Proverbes 23
1 Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d’avidité.
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 Ne convoite pas ses mets délicats, c’est un aliment trompeur.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d’y appliquer ton intelligence.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s’évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l’aigle, elle s’envole vers les cieux.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 Ne mange pas le pain de l’homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 Ne déplace pas la borne antique, et n’entre pas dans le champ des orphelins.
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Applique ton cœur à l’instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 N’épargne pas la correction à l’enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 Mes entrailles tressailliront d’allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 Que ton cœur n’envie pas les pécheurs, mais qu’il reste toujours dans la crainte de Yahweh;
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Ecoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 car le buveur et le gourmand s’appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Ecoute ton père, lui qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
23 Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l’instruction et l’intelligence.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 Le père du juste est dans l’allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 car la courtisane est une fosse profonde, et l’étrangère un puits étroit.
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?...
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil; comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d’un mât.
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 « On m’a frappé... Je n’ai pas de mal! On m’a battu... Je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... Il m’en faut encore! »
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
