Proverbes 15
1 Une réponse douce calme la fureur, mais une parole dure excite la colère.
Ang malumo nga tubag makapahupay sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makapasamot sa kasuko.
2 La langue des sages rend la science aimable; de la bouche des insensés déborde la folie.
Ang dila sa mga tawong maalamon magasulti ug kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang magasulti ug mga binuang.
3 Les yeux de Yahweh sont en tout lieu, observant les méchants et les bons.
Ang mata ni Yahweh anaa sa bisan asa, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo.
4 la parole douce est un arbre de vie, mais la langue perverse brise le cœur.
Ang makapaayo nga dila mao ang kahoy sa kinabuhi, apan ang dila nga malimbongon makapasubo sa espiritu.
5 L’insensé méprise l’instruction de son père, mais celui qui profite de la réprimande devient plus sage.
Ang buangbuang adunay pagtamay sa pagpanton sa iyang amahan, apan siya nga nakakat-on sa mga pagbadlong usa ka maampingon.
6 Il y a grande richesse dans la maison du juste, mais il y a du trouble dans les gains du méchant.
Adunay dakong bahandi sa balay niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang kinitaan sa mga tawong daotan naghatag kanila ug kasamok.
7 Les lèvres du sage répandent la science, mais non le cœur de l’insensé.
Ang mga ngabil sa mga tawong maalamon nagasabwag ug kahibalo, apan dili sama niini ang mga kasingkasing sa mga buangbuang.
8 Le sacrifice des méchants est en horreur à Yahweh, mais la prière des hommes droits lui plaît.
Gidumtan ni Yahweh ang mga sakripisyo sa mga tawong daotan, apan ang pag-ampo sa mga tawong matarong maoy iyang kalipay.
9 La voie du méchant est en abomination à Yahweh, mais il aime celui qui poursuit la justice.
Gidumtan ni Yahweh ang dalan sa mga tawong daotan, apan gihiguma niya kadtong nagtinguha sa matarong.
10 Une correction sévère frappe celui qui abandonne le sentier; celui qui hait la réprimande mourra.
Mapintas nga pagpanton ang naghulat kang bisan kinsa nga mibiya sa ilang dalan, ug mamatay kadtong mga nagdumot sa pagbadlong.
11 Le schéol et l’abîme sont à nu devant Yahweh: combien plus les cœurs des enfants des hommes! (Sheol h7585)
Ang Sheol ug ang kalaglagan dayag sa atubangan ni Yahweh; unsa pa kaha ang mga kasingkasing sa mga anak sa katawhan? (Sheol h7585)
12 Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne, il ne va pas vers les sages.
Ang mga bugalbugalon nagsalikway sa pagbadlong; dili siya moadto sa mga manggialamon.
13 Un cœur joyeux rend le visage serein, mais, quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.
Ang malipayon nga kasingkasing makapasadya sa nawong, apan ang kaguol makapasubo sa espiritu.
14 Le cœur intelligent cherche la science, mais la bouche des insensés se repaît de folie.
Ang kasingkasing nga adunay panabot nagapangita sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang nagtagbaw sa kabuang.
15 Tous les jours de l’affligé sont mauvais, mais le cœur content est un festin perpétuel.
Alaot ang tanang adlaw sa mga dinaogdaog, apan ang kasingkasing nga malipayon adunay kombira nga walay kataposan.
16 Mieux vaut peu avec la crainte de Yahweh, qu’un grand trésor avec le trouble.
Mas maayo pa ang diyutay nga adunay kahadlok kang Yahweh kaysa dako nga bahandi nga puno sa kalibog.
17 Mieux vaut des légumes avec de l’affection, qu’un bœuf gras avec de la haine.
Mas maayo pa ang pagkaon nga adunay mga gulay diin anaay gugma kaysa tambok nga nating baka nga gidalit uban sa pagdumot.
18 L’homme violent excite des querelles, mais le patient apaise les disputes.
Ang masuk-anon nga tawo makapakutaw sa mga panaglantugi, apan ang tawo nga dili daling masuko makahupay sa panaglalis.
19 Le chemin du paresseux est comme une haie d’épines, mais le sentier des hommes droits est aplani.
Ang dalan sa mga tapolan sama sa dapit nga adunay daghang mga tunok, apan ang dalan sa mga matarong halapad ug patag.
20 Un fils sage fait la joie de son père, et l’insensé méprise sa mère.
Ang maalamon nga anak nagdala ug kalipay sa iyang amahan, apan ang buangbuang nga tawo nagtamay sa iyang inahan.
21 La folie est une joie pour l’homme dépourvu de sens, mais un homme intelligent suit le droit chemin.
Ang kabuang makalipay sa tawong walay alamag, apan kadtong adunay panabot magalakaw sa tul-id nga dalan.
22 Les projets échouent faute de délibération, mais ils réussissent quand il y a de nombreux conseillers.
Ang plano mapakyas kung walay mga panambagon, apan magmalamposon sila kung daghan ang mga magtatambag.
23 L’homme a de la joie pour une bonne réponse de sa bouche, et combien est agréable une parole dite à propos!
Ang tawo makakaplag ug kalipay kung siya mohatag ug hustong tubag; pagkamaayo nalang sa tukma nga pulong!
24 Le sage suit un sentier de vie qui mène en haut, pour se détourner du schéol qui est en bas. (Sheol h7585)
Ang dalan sa kinabuhi mogiya pataas alang niadtong mga maampingon nga mga tawo, aron mobiya sila gikan sa kinahiladman sa Sheol (Sheol h7585)
25 Yahweh renverse la maison des orgueilleux, mais il affermit les bornes de la veuve.
Gun-obon ni Yahweh ang kabilin sa mga mapagarbohon, apan panalipdan niya ang kabtangan sa mga balo.
26 Les pensées mauvaises sont en horreur à Yahweh, mais les paroles bienveillantes sont pures à ses yeux.
Gidumtan ni Yahweh ang mga panghunahuna sa mga tawong daotan, apan putli ang mga pulong sa mga matarong.
27 Celui qui est âpre au gain trouble sa maison, mais celui qui hait les présents vivra.
Ang kawatan nagdala ug kasamok sa iyang pamilya, apan ang usa nga nagdumili sa suhol mabuhi.
28 Le cœur du juste médite ce qu’il doit répondre, mais le mal jaillit de la bouche des méchants.
Ang kasingkasing niadtong nagabuhat ug matarong nagahunahuna sa dili pa motubag, apan ang baba sa mga tawong daotan mosulti sa tanang kadaotan.
29 Yahweh est loin des méchants, mais il écoute la prière des justes.
Halayo si Yahweh niadtong mga tawong daotan, apan paminawon niya ang pag-ampo niadtong nagbuhat ug matarong.
30 Un regard bienveillant réjouit le cœur; une bonne nouvelle engraisse les os.
Ang kahayag sa mga mata nagdala ug kalipay sa kasingkasing ug ang maayong balita kaayohan alang sa lawas.
31 L’oreille qui écoute les réprimandes salutaires a sa demeure parmi les sages.
Kung patalinghogan mo ang tawo nga magbadlong kanimo kung giunsa nimo pagkinabuhi, magpabilin ka uban sa mga tawong maalamon.
32 Celui qui rejette la correction méprise son âme, mais celui qui écoute la réprimande acquiert la sagesse.
Kadtong nagdumili sa pagpanton nagtamay sa iyang kaugalingon, apan siya nga nagapaminaw ug pagbadlong makaangkon ug panabot.
33 La crainte de Yahweh est l’école de la sagesse, et l’humilité précède la gloire.
Ang pagkahadlok kang Yahweh nagatudlo ug kaalam, ug diha sa pagpaubos moabot ang kadungganan.
