Proverbes 23
1 Lorsque vous vous asseyez pour manger avec une règle, Considérez attentivement ce qui est devant vous;
Bila engkau makan bersama seorang pembesar, pertimbangkanlah baik-baik apa yang akan engkau makan.
2 mettre un couteau sur votre gorge si vous êtes un homme qui a de l'appétit.
Kuasailah dirimu supaya tidak rakus, meskipun hidangan itu sangat menggugah selera. Jangan tergoda oleh sajiannya, sebab bisa jadi makanan itu adalah alat untuk mengujimu.
3 Ne soyez pas désireux de ses friandises, car ce sont des aliments trompeurs.
4 Ne te fatigue pas pour être riche. Dans votre sagesse, faites preuve de retenue.
Jangan bekerja mati-matian demi mendapat kekayaan. Bekerjalah dengan bijak, yakni tahu kapan engkau harus berhenti.
5 Pourquoi fixez-vous vos yeux sur ce qui n'est pas? Car il pousse certainement des ailes comme un aigle et vole dans le ciel.
Untuk apa mengejar kekayaan yang fana? Karena kekayaan bisa lenyap dalam sekejap, bagai rajawali yang merentangkan sayapnya lalu terbang menghilang ke angkasa.
6 Ne mangez pas la nourriture de celui qui a l'œil avare, et n'ont pas envie de ses délices,
Jangan memakan hidangan yang disediakan oleh orang kikir, dan jangan tergoda oleh sajiannya yang lezat.
7 pour qu'il pense au coût, donc il est. « Mangez et buvez! » vous dit-il, mais son cœur n'est pas avec vous.
Memang dia berkata, “Silakan makan dan minum,” tetapi sesungguhnya hatinya tidak rela. Orang kikir selalu menghitung berapa banyak yang engkau makan.
8 Vous vomirez le morceau que vous avez mangé. et gaspiller vos paroles agréables.
Sesudahnya justru engkau akan merasa mual karena makanan itu dan menyesal karena sudah memuji-muji hidangannya.
9 Ne parlez pas aux oreilles d'un fou, car il méprisera la sagesse de vos paroles.
Jangan berusaha mengajar orang bebal karena dia hanya akan meremehkan perkataanmu yang bijak.
10 Ne déplacez pas l'ancienne borne. N'empiète pas sur les champs des orphelins,
Janganlah memindahkan batas tanah yang sudah ditetapkan sejak dulu, dan jangan merampas hak milik tanah anak-anak yatim.
11 pour leur défenseur est fort. Il plaidera leur cause contre vous.
Karena TUHAN Penebus dan Pembela mereka sangat berkuasa, dan Dia akan melawan engkau!
12 Applique ton cœur à l'instruction, et vos oreilles aux paroles de la connaissance.
Bukalah hatimu dan pasanglah telingamu untuk mendengar didikan dan menerima pengetahuan.
13 Ne retenez pas la correction d'un enfant. Si vous le punissez avec la verge, il ne mourra pas.
Jangan segan-segan mendidik anakmu. Sekalipun dia menangis kesakitan, dia tidak akan mati bila engkau memukulnya.
Justru bila engkau menghajar dia, engkau melindunginya agar tidak mati sia-sia. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, alors mon cœur sera heureux, même le mien.
Anakku, jika hatimu bijaksana, maka hatiku pun berbahagia.
16 Oui, mon cœur se réjouira quand tes lèvres disent ce qui est juste.
Dan aku akan bersukacita bila engkau menjadi orang jujur.
17 Ne laisse pas ton cœur envier les pécheurs, mais plutôt craindre Yahvé toute la journée.
Anakku, jangan iri terhadap orang-orang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN sepanjang waktu.
18 En effet, il existe une espérance future, et ton espoir ne sera pas anéanti.
Bersabarlah, karena engkau masih muda, masa depanmu masih panjang, dan cita-citamu akan terwujud.
19 Écoute, mon fils, et sois sage, et gardez votre cœur sur le bon chemin!
Hai anakku, dengarkanlah aku supaya engkau menjadi bijaksana dan menjaga dirimu di jalan yang benar.
20 Ne soyez pas parmi ceux qui boivent trop de vin, ou ceux qui se gavent de viande;
Janganlah berkumpul bersama para pemabuk dan orang-orang yang rakus akan daging.
21 car l'ivrogne et le glouton deviendront pauvres; et la somnolence les habille de haillons.
Karena kebiasaan mabuk dan rakus membuat mereka banyak tidur dan tidak bekerja, sehingga mereka jatuh miskin hingga pakaian mereka compang-camping.
22 Écoute ton père qui t'a donné la vie, et ne méprise pas ta mère quand elle sera vieille.
Dengarkanlah perkataan ayahmu, karena dialah yang membuatmu ada, dan jangan meremehkan ibumu pada masa tuanya.
23 Achetez la vérité, et ne la vendez pas. Obtenez la sagesse, la discipline et la compréhension.
Semahal apa pun harganya, carilah ajaran yang benar serta didikan dan pemahaman yang bijak. Jangan pernah engkau melepaskannya.
24 Le père des justes a une grande joie. Celui qui donne naissance à un enfant sage se réjouit de lui.
Seorang ayah akan sangat bangga dan bersukacita bila anaknya bijaksana dan hidup dengan benar.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a porté se réjouisse!
Jadi buatlah ayahmu bersukacita dan ibumu berbahagia.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur; et que vos yeux suivent mes voies.
Anakku, berilah hatimu sepenuhnya untuk mengikuti teladanku dan bimbinganku.
27 Pour une prostituée, c'est une fosse profonde; et une femme volage est un puits étroit.
Karena pelacur ibarat lubang perangkap yang dalam, dan berzina dengan istri orang sama seperti menjerumuskan diri ke sumur yang sempit.
28 Oui, elle est à l'affût comme un voleur, et augmente les infidèles parmi les hommes.
Perempuan nakal ibarat perampok yang mengintai dari tempat persembunyiannya, dan membuat semakin banyak lelaki tidak setia.
29 Qui a du malheur? Qui a du chagrin? Qui a des querelles? Qui a des plaintes? Qui a des bleus inutiles? Qui a les yeux injectés de sang?
Perhatikanlah orang-orang yang tersiksa oleh penderitaan ini: luka-luka memar di seluruh tubuh, mata merah, sering mengeluh, sering berkelahi, dan terpuruk dalam kesedihan.
30 Ceux qui restent longtemps au vin; ceux qui vont chercher du vin mélangé.
Penyebabnya adalah minum-minum anggur sampai lewat tengah malam dan mabuk-mabukan dengan berbagai minuman keras.
31 Ne regardez pas le vin quand il est rouge, quand elle brille dans la tasse, quand il descend en douceur.
Maka janganlah tergoda ketika melihat anggur! Anggur tampak menarik di dalam gelas dan terasa sedap saat diminum.
32 A la fin, ça mord comme un serpent, et empoisonne comme une vipère.
Namun sesudah engkau menelannya, sesungguhnya anggur itu akan merusak, seperti racun ular yang mematikanmu.
33 Tes yeux verront des choses étranges, et votre esprit va imaginer des choses confuses.
Lalu pikiranmu menjadi kacau, matamu melihat hal-hal aneh. Engkau akan berbicara seperti orang gila,
34 Oui, tu seras comme celui qui se couche au milieu de la mer, ou comme celui qui se trouve au sommet du gréement:
dan merasa pusing serta limbung seperti terombang-ambing di tengah ombak laut.
35 « Ils m'ont frappé, et je n'ai pas été blessé! Ils me battent, et je ne le sens pas! Quand est-ce que je vais me réveiller? Je peux encore le faire. Je vais en chercher d'autres. »
Kemudian engkau akan berkata, “Mereka memukul dan meninju aku, tetapi aku tidak merasakan apa-apa. Biarlah aku segera bangun dari tidur nyenyak ini, supaya aku mencari anggur lagi!”
