Proverbes 8
1 La sagesse n'est-elle pas un cri? La compréhension n'élève pas sa voix?
Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
2 Au sommet des hauts lieux, d'ailleurs, là où les chemins se rejoignent, elle se tient debout.
Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
3 Près des portes, à l'entrée de la ville, aux portes d'entrée, elle crie à haute voix:
Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
4 « Je vous appelle, hommes! J'envoie ma voix aux fils de l'humanité.
Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
5 Toi, simple, comprends la prudence! Imbéciles, ayez un cœur compréhensif!
Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
6 Écoutez, car je vais dire des choses excellentes. L'ouverture de mes lèvres est pour les choses justes.
Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
7 Car ma bouche dit la vérité. La méchanceté est une abomination pour mes lèvres.
Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
8 Toutes les paroles de ma bouche sont justes. Il n'y a rien de tordu ou de pervers en eux.
Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
9 Elles sont toutes claires pour celui qui comprend, droit à ceux qui trouvent la connaissance.
Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
10 Recevez mes instructions plutôt que de l'argent, la connaissance plutôt que l'or du choix.
Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
11 Car la sagesse vaut mieux que les rubis. Toutes les choses que l'on peut désirer ne peuvent pas être comparées à elle.
Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
12 « Moi, la sagesse, j'ai fait de la prudence ma demeure. Découvrez la connaissance et la discrétion.
Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
13 La crainte de Yahvé, c'est de haïr le mal. Je déteste l'orgueil, l'arrogance, la mauvaise voie et la bouche perverse.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
14 Les conseils et les connaissances solides sont à moi. J'ai la compréhension et le pouvoir.
Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
15 Par moi les rois règnent, et les princes décrètent la justice.
Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
16 C'est par moi que les princes gouvernent, les nobles, et tous les dirigeants justes de la terre.
Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
17 J'aime ceux qui m'aiment. Ceux qui me cherchent assidûment me trouveront.
Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
18 Avec moi, la richesse, l'honneur, la richesse durable et la prospérité.
Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
19 Mon fruit est meilleur que l'or, oui, que l'or fin, mon rendement que l'argent de choix.
Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
20 Je marche dans la voie de la justice, au milieu des chemins de la justice,
Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
21 afin que je puisse donner des richesses à ceux qui m'aiment. Je remplis leurs trésors.
Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
22 « Yahvé m'a possédé au début de son œuvre, avant ses exploits d'antan.
Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
23 J'ai été établi dès l'éternité, dès le commencement, avant que la terre n'existe.
Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
24 Quand il n'y avait pas de profondeur, je suis né, quand il n'y avait pas de sources abondantes d'eau.
Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
25 Avant que les montagnes ne soient mises en place, avant les collines, je suis né;
Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
26 alors qu'il n'avait pas encore fait la terre et les champs, ni le début de la poussière du monde.
Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
27 Quand il a établi les cieux, j'étais là. Quand il a tracé un cercle à la surface des profondeurs,
Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
28 quand il a établi les nuages au-dessus, quand les sources des profondeurs sont devenues fortes,
Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
29 quand il a donné à la mer sa limite, pour que les eaux ne violent pas son commandement, quand il a tracé les fondations de la terre,
Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
30 alors j'étais l'artisan à ses côtés. J'étais un délice jour après jour, toujours en train de se réjouir devant lui,
Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
31 se réjouissant de tout son monde. Mon plaisir était avec les fils des hommes.
Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
32 « Maintenant, mes fils, écoutez-moi, car heureux sont ceux qui gardent mes voies.
Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
33 Écoute l'instruction, et sois sage. Ne le refusez pas.
Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
34 Heureux l'homme qui m'écoute, qui veillent quotidiennement à mes portes, qui attendent aux poteaux de ma porte.
Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
35 Car celui qui me trouve trouve la vie, et obtiendra la faveur de Yahvé.
Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
36 Mais celui qui pèche contre moi fait du tort à sa propre âme. Tous ceux qui me détestent aiment la mort. »
Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.
