Proverbes 4

1 Écoutez, fils, l'instruction d'un père. Soyez attentif et sachez comprendre;

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 car je vous donne un apprentissage solide. N'abandonnez pas ma loi.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Car j'étais un fils pour mon père, tendre et enfant unique aux yeux de ma mère.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 Il m'a enseigné, et m'a dit: « Que ton cœur retienne mes paroles. Gardez mes commandements, et vivez.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Obtenez la sagesse. Comprendre. N'oubliez pas, et ne déviez pas des paroles de ma bouche.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 Ne l'abandonne pas, et elle te préservera. Aimez-la, et elle vous gardera.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 La sagesse est suprême. Faites preuve de sagesse. Oui, même si cela vous coûte tous vos biens, soyez compréhensif.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Estime-la, et elle t'élèvera. Elle vous fera honneur lorsque vous l'embrasserez.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Elle donnera à ta tête une guirlande de grâce. Elle vous délivrera une couronne de splendeur. »

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Écoute, mon fils, et reçois mes paroles. Les années de votre vie seront nombreuses.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Je vous ai enseigné la voie de la sagesse. Je vous ai conduit dans des chemins droits.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Quand tu iras, tes pas ne seront pas entravés. Quand vous courrez, vous ne trébucherez pas.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Saisissez fermement l'instruction. Ne la laisse pas partir. Garde-la, car elle est ta vie.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 N'entrez pas dans le chemin des méchants. Ne marchez pas dans la voie des hommes mauvais.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Évitez-le, et ne passez pas à côté. Détournez-vous et passez votre chemin.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Car ils ne dorment pas s'ils ne font pas le mal. On leur enlève le sommeil, sauf s'ils font tomber quelqu'un.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 Car ils mangent le pain de la méchanceté et boire le vin de la violence.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Mais le chemin des justes est comme la lumière qui se lève. qui brille de plus en plus jusqu'au jour parfait.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 La voie des méchants est comme les ténèbres. Ils ne savent pas sur quoi ils butent.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Mon fils, sois attentif à mes paroles. Prêtez l'oreille à mes paroles.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Qu'ils ne s'éloignent pas de tes yeux. Gardez-les au centre de votre cœur.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Car ils sont la vie pour ceux qui les trouvent, et la santé à l'ensemble de leur corps.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Garde ton cœur avec toute la diligence requise, car de lui jaillit la source de la vie.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Éloigne de toi une bouche perverse. Mettez les lèvres corrompues loin de vous.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Laissez vos yeux regarder droit devant vous. Fixez votre regard directement devant vous.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Faites en sorte que la trajectoire de vos pieds soit de niveau. Que toutes tes voies soient établies.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 Ne vous tournez ni vers la droite ni vers la gauche. Retirez votre pied du mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.