Matthieu 13
1 Ce jour-là, Jésus sortit de la maison et s'assit au bord de la mer.
εν δε τη ημερα εκεινη εξελθων ο ιησους απο της οικιας εκαθητο παρα την θαλασσαν
2 De grandes foules s'assemblèrent auprès de lui, de sorte qu'il monta dans une barque et s'assit; et toute la foule se tenait sur la plage.
και συνηχθησαν προς αυτον οχλοι πολλοι ωστε αυτον εις το πλοιον εμβαντα καθησθαι και πας ο οχλος επι τον αιγιαλον ειστηκει
3 Il leur parla de beaucoup de choses en paraboles, et dit: Voici un paysan qui est sorti pour semer.
και ελαλησεν αυτοις πολλα εν παραβολαις λεγων ιδου εξηλθεν ο σπειρων του σπειρειν
4 Comme il semait, des graines tombèrent au bord du chemin, et les oiseaux vinrent les dévorer.
και εν τω σπειρειν αυτον α μεν επεσεν παρα την οδον και ηλθεν τα πετεινα και κατεφαγεν αυτα
5 D'autres tombèrent sur un terrain rocailleux, où il n'y avait pas beaucoup de terre, et aussitôt elles poussèrent, parce qu'elles n'avaient pas de profondeur de terre.
αλλα δε επεσεν επι τα πετρωδη οπου ουκ ειχεν γην πολλην και ευθεως εξανετειλεν δια το μη εχειν βαθος γης
6 Quand le soleil s'est levé, elles ont été brûlées. Comme elles n'avaient pas de racine, elles se desséchèrent.
ηλιου δε ανατειλαντος εκαυματισθη και δια το μη εχειν ριζαν εξηρανθη
7 D'autres sont tombées parmi les épines. Les épines ont poussé et les ont étouffées.
αλλα δε επεσεν επι τας ακανθας και ανεβησαν αι ακανθαι και απεπνιξαν αυτα
8 D'autres sont tombés dans la bonne terre et ont donné du fruit: les uns cent fois plus, les autres soixante, les autres trente.
αλλα δε επεσεν επι την γην την καλην και εδιδου καρπον ο μεν εκατον ο δε εξηκοντα ο δε τριακοντα
9 Que celui qui a des oreilles pour entendre entende. »
ο εχων ωτα ακουειν ακουετω
10 Les disciples, s'approchant, lui dirent: « Pourquoi leur parles-tu en paraboles? »
και προσελθοντες οι μαθηται ειπον αυτω δια τι εν παραβολαις λαλεις αυτοις
11 Il leur répondit: « Il vous est donné de connaître les mystères du Royaume des Cieux, mais il ne leur est pas donné à eux.
ο δε αποκριθεις ειπεν αυτοις οτι υμιν δεδοται γνωναι τα μυστηρια της βασιλειας των ουρανων εκεινοις δε ου δεδοται
12 En effet, à celui qui a, il sera donné, et il aura l'abondance; mais à celui qui n'a pas, même ce qu'il a lui sera ôté.
οστις γαρ εχει δοθησεται αυτω και περισσευθησεται οστις δε ουκ εχει και ο εχει αρθησεται απ αυτου
13 C'est pourquoi je leur parle en paraboles, parce que, voyant, ils ne voient pas, et qu'entendant, ils n'entendent pas, et ne comprennent pas.
δια τουτο εν παραβολαις αυτοις λαλω οτι βλεποντες ου βλεπουσιν και ακουοντες ουκ ακουουσιν ουδε συνιουσιν
14 En eux s'accomplit la prophétie d'Ésaïe, qui dit, C'est en entendant que vous entendrez, et ne comprendront en aucun cas; En voyant, vous verrez, et ne sera en aucun cas perçu;
και αναπληρουται επ αυτοις η προφητεια ησαιου η λεγουσα ακοη ακουσετε και ου μη συνητε και βλεποντες βλεψετε και ου μη ιδητε
15 car le cœur de ce peuple est devenu insensible, leurs oreilles sont sourdes, et ils ont fermé leurs yeux; ou alors ils pourraient peut-être percevoir avec leurs yeux, entendent avec leurs oreilles, comprennent avec leur cœur, et se tournerait à nouveau, et je les guérirais.
επαχυνθη γαρ η καρδια του λαου τουτου και τοις ωσιν βαρεως ηκουσαν και τους οφθαλμους αυτων εκαμμυσαν μηποτε ιδωσιν τοις οφθαλμοις και τοις ωσιν ακουσωσιν και τη καρδια συνωσιν και επιστρεψωσιν και ιασωμαι αυτους
16 « Mais bénis soient vos yeux, car ils voient, et vos oreilles, car elles entendent.
υμων δε μακαριοι οι οφθαλμοι οτι βλεπουσιν και τα ωτα υμων οτι ακουει
17 Car, en vérité, je vous le dis, beaucoup de prophètes et de justes ont désiré voir les choses que vous voyez, et ne les ont pas vues; et entendre les choses que vous entendez, et ne les ont pas entendues.
αμην γαρ λεγω υμιν οτι πολλοι προφηται και δικαιοι επεθυμησαν ιδειν α βλεπετε και ουκ ειδον και ακουσαι α ακουετε και ουκ ηκουσαν
18 « Écoutez donc la parabole du cultivateur.
υμεις ουν ακουσατε την παραβολην του σπειροντος
19 Quand quelqu'un entend la parole du Royaume et ne la comprend pas, le malin vient et arrache ce qui a été semé dans son cœur. Voici ce qui a été semé au bord du chemin.
παντος ακουοντος τον λογον της βασιλειας και μη συνιεντος ερχεται ο πονηρος και αρπαζει το εσπαρμενον εν τη καρδια αυτου ουτος εστιν ο παρα την οδον σπαρεις
20 Ce qui a été semé sur les rochers, c'est celui qui entend la parole et qui la reçoit aussitôt avec joie;
ο δε επι τα πετρωδη σπαρεις ουτος εστιν ο τον λογον ακουων και ευθυς μετα χαρας λαμβανων αυτον
21 mais il n'a pas de racine en lui-même, il ne fait qu'endurer pour un temps. Quand l'oppression ou la persécution survient à cause de la parole, aussitôt il chancelle.
ουκ εχει δε ριζαν εν εαυτω αλλα προσκαιρος εστιν γενομενης δε θλιψεως η διωγμου δια τον λογον ευθυς σκανδαλιζεται
22 Ce qui a été semé parmi les épines, c'est celui qui entend la parole; mais les soucis du siècle présent et la séduction des richesses étouffent la parole, et il devient stérile. (aiōn g165)
ο δε εις τας ακανθας σπαρεις ουτος εστιν ο τον λογον ακουων και η μεριμνα του αιωνος τουτου και η απατη του πλουτου συμπνιγει τον λογον και ακαρπος γινεται (aiōn g165)
23 Ce qui a été semé dans la bonne terre, c'est celui qui entend la parole et la comprend, qui porte certainement du fruit et produit, les uns cent fois plus, les autres soixante, les autres trente. »
ο δε επι την γην την καλην σπαρεις ουτος εστιν ο τον λογον ακουων και συνιων ος δη καρποφορει και ποιει ο μεν εκατον ο δε εξηκοντα ο δε τριακοντα
24 Il leur proposa une autre parabole, en disant: « Le royaume des cieux est semblable à un homme qui a semé de la bonne semence dans son champ.
αλλην παραβολην παρεθηκεν αυτοις λεγων ωμοιωθη η βασιλεια των ουρανων ανθρωπω σπειροντι καλον σπερμα εν τω αγρω αυτου
25 Pendant que les gens dormaient, son ennemi vint et sema aussi de l'ivraie parmi le blé, puis il s'en alla.
εν δε τω καθευδειν τους ανθρωπους ηλθεν αυτου ο εχθρος και εσπειρεν ζιζανια ανα μεσον του σιτου και απηλθεν
26 Mais quand l'herbe a poussé et produit du grain, l'ivraie est apparue aussi.
οτε δε εβλαστησεν ο χορτος και καρπον εποιησεν τοτε εφανη και τα ζιζανια
27 Les serviteurs du maître de maison vinrent lui dire: « Monsieur, n'avez-vous pas semé de bonnes graines dans votre champ? D'où viennent ces ivraies?
προσελθοντες δε οι δουλοι του οικοδεσποτου ειπον αυτω κυριε ουχι καλον σπερμα εσπειρας εν τω σω αγρω ποθεν ουν εχει τα ζιζανια
28 « Il leur dit: « C'est un ennemi qui a fait cela ». « Les serviteurs lui demandèrent: « Veux-tu que nous allions les ramasser?".
ο δε εφη αυτοις εχθρος ανθρωπος τουτο εποιησεν οι δε δουλοι ειπον αυτω θελεις ουν απελθοντες συλλεξωμεν αυτα
29 Mais il répondit: « Non, de peur qu'en arrachant l'ivraie, vous ne déraciniez le blé avec elle.
ο δε εφη ου μηποτε συλλεγοντες τα ζιζανια εκριζωσητε αμα αυτοις τον σιτον
30 Laissez-les pousser ensemble jusqu'à la moisson, et à l'époque de la moisson, je dirai aux moissonneurs: « Ramassez d'abord l'ivraie, et liez-la en bottes pour la brûler; mais amassez le blé dans mon grenier. »"
αφετε συναυξανεσθαι αμφοτερα μεχρι του θερισμου και εν τω καιρω του θερισμου ερω τοις θερισταις συλλεξατε πρωτον τα ζιζανια και δησατε αυτα εις δεσμας προς το κατακαυσαι αυτα τον δε σιτον συναγαγετε εις την αποθηκην μου
31 Il leur proposa une autre parabole, en disant: « Le royaume des cieux est semblable à un grain de sénevé qu'un homme a pris et semé dans son champ,
αλλην παραβολην παρεθηκεν αυτοις λεγων ομοια εστιν η βασιλεια των ουρανων κοκκω σιναπεως ον λαβων ανθρωπος εσπειρεν εν τω αγρω αυτου
32 et qui est plus petit que toutes les semences. Mais quand il a poussé, il est plus grand que les herbes et devient un arbre, de sorte que les oiseaux du ciel viennent se loger dans ses branches. »
ο μικροτερον μεν εστιν παντων των σπερματων οταν δε αυξηθη μειζον των λαχανων εστιν και γινεται δενδρον ωστε ελθειν τα πετεινα του ουρανου και κατασκηνουν εν τοις κλαδοις αυτου
33 Il leur dit encore une autre parabole. « Le Royaume des cieux est semblable à du levain qu'une femme a pris et caché dans trois mesures de farine, jusqu'à ce que tout soit levé. »
αλλην παραβολην ελαλησεν αυτοις ομοια εστιν η βασιλεια των ουρανων ζυμη ην λαβουσα γυνη ενεκρυψεν εις αλευρου σατα τρια εως ου εζυμωθη ολον
34 Jésus a dit toutes ces choses en paraboles aux foules; et sans parabole, il ne leur a pas parlé,
ταυτα παντα ελαλησεν ο ιησους εν παραβολαις τοις οχλοις και χωρις παραβολης ουκ ελαλει αυτοις
35 afin que s'accomplisse ce qui avait été annoncé par le prophète, en disant, « J'ouvrirai ma bouche en paraboles; Je vais révéler des choses cachées depuis la fondation du monde. »
οπως πληρωθη το ρηθεν δια του προφητου λεγοντος ανοιξω εν παραβολαις το στομα μου ερευξομαι κεκρυμμενα απο καταβολης κοσμου
36 Alors Jésus renvoya la foule, et entra dans la maison. Ses disciples s'approchèrent de lui, en disant: « Explique-nous la parabole de l'ivraie des champs. »
τοτε αφεις τους οχλους ηλθεν εις την οικιαν ο ιησους και προσηλθον αυτω οι μαθηται αυτου λεγοντες φρασον ημιν την παραβολην των ζιζανιων του αγρου
37 Il leur répondit: Celui qui sème la bonne graine, c'est le Fils de l'homme;
ο δε αποκριθεις ειπεν αυτοις ο σπειρων το καλον σπερμα εστιν ο υιος του ανθρωπου
38 le champ, c'est le monde; les bonnes graines, ce sont les enfants du Royaume; l'ivraie, ce sont les enfants du malin.
ο δε αγρος εστιν ο κοσμος το δε καλον σπερμα ουτοι εισιν οι υιοι της βασιλειας τα δε ζιζανια εισιν οι υιοι του πονηρου
39 L'ennemi qui les a semées, c'est le diable. La moisson, c'est la fin du monde, et les moissonneurs, ce sont les anges. (aiōn g165)
ο δε εχθρος ο σπειρας αυτα εστιν ο διαβολος ο δε θερισμος συντελεια του αιωνος εστιν οι δε θερισται αγγελοι εισιν (aiōn g165)
40 Comme donc l'ivraie est ramassée et brûlée au feu, il en sera de même à la fin de ce siècle. (aiōn g165)
ωσπερ ουν συλλεγεται τα ζιζανια και πυρι κατακαιεται ουτως εσται εν τη συντελεια του αιωνος τουτου (aiōn g165)
41 Le Fils de l'homme enverra ses anges, qui arracheront de son royaume tous les scandales et ceux qui commettent l'iniquité,
αποστελει ο υιος του ανθρωπου τους αγγελους αυτου και συλλεξουσιν εκ της βασιλειας αυτου παντα τα σκανδαλα και τους ποιουντας την ανομιαν
42 et les jetteront dans la fournaise ardente. Il y aura des pleurs et des grincements de dents.
και βαλουσιν αυτους εις την καμινον του πυρος εκει εσται ο κλαυθμος και ο βρυγμος των οδοντων
43 Alors les justes brilleront comme le soleil dans le royaume de leur Père. Que celui qui a des oreilles pour entendre entende.
τοτε οι δικαιοι εκλαμψουσιν ως ο ηλιος εν τη βασιλεια του πατρος αυτων ο εχων ωτα ακουειν ακουετω
44 « Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à un trésor caché dans un champ, qu'un homme a trouvé et caché. Dans sa joie, il va vendre tout ce qu'il a et achète ce champ.
παλιν ομοια εστιν η βασιλεια των ουρανων θησαυρω κεκρυμμενω εν τω αγρω ον ευρων ανθρωπος εκρυψεν και απο της χαρας αυτου υπαγει και παντα οσα εχει πωλει και αγοραζει τον αγρον εκεινον
45 « Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à un marchand qui cherche de belles perles,
παλιν ομοια εστιν η βασιλεια των ουρανων ανθρωπω εμπορω ζητουντι καλους μαργαριτας
46 et qui, ayant trouvé une perle de grand prix, alla vendre tout ce qu'il avait et l'acheta.
ος ευρων ενα πολυτιμον μαργαριτην απελθων πεπρακεν παντα οσα ειχεν και ηγορασεν αυτον
47 « Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à une épuisette qu'on a jetée dans la mer et qui a recueilli des poissons de toute espèce,
παλιν ομοια εστιν η βασιλεια των ουρανων σαγηνη βληθειση εις την θαλασσαν και εκ παντος γενους συναγαγουση
48 et que, lorsqu'elle a été remplie, les pêcheurs ont ramenée sur la plage. Ils se sont assis et ont rassemblé les bons dans des récipients, mais ils ont jeté les mauvais.
ην οτε επληρωθη αναβιβασαντες επι τον αιγιαλον και καθισαντες συνελεξαν τα καλα εις αγγεια τα δε σαπρα εξω εβαλον
49 Il en sera de même à la fin du monde. Les anges viendront, sépareront les méchants d'avec les justes, (aiōn g165)
ουτως εσται εν τη συντελεια του αιωνος εξελευσονται οι αγγελοι και αφοριουσιν τους πονηρους εκ μεσου των δικαιων (aiōn g165)
50 et les jetteront dans la fournaise de feu. Il y aura des pleurs et des grincements de dents. »
και βαλουσιν αυτους εις την καμινον του πυρος εκει εσται ο κλαυθμος και ο βρυγμος των οδοντων
51 Jésus leur dit: « Avez-vous compris toutes ces choses? » Ils lui répondirent: « Oui, Seigneur. »
λεγει αυτοις ο ιησους συνηκατε ταυτα παντα λεγουσιν αυτω ναι κυριε
52 Il leur dit: « C'est pourquoi tout scribe qui a été fait disciple dans le Royaume des cieux est semblable à un maître de maison qui tire de son trésor des choses nouvelles et des choses anciennes. »
ο δε ειπεν αυτοις δια τουτο πας γραμματευς μαθητευθεις εις την βασιλειαν των ουρανων ομοιος εστιν ανθρωπω οικοδεσποτη οστις εκβαλλει εκ του θησαυρου αυτου καινα και παλαια
53 Lorsque Jésus eut achevé ces paraboles, il s'en alla de là.
και εγενετο οτε ετελεσεν ο ιησους τας παραβολας ταυτας μετηρεν εκειθεν
54 Arrivé dans son pays, il les enseignait dans leur synagogue, de sorte qu'ils étaient étonnés et disaient: « D'où lui viennent cette sagesse et ces miracles?
και ελθων εις την πατριδα αυτου εδιδασκεν αυτους εν τη συναγωγη αυτων ωστε εκπληττεσθαι αυτους και λεγειν ποθεν τουτω η σοφια αυτη και αι δυναμεις
55 N'est-ce pas le fils du charpentier? Sa mère ne s'appelle-t-elle pas Marie, et ses frères Jacques, Joses, Simon et Judas?
ουχ ουτος εστιν ο του τεκτονος υιος ουχι η μητηρ αυτου λεγεται μαριαμ και οι αδελφοι αυτου ιακωβος και ιωσης και σιμων και ιουδας
56 Toutes ses sœurs ne sont-elles pas avec nous? Où donc cet homme a-t-il trouvé toutes ces choses? »
και αι αδελφαι αυτου ουχι πασαι προς ημας εισιν ποθεν ουν τουτω ταυτα παντα
57 Ils furent offensés par lui. Mais Jésus leur dit: « Un prophète n'est pas sans honneur, si ce n'est dans son pays et dans sa maison. »
και εσκανδαλιζοντο εν αυτω ο δε ιησους ειπεν αυτοις ουκ εστιν προφητης ατιμος ει μη εν τη πατριδι αυτου και εν τη οικια αυτου
58 Il n'y a pas fait beaucoup de miracles à cause de leur incrédulité.
και ουκ εποιησεν εκει δυναμεις πολλας δια την απιστιαν αυτων
