< Marc 4 >

1 Il se mit de nouveau à enseigner au bord de la mer. Une grande foule s'était rassemblée autour de lui, de sorte qu'il monta dans une barque sur la mer et s'assit. Toute la foule était à terre, au bord de la mer.
Mach ave, Jisasɨv yamb ohɨra ondɨhondɨh ampaŋ ñi ekwaŋg ya sɨkamar. Sɨkazand wɨram akŋ anchɨ akŋ ohɨron hamb ai ndɨn ondɨhorɨmŋgɨmar. Az Jisasɨv han we utɨŋg unchaŋ ŋkwuhi ŋkañɨz, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb yamb ampa ikwɨmun ai ñɨmŋgɨmar.
2 Il leur enseigna beaucoup de choses en paraboles, et leur dit dans son enseignement:
Jisasɨv ndɨŋ ya ahɨmb akŋ han sɨkanj. Ave mach, ya ahɨmb han mbanave kamar.
3 « Écoutez! Voici, le cultivateur est sorti pour semer.
Ndɨh wamŋgɨn amar. Wɨram emŋga hamb wit nor han aporɨŋɨn are war unchaŋ omɨr amar.
4 Comme il semait, une partie de la semence tomba le long du chemin, et les oiseaux vinrent la dévorer.
We wit nor han aporɨzand, hanaveaŋg empasamɨŋ ŋgorahɨrɨz apa hamb ai naŋgamɨmŋgɨmɨr amar.
5 D'autres tombèrent sur le sol rocailleux, où il y avait peu de terre, et aussitôt elles poussèrent, parce qu'elles n'avaient pas de profondeur de terre.
Mach, wit nor hanaveaŋg nsɨham mpɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr amar. Isa ohɨra kamah raz pams haŋon ahamŋgɨmɨr amar.
6 Quand le soleil se leva, elle fut brûlée; et comme elle n'avait pas de racine, elle se dessécha.
Kɨrɨm ntɨr omanenta kazɨŋgw mah raz, rapɨr hamb aharai kɨraz mɨŋam mahɨmŋgɨmɨr amar.
7 D'autres sont tombés parmi les épines; les épines ont poussé et l'ont étouffé, et il n'a pas donné de fruit.
Mach, wit nor hanaveaŋg kɨrɨpahe ŋkɨraŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr amar. Avɨz kɨrɨpahe hamb awarohe asi ŋambɨŋgwɨz mbɨ nor mɨŋgwɨndɨramŋgɨm amar.
8 D' autres tombèrent dans la bonne terre et donnèrent du fruit, en grandissant et en s'accroissant. Les uns produisaient trente fois, les autres soixante fois, et d'autres cent fois plus. »
Mach, wit nor hanaveaŋg isupɨr imbɨrɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr hamb mbɨ omanenton ahamŋgɨmɨr amar. Omanenton ahe ohɨrare ñi nor omanenton ŋgwɨmŋgɨmɨr amar. Hanaveaŋg 30 ŋgwɨmŋgɨmɨr, hanaveaŋg 60, hanaveaŋg 100 ŋgwɨmŋgɨmɨr amar.
9 Il dit: « Que celui qui a des oreilles pour entendre entende. »
Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Ndɨh wamŋgɨn amar. Wɨram njɨhinsɨnd hamb mbɨ njɨhamŋgɨz amar.
10 Lorsqu'il fut seul, ceux qui l'entouraient avec les douze l'interrogèrent sur les paraboles.
Mach az, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb etomŋgɨz mach raz, osa anchɨ Jisas hanave ñɨmŋganj hamb sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmajɨvamen, mbɨ Jisasɨh ya ahɨmbɨnd ondo handɨv amarɨmŋgɨmar.
11 Il leur dit: « C'est à vous qu'a été donné le mystère du royaume de Dieu; mais pour ceux du dehors, tout se passe en paraboles,
Amarɨmŋgɨz kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi amar. Handɨv Yakŋ Ohɨrand ya mbɨkɨr mpɨ unchaŋ ñi han, han Yakŋ Ohɨrav andɨŋ ndɨh eŋgwi amar. Osa anchɨ injambɨrɨnd hamb mbɨ nend amar. Mbɨ werɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ hanɨhan han omanenta mɨwandɨramŋgɨm amar. Ave mbɨ ya ohɨron njɨhamɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ ya ondo kehan mɨwamŋgɨrɨm amar. Mbɨ hanave re imbɨr mpɨ itɨmaimŋgɨmɨr oh a amar. Nend amar. Handɨv Yakŋ Ohɨrav mbɨndɨŋ enta kɨvah han musɨndɨram amar. Handɨv re nzɨ osa anchɨ injambɨrɨnd han ya ahɨmbŋam kajin amar.
12 afin que, voyant, ils ne voient pas, et qu'entendant, ils n'entendent pas, de peur qu'ils ne se convertissent et que leurs péchés ne leur soient pardonnés. »
13 Il leur dit: « Ne comprenez-vous pas cette parabole? Comment comprendrez-vous toutes les paraboles?
Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ ya ahɨmbɨnd ondo mban mɨwamŋgɨrɨm toh amar. Ave amɨ ya ahɨmb akŋ emŋgemŋga han nzɨhanave wandɨramŋgɨn amar.
14 Le cultivateur sème la parole.
Mach, wɨram wit nor apororɨnd hamb ndɨn wɨram Yakŋ Ohɨrand ya eŋgwandari haremamp amar.
15 Ceux qui sont au bord du chemin sont ceux où la parole est semée; et quand ils ont entendu, aussitôt Satan vient et enlève la parole qui a été semée en eux.
Wɨram hamb wit nor han aporɨz empasamɨŋ ŋgorahɨrɨz, apa hamb ai naŋgamɨmŋgɨmɨr han, han osa anchɨ hamb ya Yakŋ Ohɨrand han njɨhamŋgɨmɨraŋg, kɨrɨm Satanɨmb pams haŋon ai ya han ŋe hɨromɨr haremamp amar.
16 De même, ce sont ceux qui sont semés sur les rochers, qui, après avoir entendu la parole, la reçoivent aussitôt avec joie.
Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor isa nsɨham mpɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhame ŋe ŋɨñɨmbam oŋambam ñɨmŋgɨmɨr amar.
17 Ils n'ont pas de racines en eux-mêmes, mais ils sont éphémères. Quand l'oppression ou la persécution survient à cause de la parole, aussitôt ils chancellent.
Avɨz wɨram emŋgemŋga hamb ihɨnd ya handɨv osa anchɨ han kɨr ohɨra eŋgwe ndɨŋ enta opɨha sɨmŋgɨmɨr amar. Handɨv mbɨ yan ererɨmŋgɨmɨr amar. Mbɨ wɨndɨv mɨñɨndɨramŋgɨm amar. Nend amar. Ndɨŋ wit hamb ntɨr kazɨŋgw mah ramŋgɨmɨr haremamp amar.
18 D'autres sont ceux qui sont semés parmi les épines. Ce sont ceux qui ont entendu la parole,
Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor kɨrɨpahe ŋkɨraŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhamŋgɨmɨr amar.
19 mais les soucis du siècle présent, la séduction des richesses, et les convoitises qui s'introduisent, étouffent la parole, et la rendent infructueuse. (aiōn g165)
Kɨrɨm mbɨ hanɨhan isupɨr mbanand handɨv njɨhi aŋkarɨpɨr njɨhakɨramamŋgɨmɨr amar. Nsɨham nor hamb arɨŋ omanenta hɨrawɨz imbɨrun ñɨndɨrarɨŋ toh arar njɨhamŋgɨmɨr amar. Kɨrɨm nend amar. Ave mbɨ hanɨhan isupɨr mbanand handɨvam ntichɨmŋgɨmɨr amar. Avɨz njɨhi endɨraparam kehamb ndɨŋ irɨwazɨz ya mbanamb mamah ŋgorɨmɨr amar. (aiōn g165)
20 Ceux qui ont été semés dans la bonne terre, ce sont ceux qui entendent la parole, la reçoivent et portent du fruit, les uns trente fois, les autres soixante fois, les autres cent fois. »
Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor isupɨr imbɨrɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhamŋgɨmɨr han, mbɨ witɨv omanenton ŋgwɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Hanaveaŋg 30, hanaveaŋg 60, mach hanaveaŋg 100 ŋgwɨmŋgɨmɨr haremamp amar.
21 Il leur dit: « Apporte-t-on une lampe pour la mettre sous un panier ou sous un lit? Ne la met-on pas sur un support?
Mach, Jisasɨv ndɨŋ ekwaŋg ke kamar. Wɨram hamb irɨpɨr han hɨrai nchɨ kwɨŋ ŋgamŋgɨj oh o antɨm kwɨŋ ŋgamŋgɨj oh amar. Nend amar. Mbɨ irɨpɨr han mbɨkɨr sam ñaŋ ñɨñ haŋam ŋgamŋgɨj amar.
22 Car il n'y a rien de caché, si ce n'est pour être connu, et il n'y a rien de secret, si ce n'est pour être mis en lumière.
Wɨram hamb utuhutuh han aŋkwazɨmŋgɨz han Yakŋ Ohɨrav injambɨr ahandari amar. Wɨram hamb utuhutuh han amɨnaŋgworɨmŋgɨz hanez Yakŋ Ohɨrav injambɨr ahandari amar.
23 Si quelqu'un a des oreilles pour entendre, qu'il entende. »
Wɨram njɨhinsɨnd hamb mbɨ njɨhamŋgɨz amar.
24 Il leur dit: « Prenez garde à ce que vous entendez. Avec quelque mesure que vous mesuriez, on vous mesurera, et l'on donnera davantage à ceux qui entendent.
Mach, Jisasɨv ndɨŋ mbahon kamar. Amɨ ya mban njɨhame omanenta wavar amar. Amɨ hanɨhan wɨram eŋgwamŋgɨrɨn han, njɨmɨnj haŋ Yakŋ Ohɨrav andɨŋ mbɨŋ han haŋonaŋg eŋgwandari amar. Ave mbɨ andɨŋ hanaveaŋg mpaji mbah eŋgwandari amar.
25 Car celui qui a, on lui donnera davantage; et celui qui n'a pas, on lui enlèvera même ce qu'il a. »
Avɨz wɨram emŋga hanɨhansɨnd han ndɨn Yakŋ Ohɨrav ekwaŋg hanaveonaŋg eŋgwandari amar. Kɨrɨm wɨram hanɨhan mah han Yakŋ Ohɨrav hanɨhan nor mbɨkɨr han mɨŋam ŋɨmbɨndari amar.
26 Il dit: « Le royaume de Dieu est semblable à un homme qui jette de la semence sur la terre,
Mach, Jisasɨv kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han wɨram hamb wit nor han isaŋ aporɨmɨr haremamp amar.
27 qui dort et se lève nuit et jour, et dont la semence lève et croît sans qu'il sache comment.
Az zuhɨnd rapɨrɨnd wɨram mbanamb ikwɨ ŋgañi ŋaiahazand wit nor mbanamb ahe we ohɨrarɨmɨr amar. Kɨrɨm wɨram mbanamb wit norɨv hanave ohɨrarɨj han, han mbɨ mɨwamɨr amar.
28 Car la terre porte du fruit d'elle-même: d'abord le limbe, puis l'épi, puis le grain entier dans l'épi.
Isavonaŋg raz kwerɨvoz ahe mach zɨŋ ampɨhamɨr amar. Ave mbɨ ohɨrare ñi apa ame nor ŋgwɨmɨr amar.
29 Mais quand le fruit est mûr, aussitôt il met la faucille, car la moisson est arrivée. »
Az wit hamb mɨŋ amaz mach raz, wit erɨherɨhɨnd iŋgi hamb ahevakarɨz wɨram mbanamb kɨrɨm erɨhamɨr amar.
30 Il dit: « Comment allons-nous comparer le Royaume de Dieu? Ou par quelle parabole l'illustrerons-nous?
Mach, Jisasɨv ekwaŋg ke kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han utɨman emamp amar. Handɨv arɨ ya ahɨmb han nzɨhanave kandɨrarɨŋ amar.
31 Il est semblable à un grain de sénevé qui, lorsqu'il est semé en terre, bien qu'il soit inférieur à toutes les graines qui se trouvent sur la terre,
Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han erampɨr mastetɨnd emamp amar. Erampɨr emŋgemŋgand nor han ohɨra amar. Mastetɨnd nor han nend amar. Mbɨkɨr nor han ntɨŋɨnd nor mɨŋ amar. Kɨrɨm wɨram hamb mastetɨnd nor han aporɨz ahe ohɨrare ñi erampɨr mɨŋam war unchand han eparɨj amar. Erampɨr kehan ena ohɨrohɨransɨnd amar. Avɨz apa hamb ai mpɨr mbɨkɨr haŋ mpɨ asɨmŋgɨj amar.
32 mais qui, une fois semé, grandit et devient plus grand que toutes les herbes, et pousse de grandes branches, de sorte que les oiseaux du ciel peuvent se loger sous son ombre. »
33 C'est par de nombreuses paraboles de ce genre qu'il leur adressait la parole, selon qu'ils étaient capables de l'entendre.
Mach, Jisasɨv osa anchɨ han ya ahɨmb hanonaŋg hanonaŋg sɨkanj. Osa anchɨ hamb ya ahɨmb imbɨr njɨhamŋganj haŋam, Jisasɨv ndɨŋ mbahon sɨkanj.
34 Sans parabole, il ne leur parlait pas, mais il expliquait tout en privé à ses propres disciples.
Mach, Jisasɨv ndɨŋ ya ahɨmbŋam sɨkanj. Kɨrɨm osa anchɨ hamb etomŋgɨz, sezɨrɨvam ndɨnmen ñɨmŋgɨz Jisasɨv ndɨŋɨh ya ahɨmbɨnd ondo han orapaizɨŋgaŋg sɨkanj.
35 Ce jour-là, le soir venu, il leur dit: « Passons à l' autre rive. »
Mach, nanempand zuh razand, yuŋk haŋonaŋg, Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh mbanave kamar. Aimŋgɨn yamb ohɨra ondɨhondɨh ŋkiŋgɨŋ evahetom amar.
36 Laissant la foule, ils le prirent avec eux, tel qu'il était, dans la barque. D'autres barques étaient aussi avec lui.
Avɨz sezɨrɨv wɨram akŋ anchɨ akŋ han erere utɨŋg Jisasɨv ñɨmar haŋ ŋkwetohe ndɨn hɨrevahomŋgɨmar. Azand, utɨŋg emŋgemŋga kehambez hanave ñɨmŋgɨmar.
37 Une grande tempête de vent se leva, et les vagues frappèrent la barque, au point qu'elle était déjà remplie.
Evahomŋgɨzand, uvika yambɨka ohɨrav ŋaiahe ichij ñɨmar. Uvika yambɨka ohɨrav ichɨz ichɨzand yamb hamb utɨŋg unchaŋ irɨzɨŋgwɨz torɨŋɨn are ramar.
38 Lui-même était à l'arrière, endormi sur le coussin; ils le réveillèrent et lui demandèrent: « Maître, cela ne te fait-il rien que nous soyons en train de mourir? »
Mach, Jisasɨv utɨŋg wa handɨh ñi ikwɨ ŋgañɨmar. Nsar kwaravɨzahah han ŋgame ŋgañɨmar. Ŋgañɨz ndɨn emɨre kamŋgɨmar. Anɨŋzɨŋ entand arɨmŋgɨmar. Arɨ machun, ndɨh mandɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar. Amɨ arɨŋ njɨhamɨn oh o nend arɨmŋgɨmar.
39 Il se réveilla, menaça le vent, et dit à la mer: « Paix! Sois tranquille! » Le vent cessa et il y eut un grand calme.
Mach az, Jisasɨv ŋaiahe uvika yambɨka han aŋkarɨpɨr ke mbanave kamar. Mach, ererɨvar amar. Hanɨhaz mach uvi hamb mazand yamb hamb enta maram.
40 Il leur dit: « Pourquoi avez-vous si peur? Comment se fait-il que vous n'ayez pas la foi? »
Ave mbɨkɨr sezɨrɨh amarɨmar. Amɨ utɨndɨv ezandɨkŋɨmŋgɨn amar. Amɨ njɨhi aŋkarɨpɨr mɨŋamŋgɨmbɨram amar.
41 Ils furent saisis d'une grande crainte et se dirent les uns aux autres: « Qui donc est celui-ci, pour que même le vent et la mer lui obéissent? »
Az ndɨŋ zɨŋɨmb pɨrorɨŋgaz mbon ya mbon ya kamŋgɨmar. Wɨram mban uñɨman arɨmŋgɨmar. Mbɨ kaz uvika yambɨka hamb kɨrɨm mach ramŋgi arɨmŋgɨmar.

< Marc 4 >