusom ti pintasna, ken saanmo nga itulok a tengngelennaka babaen kadagiti kurimatmatna.
26 Car pour la courtisane on se réduit à un morceau de pain, et la femme mariée prend au piège une vie précieuse.
Mabalin nga aggatad iti maysa a tinapay ti bayad ti pannakikaidda iti maysa a balangkantis, ngem ti asawa ti dadduma ket mabalin a ti kakaisuna a biagmo ti gatadna.
27 Se peut-il qu’un homme mette du feu dans son sein, sans que ses vêtements s’enflamment?
Mabalin aya met a sakruyen ti maysa a tao ti apuy a saan a mapuoran dagiti pagan-anayna?
28 Ou bien un homme marchera-t-il sur des charbons ardents sans que ses pieds soient brûlés?
Mabalin aya met a magna ti maysa a tao iti rabaw dagiti beggang a saan a masinit dagiti sakana?
29 Ainsi en est-il de celui qui va vers la femme de son prochain: quiconque la touche ne saurait rester impuni.
Kasta ngarud ti lalaki a makikakaidda iti asawa ti kaarrubana; sigurado a madusa ti makikakaidda kenkuana.
30 On ne méprise pas un voleur qui dérobe pour satisfaire sa faim, quand il n’a rien à manger:
Saan nga umsien dagiti tattao ti agtatakaw no nagtakaw isuna tapno mapnek ti pagkasapulanna gapu iti bisinna.
31 surpris, il rend sept fois autant, il donne tout ce qu’il a dans sa maison.
Ngem no matiliw isuna, bayadannanto iti maminpito ti tinakawna; masapul nga itedna amin nga adda gatadna a banag iti uneg ti balayna.
32 Mais celui qui corrompt une femme est dépourvu de sens; il se perd lui-même, celui qui agit de la sorte;
Awan pannakaawat ti tao a makikamkamalala; ti tao a mangar-aramid iti daytoy ket daddadaelenna ti bagina.
33 il ne recueille que plaie et ignominie, et son opprobre ne s’effacera pas.
Sugsugat ken pannakaibabain ti maikari kenkuana, ken saanto a mapunas ti pannakaibabainna.
34 Car la jalousie excite la fureur de l’homme outragé; il est sans pitié au jour de la vengeance;
Ta ti imon ket pagbalinenna a nauyong ti maysa a lalaki; saan isuna a mangipakita iti asi inton agibales isuna.
35 il n’a égard à aucune rançon; il n’en veut pas, quand même tu multiplierais les présents.
Saanto isuna nga umawat iti bayad, ken saan isuna a mapasuksukan, uray no ikkam isuna iti adu a sagut.