Proverbes 15
1 Une réponse douce calme la fureur, mais une parole dure excite la colère.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 La langue des sages rend la science aimable; de la bouche des insensés déborde la folie.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Les yeux de Yahweh sont en tout lieu, observant les méchants et les bons.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 la parole douce est un arbre de vie, mais la langue perverse brise le cœur.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 L’insensé méprise l’instruction de son père, mais celui qui profite de la réprimande devient plus sage.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Il y a grande richesse dans la maison du juste, mais il y a du trouble dans les gains du méchant.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Les lèvres du sage répandent la science, mais non le cœur de l’insensé.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Le sacrifice des méchants est en horreur à Yahweh, mais la prière des hommes droits lui plaît.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 La voie du méchant est en abomination à Yahweh, mais il aime celui qui poursuit la justice.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Une correction sévère frappe celui qui abandonne le sentier; celui qui hait la réprimande mourra.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Le schéol et l’abîme sont à nu devant Yahweh: combien plus les cœurs des enfants des hommes! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne, il ne va pas vers les sages.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Un cœur joyeux rend le visage serein, mais, quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Le cœur intelligent cherche la science, mais la bouche des insensés se repaît de folie.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Tous les jours de l’affligé sont mauvais, mais le cœur content est un festin perpétuel.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Mieux vaut peu avec la crainte de Yahweh, qu’un grand trésor avec le trouble.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Mieux vaut des légumes avec de l’affection, qu’un bœuf gras avec de la haine.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 L’homme violent excite des querelles, mais le patient apaise les disputes.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Le chemin du paresseux est comme une haie d’épines, mais le sentier des hommes droits est aplani.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Un fils sage fait la joie de son père, et l’insensé méprise sa mère.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 La folie est une joie pour l’homme dépourvu de sens, mais un homme intelligent suit le droit chemin.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Les projets échouent faute de délibération, mais ils réussissent quand il y a de nombreux conseillers.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 L’homme a de la joie pour une bonne réponse de sa bouche, et combien est agréable une parole dite à propos!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Le sage suit un sentier de vie qui mène en haut, pour se détourner du schéol qui est en bas. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Yahweh renverse la maison des orgueilleux, mais il affermit les bornes de la veuve.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Les pensées mauvaises sont en horreur à Yahweh, mais les paroles bienveillantes sont pures à ses yeux.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Celui qui est âpre au gain trouble sa maison, mais celui qui hait les présents vivra.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Le cœur du juste médite ce qu’il doit répondre, mais le mal jaillit de la bouche des méchants.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Yahweh est loin des méchants, mais il écoute la prière des justes.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Un regard bienveillant réjouit le cœur; une bonne nouvelle engraisse les os.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 L’oreille qui écoute les réprimandes salutaires a sa demeure parmi les sages.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Celui qui rejette la correction méprise son âme, mais celui qui écoute la réprimande acquiert la sagesse.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 La crainte de Yahweh est l’école de la sagesse, et l’humilité précède la gloire.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
