Proverbes 13

1 Le fils sage révèle l’instruction de son père, mais le moqueur n’écoute pas la réprimande.

Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.

2 Du fruit de sa bouche l’homme goûte le bien, mais le désir des perfides, c’est la violence.

Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,

3 Celui qui veille sur sa bouche garde son âme; celui qui ouvre trop ses lèvres court à sa perte.

Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.

4 Le paresseux à des désirs, et ils ne sont pas satisfaits, mais le désir des hommes diligents sera rassasié.

Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.

5 Le juste déteste les paroles mensongères; le méchant procure la honte et la confusion.

Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.

6 La justice garde la voie de l’homme intègre, mais la méchanceté cause la ruine du pécheur.

Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.

7 Tel fait le riche qui n’a rien, tel fait le pauvre qui a de grands biens.

May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.

8 La richesse d’un homme est rançon de sa vie, mais le pauvre n’entend même pas la menace.

Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.

9 La lumière du juste brille joyeusement, mais la lampe des méchants s’éteint.

Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.

10 L’orgueil ne produit que des querelles; mais la sagesse est avec ceux qui se laissent conseiller.

Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.

11 La richesse mal acquise s’évanouit, mais celui qui l’amasse peu à peu l’augmente.

Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.

12 L’espoir différé rend le cœur malade, mais le désir accompli est un arbre de vie.

Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.

13 Celui qui méprise la parole se perd, mais celui qui respecte le précepte sera récompensé.

Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.

14 L’enseignement du sage est une source de vie, pour échapper aux pièges de la mort.

Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.

15 Une intelligence cultivée produit la grâce, mais la voie des perfides est rude.

Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.

16 Tout homme prudent agit avec réflexion, mais l’insensé étale sa folie.

Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.

17 Un envoyé méchant tombe dans le malheur, mais un messager fidèle procure la guérison.

Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.

18 Misère et honte à qui rejette la correction; celui qui reçoit la réprimande est honoré.

Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.

19 Le désir satisfait réjouit l’âme, et s’éloigner du mal fait horreur aux insensés.

Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.

20 Celui qui fréquente les sages devient sage, mais celui qui se plaît avec les insensés devient méchant.

Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.

21 Le malheur poursuit les pécheurs, mais le bonheur récompense les justes.

Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.

22 L’homme de bien laisse sont héritage aux enfants de ses enfants; mais la richesse du pécheur est réservée au juste.

Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.

23 Dans le champ défriché par le pauvre abonde la nourriture, mais il en est qui périssent faute de justice.

Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.

24 Celui qui ménage sa verge hait son fils, mais celui qui l’aime le corrige de bonne heure.

Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.

25 Le juste mange et satisfait son appétit, mais le ventre des méchants éprouve la disette.

Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.