Proverbes 23
1 Lorsque vous vous asseyez pour manger avec une règle, Considérez attentivement ce qui est devant vous;
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 mettre un couteau sur votre gorge si vous êtes un homme qui a de l'appétit.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Ne soyez pas désireux de ses friandises, car ce sont des aliments trompeurs.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Ne te fatigue pas pour être riche. Dans votre sagesse, faites preuve de retenue.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Pourquoi fixez-vous vos yeux sur ce qui n'est pas? Car il pousse certainement des ailes comme un aigle et vole dans le ciel.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Ne mangez pas la nourriture de celui qui a l'œil avare, et n'ont pas envie de ses délices,
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 pour qu'il pense au coût, donc il est. « Mangez et buvez! » vous dit-il, mais son cœur n'est pas avec vous.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Vous vomirez le morceau que vous avez mangé. et gaspiller vos paroles agréables.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 Ne parlez pas aux oreilles d'un fou, car il méprisera la sagesse de vos paroles.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Ne déplacez pas l'ancienne borne. N'empiète pas sur les champs des orphelins,
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 pour leur défenseur est fort. Il plaidera leur cause contre vous.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Applique ton cœur à l'instruction, et vos oreilles aux paroles de la connaissance.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 Ne retenez pas la correction d'un enfant. Si vous le punissez avec la verge, il ne mourra pas.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, alors mon cœur sera heureux, même le mien.
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 Oui, mon cœur se réjouira quand tes lèvres disent ce qui est juste.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Ne laisse pas ton cœur envier les pécheurs, mais plutôt craindre Yahvé toute la journée.
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 En effet, il existe une espérance future, et ton espoir ne sera pas anéanti.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Écoute, mon fils, et sois sage, et gardez votre cœur sur le bon chemin!
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Ne soyez pas parmi ceux qui boivent trop de vin, ou ceux qui se gavent de viande;
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 car l'ivrogne et le glouton deviendront pauvres; et la somnolence les habille de haillons.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Écoute ton père qui t'a donné la vie, et ne méprise pas ta mère quand elle sera vieille.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Achetez la vérité, et ne la vendez pas. Obtenez la sagesse, la discipline et la compréhension.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Le père des justes a une grande joie. Celui qui donne naissance à un enfant sage se réjouit de lui.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a porté se réjouisse!
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur; et que vos yeux suivent mes voies.
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 Pour une prostituée, c'est une fosse profonde; et une femme volage est un puits étroit.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 Oui, elle est à l'affût comme un voleur, et augmente les infidèles parmi les hommes.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 Qui a du malheur? Qui a du chagrin? Qui a des querelles? Qui a des plaintes? Qui a des bleus inutiles? Qui a les yeux injectés de sang?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 Ceux qui restent longtemps au vin; ceux qui vont chercher du vin mélangé.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Ne regardez pas le vin quand il est rouge, quand elle brille dans la tasse, quand il descend en douceur.
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 A la fin, ça mord comme un serpent, et empoisonne comme une vipère.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Tes yeux verront des choses étranges, et votre esprit va imaginer des choses confuses.
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 Oui, tu seras comme celui qui se couche au milieu de la mer, ou comme celui qui se trouve au sommet du gréement:
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 « Ils m'ont frappé, et je n'ai pas été blessé! Ils me battent, et je ne le sens pas! Quand est-ce que je vais me réveiller? Je peux encore le faire. Je vais en chercher d'autres. »
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
