Proverbes 8
1 La sagesse n'est-elle pas un cri? La compréhension n'élève pas sa voix?
Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
2 Au sommet des hauts lieux, d'ailleurs, là où les chemins se rejoignent, elle se tient debout.
Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
3 Près des portes, à l'entrée de la ville, aux portes d'entrée, elle crie à haute voix:
U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
4 « Je vous appelle, hommes! J'envoie ma voix aux fils de l'humanité.
Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
5 Toi, simple, comprends la prudence! Imbéciles, ayez un cœur compréhensif!
Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
6 Écoutez, car je vais dire des choses excellentes. L'ouverture de mes lèvres est pour les choses justes.
Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
7 Car ma bouche dit la vérité. La méchanceté est une abomination pour mes lèvres.
Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
8 Toutes les paroles de ma bouche sont justes. Il n'y a rien de tordu ou de pervers en eux.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
9 Elles sont toutes claires pour celui qui comprend, droit à ceux qui trouvent la connaissance.
Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
10 Recevez mes instructions plutôt que de l'argent, la connaissance plutôt que l'or du choix.
Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
11 Car la sagesse vaut mieux que les rubis. Toutes les choses que l'on peut désirer ne peuvent pas être comparées à elle.
Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
12 « Moi, la sagesse, j'ai fait de la prudence ma demeure. Découvrez la connaissance et la discrétion.
Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
13 La crainte de Yahvé, c'est de haïr le mal. Je déteste l'orgueil, l'arrogance, la mauvaise voie et la bouche perverse.
Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
14 Les conseils et les connaissances solides sont à moi. J'ai la compréhension et le pouvoir.
Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
15 Par moi les rois règnent, et les princes décrètent la justice.
Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
16 C'est par moi que les princes gouvernent, les nobles, et tous les dirigeants justes de la terre.
Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
17 J'aime ceux qui m'aiment. Ceux qui me cherchent assidûment me trouveront.
Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
18 Avec moi, la richesse, l'honneur, la richesse durable et la prospérité.
Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
19 Mon fruit est meilleur que l'or, oui, que l'or fin, mon rendement que l'argent de choix.
Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
20 Je marche dans la voie de la justice, au milieu des chemins de la justice,
Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
21 afin que je puisse donner des richesses à ceux qui m'aiment. Je remplis leurs trésors.
Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
22 « Yahvé m'a possédé au début de son œuvre, avant ses exploits d'antan.
Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
23 J'ai été établi dès l'éternité, dès le commencement, avant que la terre n'existe.
Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
24 Quand il n'y avait pas de profondeur, je suis né, quand il n'y avait pas de sources abondantes d'eau.
Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
25 Avant que les montagnes ne soient mises en place, avant les collines, je suis né;
Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
26 alors qu'il n'avait pas encore fait la terre et les champs, ni le début de la poussière du monde.
Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
27 Quand il a établi les cieux, j'étais là. Quand il a tracé un cercle à la surface des profondeurs,
Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
28 quand il a établi les nuages au-dessus, quand les sources des profondeurs sont devenues fortes,
Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
29 quand il a donné à la mer sa limite, pour que les eaux ne violent pas son commandement, quand il a tracé les fondations de la terre,
Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
30 alors j'étais l'artisan à ses côtés. J'étais un délice jour après jour, toujours en train de se réjouir devant lui,
Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
31 se réjouissant de tout son monde. Mon plaisir était avec les fils des hommes.
Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
32 « Maintenant, mes fils, écoutez-moi, car heureux sont ceux qui gardent mes voies.
Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
33 Écoute l'instruction, et sois sage. Ne le refusez pas.
Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
34 Heureux l'homme qui m'écoute, qui veillent quotidiennement à mes portes, qui attendent aux poteaux de ma porte.
Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
35 Car celui qui me trouve trouve la vie, et obtiendra la faveur de Yahvé.
Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
36 Mais celui qui pèche contre moi fait du tort à sa propre âme. Tous ceux qui me détestent aiment la mort. »
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
